Lief en Leed in de familie: Mijn familie vernedert mij

Beste Else-Marie,
Ik ben jurist bij een groot bedrijf, ben gelukkig getrouwd en heb studerende kinderen. Maar voor mijn twee oudere zussen blijf ik het kleine broertje; het ‘broekemannetje’. Als ik op een familiefeestje kom, zegt de een dat ik nodig naar de kapper moet en de ander dat de kleur van mijn overhemd niet bij me past. Met mijn vrouw heb ik er vaak ruzie over. Zij vindt dat ik me laat vernederen. Tot nu toe heb ik het zo gelaten, maar nu is de maat vol. Mijn zussen hebben, achter mijn rug om, voor mijn moeder de koop van een serviceflat geregeld. Terwijl ik nota bene de jurist van de familie ben. Else-Marie, wat moet ik doen? 
Bas Vermeer (58), Amsterdam

Else-Marie van den Eerenbeemt: In families krijg je merktekens. Bas is voor z’n zussen nog steeds het kleine broertje, dat is zíjnmerkteken. Hij kan nog zo’n goede jurist, echtgenoot of vader zijn, voor zijn zussen telt dat niet. Er blijven altijd wel restanten van de kindertijd hangen, maar dit is extreem. Kennelijk is er in deze familie geen gelegenheid geweest om die merktekens af te leggen. Voor Bas niet, maar ook niet voor zijn zussen. Ze hebben geen volwassen contact met hun broer. Al bedoelen ze het natuurlijk helemaal niet slecht. Wat ze eigenlijk willen zeggen is: hij hoort bij ons en bij niemand anders.

Tot nu toe dacht Bas altijd: laat ze maar praten, ik weet wel beter. Maar dat hij genegeerd wordt bij de verhuizing van zijn moeder kan hij niet zomaar van zich laten afglijden, omdat zijn professionaliteit in het geding is. Wat moet hij nu doen?
Schelden en ruzie maken heeft geen zin, want dat maakt het alleen maar erger. Dan lopen de zussen huilend naar moeder en zijn de rapen gaar. En met humor kan hij het blijkbaar ook niet oplossen, want dan had hij dat allang gedaan. Het negeren lukt hem ook niet, daar is hij te gevoelig voor. Bas kan zijn zussen niet veranderen, maar wel zichzelf. Als hij zich anders opstelt, moeten zijn zussen meebewegen.

" Je kunt niet eindeloos alles bespreken, zo werkt dat niet" 

Mijn idee is dat Bas zijn zussen een brief schrijft waarin hij zakelijk uitlegt hoe het zou moeten gaan met de verkoop van het huis en de entree in de serviceflat. Hij doet de voetangels en klemmen uit de doeken en biedt zijn expertise als jurist aan. Hij kan zijn autoriteit poneren. In die zin is dit echt een geweldige kans voor hem. Want aanvallen helpt niet, aanbieden wel.

Wat moet je doen als je in een vergelijkbare situatie zit, maar geen jurist bent en zo’n kans tot je beschikking hebt? Ik zou zeggen: ga niet alles uitpraten. Je kunt in families niet eindeloos om de tafel gaan zitten om alles te bespreken, zo werkt dat niet. Wat wel werkt: doorbreek patronen, doe eens iets heel anders. Ga met elkaar naar de film of naar een tentoonstelling die je allemaal mooi vindt. Een van mijn cliënten vertelde me bijvoorbeeld dat ze in het museum voor een schilderij stond en plots voor het eerst met haar zus in gesprek raakte over de dood van hun vader. Op die manier bouw je een andere intimiteit op.

Wat Bas ook kan doen: zijn zussen uitnodigen voor een etentje en meer over zijn werk vertellen. Dan kunnen ze kennismaken met die andere kant van hem. Het klinkt raar, maar er liggen in dit opzicht grote kansen rondom het op leeftijd komen van zijn moeder. Bas kan haar helpen met haar testament en later, als ze overleden is, verantwoording dragen voor het afwikkelen van de nalatenschap.
Toch zijn dat grote stappen. Omdat hij niet ‘gezien’ wordt, doet hij niets. Dat zie je vaker en eigenlijk is dat een drama. Want de passieven in een familie willen ook graag betekenis in het familieleven hebben, maar vinden daar niet altijd een vorm voor.”

OPROEP

Wilt u ook advies van Else-Marie over een familiekwestie? Stuur uw brief naar de redactie van Plus Magazine, o.v.v. ‘Else-Marie’, Postbus 44, 3740 AA Baarn! U kunt uw verhaal ook insturen via de email.

Uw brief kan, als u dat wilt, anoniem worden geplaatst (vermeld wel altijd uw naam en adres).