Elke maand nemen we u mee naar de mooiste landgoederen van Nederland. Deze maand Landgoed Haarzuilens, een oase van rust langs de A2 tussen Amsterdam en Utrecht.
“Ooh, dat we dít in Nederland hebben, zo’n mooi kasteel.” Deze verzuchting hoort Ank van der Vet, gids in Kasteel De Haar, regelmatig als ze een groep bezoekers rondleidt. Ze is al bijna tien jaar ‘kind aan huis’ in het kasteel, toch voelt ze zelf die sensatie ook nog heel vaak. “De Haar is zo’n bijzonder kasteel; het is romantisch, er staat veel moois in en het heeft een intrigerende geschiedenis. Ik vind het een feest om er te werken en de mensen erover te vertellen.”
Al in de 14de eeuw werd Kasteel De Haar opgebouwd aan een dode arm van de Rijn. Maar aan het eind van de 19de eeuw restte niets dan een ruïne. Toen de jonge eigenaar Etienne baron van Zuylen van Nijevelt trouwde met de schatrijke Franse barones Hélène de Rothschild, had hij voldoende financiële armslag om het kasteel in oude glorie te laten herrijzen en het landgoed te herstellen. En dat pakte hij meer dan grondig aan, samen met architect Pierre Cuypers, onder meer bekend van het Amsterdamse Centraal Station en het Rijksmuseum, als bouwmeester. Eén tot twee jaar zou de herbouw gaan duren, uiteindelijk werden het er twintig. Het project duurde van 1892 tot 1912.
Het aanleggen van de tuinen was ook geen eenvoudige zaak. Het dorp Haarzuilens, dat tegen de kasteelmuren aanschurkte, stond in de weg, vond de kasteelheer. Juist op die plaats wilde hij wandelen en jagen. Dus werd het complete dorp afgebroken en 1500 meter oostelijker weer opgebouwd. Omdat de baron zijn parkbos meteen een volwaardig aanzien wilde geven, kon niet volstaan worden met het planten van jonge boompjes. Vanaf de Utrechtse Heuvelrug werden zo’n zevenduizend volwassen bomen naar De Haar getransporteerd. De transporten gingen dwars door de stad Utrecht. Een huis dat in de weg stond, werd zelfs afgebroken, de bewoners elders gehuisvest. Alles natuurlijk op kosten van de baron, althans... feitelijk de barones.
Het is uniek hoe kasteel, dorp en landerijen van Landgoed Haarzuilens een eenheid vormen. Op een steenworp afstand van de A2 ligt een oase van rust met middeleeuwse allure. Met schilderachtige huizen voorzien van rood-witte luiken, met eeuwenoude bomen waaronder heksenkruid en paddenstoelen groeien, met duizenden vleermuizen die ’s nachts tussen de bomen hun weg zoeken, met lange rijen knotwilgen en prachtige vergezichten over de veenweiden.
Sinds 2000 beheert Natuurmonumenten de grond rondom het kasteelpark van De Haar. Deze organisatie werkt met een aantal andere partijen nu hard aan het omvormen van 400 hectare grasland tot natuur- en recreatiegebied: er komt bos, er komen bloemrijke graslanden waar je in je laarzen doorheen kunt struinen en er komen veel wandel- en fietspaden.
Al in de 14de eeuw werd Kasteel De Haar opgebouwd aan een dode arm van de Rijn. Maar aan het eind van de 19de eeuw restte niets dan een ruïne. Toen de jonge eigenaar Etienne baron van Zuylen van Nijevelt trouwde met de schatrijke Franse barones Hélène de Rothschild, had hij voldoende financiële armslag om het kasteel in oude glorie te laten herrijzen en het landgoed te herstellen. En dat pakte hij meer dan grondig aan, samen met architect Pierre Cuypers, onder meer bekend van het Amsterdamse Centraal Station en het Rijksmuseum, als bouwmeester. Eén tot twee jaar zou de herbouw gaan duren, uiteindelijk werden het er twintig. Het project duurde van 1892 tot 1912.
Het aanleggen van de tuinen was ook geen eenvoudige zaak. Het dorp Haarzuilens, dat tegen de kasteelmuren aanschurkte, stond in de weg, vond de kasteelheer. Juist op die plaats wilde hij wandelen en jagen. Dus werd het complete dorp afgebroken en 1500 meter oostelijker weer opgebouwd. Omdat de baron zijn parkbos meteen een volwaardig aanzien wilde geven, kon niet volstaan worden met het planten van jonge boompjes. Vanaf de Utrechtse Heuvelrug werden zo’n zevenduizend volwassen bomen naar De Haar getransporteerd. De transporten gingen dwars door de stad Utrecht. Een huis dat in de weg stond, werd zelfs afgebroken, de bewoners elders gehuisvest. Alles natuurlijk op kosten van de baron, althans... feitelijk de barones.
Het is uniek hoe kasteel, dorp en landerijen van Landgoed Haarzuilens een eenheid vormen. Op een steenworp afstand van de A2 ligt een oase van rust met middeleeuwse allure. Met schilderachtige huizen voorzien van rood-witte luiken, met eeuwenoude bomen waaronder heksenkruid en paddenstoelen groeien, met duizenden vleermuizen die ’s nachts tussen de bomen hun weg zoeken, met lange rijen knotwilgen en prachtige vergezichten over de veenweiden.
Sinds 2000 beheert Natuurmonumenten de grond rondom het kasteelpark van De Haar. Deze organisatie werkt met een aantal andere partijen nu hard aan het omvormen van 400 hectare grasland tot natuur- en recreatiegebied: er komt bos, er komen bloemrijke graslanden waar je in je laarzen doorheen kunt struinen en er komen veel wandel- en fietspaden.
Praktische informatie
- Een bezoek aan Kasteel De Haar kost €8 p.p. (incl. toegang tot park). Alleen het park bezoeken (open van 10 tot 16 uur) kost €3 p.p.
- Bij de kassa is een informatieve wandelroute (lengte 2,7 km) verkrijgbaar voor €0,50.
- Op de website van Natuurmonumenten (www.natuurmonumenten.nl > natuurgebieden > Utrecht > Haarzuilens) kunt u een fietsroute van 14 kilometer over en rond het landgoed downloaden. Bij het huren van een fiets bij Fiets- en Tandemverhuur Verhoef, Ockhuizerweg 1 in Haarzuilens (☎ 030-677 12 29 of www.fietsverhuur-verhoef.nl) kunt u voor €0,50 een kopie van de route kopen. Startpunt van de route is restaurant ’t Wapen van Haarzuylen aan de Brink. Achter de Brink, via de Heggestraat, is volop parkeerruimte.
- U bereikt Haarzuilens en Kasteel De Haar door vanaf de A2 of A12 afslag Vleuten te nemen. In Vleuten wijzen bordjes u de weg.
- Voor informatie over de openingstijden van Kasteel De Haar: 030-677 85 15 of www.kasteeldehaar.nl.
Bron
- Plus Magazine
