Hoe beschermt u uw pinpas?

Lieden die op uw geld uit zijn, hebben twee dingen nodig: de gegevens op de magneetstrip van uw pinpas én uw pincode. Zodra ze beide hebben, kunnen ze uw bankrekening plunderen.

Vorig jaar bedroeg de schade door deze vorm van fraude voor Nederlandse banken vijftien miljoen euro. Het eerste kwartaal van 2008 was de schade al vier miljoen euro, bleek tijdens een rechtszaak tegen een Roemeense ­bende. De cijfers zijn afkomstig van Equens, de organisatie die het betalingsverkeer regelt.

Op 1,5 miljard pintransacties per jaar is dat fraudebedrag relatief gering en het aantal gedupeerden is beperkt. Maar toch: als het je overkomt, is het meer dan akelig. Voorkomen is beter dan ­genezen, ook als de bank de schade betaalt. Herken daarom de tien meest voorkomende fraudetrucs.

De gestolen pinpas
Ook ú kan het overkomen, want het stelen van een pinpas is voor een ervaren zakkenroller niet al te moeilijk. In 2007 deden 29.000 Nederlanders aangifte omdat ze waren beroofd van hun portemonnee, mobiele telefoon of andere kostbaarheden; een stijging van 20 procent ten opzichte van 2006.

In de gemeenten Breda, Apeldoorn, Vlaardingen, Alkmaar, Venlo, Hilversum en Enschede steeg het aantal slachtoffers in 2007 zelfs met 70 procent. Belangrijk om te weten: de pincode staat nooit op de pas. Niemand kan uw pincode weten. Criminelen moeten het intoetsen van de pincode afkijken óf deze door list en bedrog ontfutselen.

Remedie: is uw pas gestolen, laat deze dan zo snel mogelijk blokkeren.Scherm bij het intoetsen van uw pincode altijd de toetsen af en schrijf de code nergens op.

De bewerkte geldautomaat
Nietsvermoedend steekt u uw pinpas in de geldautomaat. Maar criminelen hebben op de gleuf een kopieerapparaatje geplaatst en van iedere pas die er in gaat, wordt de magneetstrip gekopieerd. De pincode proberen ze te achterhalen door brutaalweg over uw schouder mee te gluren, of door een verstopt cameraatje te laten ‘meekijken’. Tegenwoordig hebben de meeste Nederlandse automaten een voorzetstukje op de gleuf dat kopiëren aanzienlijk lastiger maakt. In het buitenland is nog niet iedere bank zover.

Remedie: kijk of de gleuf van de geldautomaat u bekend voorkomt. Bij twijfel: niet pinnen. Kijk ook goed om u heen. Hangt er bijvoorbeeld ineens een folderbakje bij de geldautomaat? Daar kan een cameraatje in verstopt zijn. Scherm met een hand uw vingers af als u de pincode intikt. Let op dat niemand over uw schouder meekijkt. Hangt iemand hinderlijk rond in de buurt van een geld­automaat? Pin dan niet en stop desnoods halverwege de transactie.

De compleet valse geldautomaat
In Nederland verschijnen steeds meer ‘losse’ geldautomaten, bijvoorbeeld in winkels. In het buitenland is dit al langer gemeengoed. Het lijkt ideaal, want u hoeft niet meer op straat geld te pinnen. Maar pas op: er zijn gevallen bekend dat nep-automaten door criminelen werden geplaatst. Wie geld wilde pinnen, kwam bedrogen uit: de magneetstrip werd gekopieerd, de pincode opgeslagen en de rekening op een later tijdstip geplunderd.
Remedie: pin alleen bij geldautomaten in vertrouwde winkels. Pin in het buitenland alleen bij banken.

De behulpzame voorbijganger
Dat is raar: u steekt uw pinpas in de geldautomaat, toetst uw pincode in, en vervolgens gebeurt er niets. Een bereidwillige voorbijganger schiet u te hulp. Hij zegt dat u de pincode nog een keer moet intikken om de pas terug te krijgen. Dat gebeurt niet, maar uw redder in nood heeft de pincode wel over uw schouder afgekeken. De crimineel weet de pas wél terug te krijgen en kan met de pincode aan uw geld komen.

Remedie: toets nooit een tweede keer uw pincode in. Komt uw pas niet terug, dan moet u direct de bank van de geldautomaat bellen. Het nummer staat – als het goed is – op de automaat. Krijgt u de pas niet ­terug, bel dan ter plekke uw eigen bank om uw pas te blokkeren. Zorg daarom dat het telefoonnummer van uw bank in uw mobiele telefoon staat.

De bewerkte betaal­automaat in de winkel
Criminelen breken in een winkel in, rommelen aan de betaalautomaat en kopiëren ongemerkt de magneetstrip van pinpassen waarmee betaald wordt. Vorig jaar zijn op deze manier duizenden passen gekopieerd bij een doe-het-zelfzaak in Utrecht. Verschillende gedupeerde klanten meldden vreemde transacties met hun pas in het buitenland. Op de betaalautomaat bleek een apparaatje te zijn geplaatst dat de magneetstrip kopieert en tegelijkertijd de pincode opslaat. Zulke fraude kan op meer plaatsten voorkomen, ook in het buitenland.

Remedie: u kunt hier als nietsvermoedende consument weinig tegen doen. In Nederland worden oude betaalautomaten vervangen door nieuwe modellen waarbij dit onmogelijk zou zijn. Het helpt als winkeliers alert zijn en bijvoorbeeld beveiligings­camera’s op de ­betaalautomaten richten. Na een ­inbraak is dan te zien of er met de betaalautomaten is gerommeld. Vertrouwt u het niet? Pin dan ook niet.

De neppostbode
Verrassing: er verschijnt een postbode aan de deur met een gratis pakketje.
U hoeft alleen maar de portokosten te betalen met uw pinpas – contant mag niet vanwege de veiligheid van de postbode. Maar helaas: de postbode is een oplichter en de betaalautomaat is een kopieerapparaat waarmee de gegevens van de magneetstrip plus de pincode worden gekopieerd.

Variant: de post­bode laat uw pasje vallen, raapt het op en verwisselt het ongemerkt met een geblokkeerd pasje van een eerder slachtoffer.

Remedie: accepteer geen onbekende pakjes als u alleen mag pinnen.

Het gevallen tientje
Op het station koopt u een kaartje in de automaat. U bent net klaar met pinnen als iemand op uw schouder tikt en op een bankbiljet wijst dat op de grond ligt. Of het van u is? Terwijl u bukt om het geld op te rapen, wordt vliegensvlug uw pinpas uit de automaat gehaald en vervangen door een andere pas die eerder gestolen is. Uw pincode hebben ze al afgekeken.
In Nederland zijn de NS-automaten aangepast: u steekt de pinpas in, deze komt direct terug, en pas daarna toetst u de pincode in. Dat maakt het voor ­criminelen lastig.

Is de automaat nog niet aangepast of staat u voor een buitenlandse automaat? Laat u dan niet door deze truc verrassen.

Remedie: voltooi eerst de trans­actie, houd uw hand bij de gleuf, pak direct uw pas vast zodra hij uit de automaat komt, berg hem op en kijk dan pas naar het geld op de grond. Het is toch uw geld niet, maar daar neergegooid door de oplichter.

De gevonden pinpas
U wordt beroofd en even later opgebeld door de politie. Ze hebben goed nieuws: uw portefeuille met pasjes is gevonden en ze willen uw pincode ter verificatie. Pas op: dit is niet de politie, maar de zakkenroller.

Remedie: vertel nóóit uw pincode aan vreemden, ook niet als zij zich voordoen als politieagent of bank­medewerker. Er is nooit een goede reden om naar iemands pincode te vragen. Alleen criminelen doen dat. Vertelt u de pincode toch aan een ander, dan loopt u grote kans dat u zelf voor de schade moet opdraaien.

Op vreemd terrein
Tijdens vakanties – vooral in het buitenland – bent u op onbekend gebied. Die onbekendheid maakt u kwetsbaarder dan thuis. De automaten zien er in andere landen sowieso vaak anders uit. Dat maakt het lastiger om te beoordelen of ermee gerommeld is.

Remedie: wees extra voorzichtig. Als u het niet vertrouwt, pin dan niet. Zorg dat u het telefoonnummer van uw bank altijd bij de hand hebt om de pas direct te laten blokkeren als iets mis gaat. Pin liefst overdag en ga samen met iemand anders pinnen, zodat de ander de omgeving in de gaten kan houden. Laat u nooit door een vreemde helpen, wat er ook gebeurt.

De malafide ober
U wilt in het restaurant afrekenen en trekt uw creditcard. De ober neemt de card mee om door de betaalautomaat te halen en komt terug met het bonnetje dat u moet tekenen. Stiekem heeft hij de gegevens gekopieerd. Met de cijfers van uw creditcard kan hij daarna op internet allerlei bestellingen doen.
Remedie: geef uw creditcard of uw pinpas nooit uit handen. Haal hem altijd zelf door de betaalautomaat. Betaal desnoods contant.

Geldpasjes (de)blokkeren

• Voor alle banken: Bankpassen Meldcentrale, tel: 0800-0313 (kies uw bank in het menu).
• ABN Amro, tel: 0900-0024, vanuit het buitenland, tel: +31 10 241 17 20. Creditcards: tel: 0900-8016, vanuit het buitenland, tel: +31 34 245 33 82.
• Fortis, tel: 0900-8170, vanuit het buitenland, tel: +31 20 588 18 81.
• ING, tel: 020-680 20 00, vanuit het buitenland, tel: +31 30 283 53 72.
• Postbank, tel: 058-212 60 00, vanuit het buitenland, tel: +31 58 212 60 00. Betaal- of Royaalpakket, tel: 058-244 99 57, vanuit buitenland tel: +31 58 244 99 57.
• Rabobank, tel: 0499-499 112, vanuit buitenland, tel: +31 499 499 112.

Tips

Betere beveiliging in de toekomst
De komende jaren krijgen bankpassen en creditcards een chip in plaats van de magneetstrip. Zo’n pas met chip steekt u – net als nu – in de geld- of ­betaalautomaat en u toetst uw pincode in. De reden voor deze vervanging is de grotere veiligheid. Het kopiëren van een chip is lastiger dan het kopiëren van een magneetstrip; wellicht is het zelfs enige tijd onmogelijk. De overstap gaat in fasen. Als een oude pas aan het eind van zijn geldigheid is, ontvangt u een nieuwe pas met chip.

Nederland loopt achter bij de invoering in Europa, omdat de bankpas (met pin) hier veel populairder is dan de creditcard (met handtekening). In Nederland wordt daardoor minder gefraudeerd dan in landen waar alleen met handtekening wordt gewerkt. Het duurt nog tot 2013 voordat iedereen in Nederland een nieuwe pas heeft.

Hebt u al een creditcard met chip, dan moet u in het buitenland soms met uw pincode betalen. Dat geeft een extra ­risico, want de gemiddelde Nederlander gebruikt de creditcard weinig en de pincode van die creditcard nog minder. De pincode op een papiertje meenemen is erg een slecht idee: te gevaarlijk. Er zit niets anders op dan deze pincode uit het hoofd te leren voordat u op reis gaat.

Skimming: wie betaalt?
Als een pinpas gekopieerd wordt via een bewerkte geld- of betaalautomaat en de pincode wordt afgekeken, heet dit ‘skimming’. Bent u hiervan het slacht­offer, dan zal de bank u in principe schadeloos stellen. Is er geld van uw rekening opgenomen terwijl de pinpas steeds in uw bezit is geweest en u geen gebruik hebt gemaakt van een automaat die bewerkt is door skimmers? Dan draait u hoogstwaarschijnlijk zelf voor de schade op. De bank ziet dit namelijk waarschijnlijk als een spookopname: een opname door iemand uit uw directe omgeving die uw pincode kent.

Phishing via e-mail
Naast skimming is phishing (‘vissen’) een groeiend probleem. Criminelen versturen grote aantallen e-mails die eruit zien alsof ze van de bank afkomstig zijn. In de mail staat vaak een link. Als u daarop klikt, wordt u doorgesluisd naar een nagebouwde intersite die er bedrieglijk echt uit ziet. Op deze site vragen de criminelen om uw pincode of om uw wachtwoord voor internetbankieren.

In april 2007 waren zo’n 200 klanten van ABN Amro het slachtoffer. De bank heeft toen de schade vergoed, maar het is niet ondenkbaar dat het in de toekomst anders komt te liggen. Bij pinpasfraude is de bank namelijk niet aansprakelijk als de klant zijn pincode heeft verteld.

Wees daarom erg voorzichtig als u een mail krijgt van uw bank. Klik in ieder geval nooit op de link, maar tik zelf het adres van de bank in, of gebruik de link uit uw favorieten. Verder zal een bank in een e-mail nooit naar uw pincode of persoonlijke gegevens vragen. Geef dat dus ook nooit. Gebeurt er iets afwijkends? Meld het direct aan de bank.