Hartklachten bij vrouwen anders

Vrouwelijke klachten
Mysterie ontrafeld

Het hart zit links, bij mannen én bij vrouwen. Maar steeds duidelijker wordt hoe verschillend hartziektes bij mannen en vrouwen zijn. Veel mensen denken dat vooral mannen erdoor getroffen worden, maar er overlijden juist meer vrouwen (21.870) dan mannen (19.850) aan hart- en vaatziekten. Deze ziekten zijn bij hen zelfs doodsoorzaak nummer 1: een op de drie Nederlandse vrouwen overlijdt aan een hartinfarct of beroerte. Wel is het zo dat hart- en vaatproblemen bij vrouwen vaak tien jaar later ontstaan dan bij mannen: na het 50ste jaar. De reden is dat de vrouwelijke hormonen tot de overgang bescherming bieden.

Vrouwelijke klachten

Een hartkwaal kan bij vrouwen andere klachten geven dan bij mannen. Het klassieke symptoom van een hartinfarct is bij mannen en vrouwen een beklemmende, drukkende pijn midden op de borst die kan uitstralen naar armen en kaken. Maar vrouwen kunnen ook heel andere verschijnselen hebben die veel vager zijn: plotselinge duizeligheid, hevige vermoeidheid, kortademigheid, of ernstige slaapproblemen (vaak in combinatie met een in korte tijd aanzienlijke afname van de conditie). Allemaal klachten die je ook aan andere oorzaken kunt toeschrijven. Dikwijls hebben vrouwen daarom niet in de gaten dat er iets mis is met hun hart. Maar ook veel artsen herkennen de typisch vrouwelijke symptomen niet en schatten deze nogal eens verkeerd in. Vrouwen hebben daardoor minder kans dan mannen op tijd de juiste behandeling te krijgen, en meer kans om te sterven. Van de Europese vrouwen overlijdt 42 procent binnen een jaar na een hartinfarct, van de mannen 24 procent.

Wanneer u last hebt van de genoemde klachten zónder dat daar een duidelijke verklaring voor is, zoals extreme stress, is het dus van levensbelang te laten nakijken of het misschien om het hart gaat.

Over de typisch vrouwelijke hartklachten staat nog niets in de brochures van de Hartstichting, maar de medewerkers van de Informatielijn zijn er goed van op de hoogte. Voor meer informatie kunt u dus het beste bellen met de Informatielijn van de Hartstichting: 0900-300 03 00. Ook kunt u uw vragen hierover mailen naar cardio@lumc.nl.

Mysterie ontrafeld

Een hartziekte ontwikkelt zich bij mannen en vrouwen niet altijd op dezelfde wijze. Een klassiek hartinfarct ontstaat door een verstopping (door een opeenhoping van ‘plaque’) in een van de kransslagaders.
Maar bij nogal wat vrouwen die herhaaldelijk ineenkrimpen van de pijn op hun borst, kunnen dokters een dergelijke verstopping helemaal niet vinden. Weken, maanden, of zelfs jaren later liggen sommigen van deze vrouwen op de eerste hulp. Met een hartinfarct.

In Amerika besloot een aantal experts op het gebied van hartziekten dit medische mysterie te ontrafelen. Jarenlang deden zij onderzoek: de Women’s Ischemia Syndrome Evaluation en volgden duizend vrouwen met pijn op de borst bij wie geen afwijkingen konden worden gevonden. Wat bleek? Een hartziekte kan zich bij vrouwen heel anders ontwikkelen: de plaque legt zich niet altijd ‘netjes’ neer op een hoop, zoals in de mannelijke kransslagaders, maar kan zich verspreiden over de hele lengte van de wand van de slagaders óf zich schuilhouden in de kleinere vertakkingen. Dit bemoeilijkt wel degelijk de bloedtoevoer naar het hart, maar is zelfs met een hartkatheterisatie niet te zien.

Bij ongeveer 15 procent van de hartziekten bij vrouwen blijkt het te gaan om dit typisch vrouwelijke, microvasculaire syndroom. Het kan in het ziekenhuis alleen worden vastgesteld met een Multislice CT scan. Hiermee zijn de kransslagaders en de kleinere vertakkingen binnen enkele seconden gedetailleerd en driedimensionaal te bekijken, en is de hoeveelheid plaque in de vaatwand duidelijk te zien. Het microvasculaire syndroom is nog niet te genezen, maar wel te vertragen: met cholesterolverlagers, het verlagen van de bloeddruk, en met leefstijlveranderingen als meer bewegen, afvallen, gezond eten en niet roken.

M.m.v. cardioloog Harriëtte Verwey van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).