Landgoed Elswout

Landgoed Elswout ligt aan de rand van de duinen in Overveen. Het sprookjesachtige landgoed met romantische doorkijkjes is een ideaal startpunt voor een heerlijke wandeling.

Geschiedenis

Landgoed Elswout is gesticht in 1634, als de rijke Amsterdamse lakenkoopman Carel Molijn wel brood ziet in een lap grond aan de rand van de duinen. Hij laat de duinen afgraven en verkoopt het zand voor veel geld aan Amsterdam en Haarlem die tonnen zand nodig hebben voor de stadsuitbreidingen. Na de afgravingen bouwt Molijn er een huis; het huis is nog niet eens af als hij failliet gaat.

Het landgoed wisselt vervolgens veel van eigenaar en vorm. Eigenaar Mr. Jacob Boreel geeft in 1781 opdracht om een nieuw park in Engelse stijl te ontwerpen met kronkelige paden en beken, romantische doorkijkjes, Zwitserse bruggetjes en grote hoogteverschillen. Hij laat diepe vijvers uitgraven.

Met het vrijkomende zand worden enorme heuvelpartijen opgeworpen. Door de eeuwen heen voegt iedere nieuwe bewoner weer iets eigens aan het landgoed toe: een ijskelder, koetshuis, fazanterie, hertenbaan, oranjerie, theeprieeltje, plantenkas, een Noorse blokhut als schuilplaats voor de damherten. Is het niet in Zwitserse dan wel in Chinese stijl.

In 1881 wordt een begin gemaakt met de bouw van een nieuwe woning: het Grote Huis. Door de vroegtijdige dood van landgoedeigenaar Willem Borski III wordt dit niet afgebouwd. Om het huis toch enigszins bewoond te laten lijken, laat zijn erfgename gordijnen op de ramen schilderen.

Wandelen op landgoed Elswout

Veel bomen op Elswout zijn ruim twee eeuwen oud: een ideale leefomgeving voor vogels die in holen broeden. Helaas zijn tijdens zware stormen tientallen monumentale bomen gesneuveld. Achter het Grote Huis bloeien in het voorjaar uitgestrekte gele tapijten van paardebloemen en gele plompen.

Voor het contrast zorgen de rode beuken, witte bruggen en roodbonte koeien. Het maaien van de gazons door de medewerkers van Staatsbosbeheer (dat sinds 1970 eigenaar is) gebeurt zoveel mogelijk op maandag. Zodat op zondag – als de meeste wandelaars komen – de madeliefjes weer volop bloeien.

Praktische informatie

Landgoed Elswout ligt in Overveen, tussen Haarlem en de duinen.

Met de auto: vanaf de A9 neemt u de afslag Haarlem (A200). De A200 gaat over in de N200. U blijft deze weg volgen richting Zandvoort/Bloemendaal (maar negeer de eerste afslag links naar Zandvoort!) waarbij u dwars door Haarlem rijdt. In de bebouwde kom van Overveen op de tweede rotonde linksaf, hier verlaat u de N200. Door het winkelstraatje, langs Hotel Roozendaal. Linksaf richting Vogelenzang (Duinlustweg). Aan het eind linksaf (Zijweg), daarna aan het eind weer linksaf. Na circa 100 meter ziet u aan uw linkerhand de parkeerplaats van Elswout.

Met het openbaar vervoer: vanaf het NS-station Overveen is het 30 minuten lopen naar Elswout. Op NS-station Haarlem kunt u fietsen huren en in 15 minuten naar het landgoed fietsen.

Wandelen: op Landgoed Elswout zijn twee gemarkeerde wandelroutes uitgezet van respectievelijk 3 en 4 kilometer. Startpunt bij de ingang van Elswout.

Open: elke dag van zonsopgang tot zonsondergang. De entree tot Elswout kost €0,50; voor kinderen, 65-plus en honden €0,25. ’s Zondags van 10.30 tot 17.30 uur is de Orangerie geopend voor bijvoorbeeld een high tea.