Als u nu al vermogen overhevelt naar de kinderen, bespaart dat straks successierechten. Zit uw geld vast in uw huis? Dan kunt u schenken en weer teruglenen...
De gemakkelijkste manier om vermogen over te dragen is natuurlijk schenken bij leven. Maar wat als uw vermogen vastzit in uw huis? Of als u het geld dat u door de jaren heen hebt opgespaard, zelf nog nodig hebt? Ook dan is het mogelijk al te schenken. U kunt namelijk kiezen voor een papieren schenking oftewel een ‘schuldigerkenning’, waarbij (nog) geen geld daadwerkelijk overgaat van de ene naar de andere bankrekening. In dat geval laat u eigenlijk al weten dat u nú al een zeker vermogen schuldig bent. U houdt het geld nu dus in uw zak, en de ontvanger krijgt een vordering op u.
Maar let op: deze schuldigerkenning geldt als daadwerkelijke schenking, waardoor de schuldeiser (lees: uw kind) nú al schenkingsrecht moet betalen, zij het minder dan na uw overlijden. Dit levert dus een forse mindering op de nalatenschap op. Na uw overlijden hoeft het kind over het geschonken bedrag dus geen successierecht meer te betalen: er is immers al afgerekend middels het schenkingsrecht.
Straks besparen
Als u een deel van uw vermogen aan uw kind(eren) schenkt, kunt u hen op de lange termijn ook nog eens geld (lees: belasting) besparen.Als u uw vermogen fiscaal gezien zo gunstig mogelijk bij uw nabestaanden wilt krijgen, moet u hen tijdens uw leven al een deel van dat vermogen schenken, zodat u in feite de nalatenschap verlaagt. Daardoor betalen uw nabestaanden straks minder erftaks of successierecht, zoals het officieel heet.
Maar: hoe hoger het bedrag dat overgaat van ouder op kind, des te meer schenkingsrechten de ontvanger moet betalen. Gelukkig
rekent de fiscus per jaar, wat het mogelijk maakt om uw vermogen in meerdere jaarlijkse porties te schenken. Bovendien kunnen uw kinderen gebruikmaken van jaarlijkse belastingvrijstellingen – mits zij tussen de 18 en 35 jaar zijn.
Toptarief afromen
Hoeveel bespaart u nu concreet met een schenking of schuldigerkenning? Om te beginnen bespaart u successierecht als u nu schenkt in plaats van straks nalaat. Stel dat uw kind straks €250.000 ineens erft. Dan moet hij volgens het huidige stelsel zo’n €35.000 aan successierechten afdragen. U had ook jarenlang de maximale vrijstelling (€4556 in 2009) kunnen schenken en eenmalig gebruik kunnen maken van de belastingvrije som, waarmee u het bovenste tarief had ‘afgeroomd’. Dan had u bij iedere schenking het voor u geldende toptarief bespaard.Indien u jaarlijks bijvoorbeeld €50.000 aan uw kind schenkt, kost u dat zo’n €3000 per jaar aan schenkingsrecht. Na vijf jaar heeft u in totaal € 250.000 geschonken, en bent u in totaal circa €15.000 kwijt aan schenkingsrecht. Als u het bedrag van €250.000 ineens schenkt, wordt er in totaal zo’n €35.000 aan schenkingsrecht geheven. Door het doen van kleinere schenkingen bespaart u dus €20.000.
Hoe vermogender u bent, hoe meer voordeel er voor uw nabestaanden te behalen is. Hebt u bijvoorbeeld meer dan €1 miljoen te schenken per kind? Dan betaalt hij of zij over het topbedrag 27 procent rente. Als u dat topbedrag zoveel mogelijk weet te beperken, bespaart dat veel belasting.
Denk aan de rente
Stel: u schenkt uw kind op papier €250.000 en leent dat direct terug. U betaalt hierover 4 procent rente. Jaarlijks moet u dus daadwerkelijk €10.000 rente aan uw kind betalen. Dit is ook weer een vorm van vermogensoverdracht. De rente-inkomsten zijn bij uw kind niet direct belast. Wat uw kind daarvan aan het eind van het jaar overhoudt, valt bij hem of haar wel in box 3.Daarnaast heeft uw kind een vordering van €250.000 op u. Deze wordt bij zijn of haar vermogen in box 3 opgeteld. Over het totale vermogen betaalt uw kind 1,2 procent belasting. Daarvoor geldt overigens wel een vrijstelling van €20.661, dus hoeft uw kind van het vermogen in principe slechts €229.339 op te geven. Anders gezegd levert deze vrijstelling uw kind een fiscaal voordeeltje op van zon €250 per jaar. Op uw beurt mag u de schuld aan uw kind – op een drempel van €2800 na – aftrekken van uw eigen vermogen.
Valt uw box 3-vermogen beneden de heffingsvrije voet en heeft uw kind meer box 3-vermogen dan de vrijstelling, dan is het raadzaam niet te vroeg met het opbouwen van een schuld te beginnen. Dan moet de schuldeiser (uw kind) over de geschonken bedragen juist 1,2 procent méér belasting betalen, waardoor de besparing op de successierechten al na een paar jaar fors kleiner is geworden.
Renteloos schenken
Renteloos schenken is ook mogelijk. Dan leent u uw kind een bedrag van €250.000, waarover hij of zij geen rente hoeft te betalen. Normaal gesproken ziet de Belastingdienst de rentevrijstelling als een schenking, maar dat is niet het geval als de lening direct opeisbaar is door de ouders. Voorwaarde is wel dat uw kind over voldoende financiële middelen moet beschikken om de lening op ieder tijdstip terug te kunnen betalen.Een ander voordeel, naast rentevrijstelling, is dat u de lening in termijnen kunt kwijtschelden. Zo kunt u bijvoorbeeld jaarlijks €25.000 van de lening kwijtschelden. Hierover moet uw zoon dan wel schenkingsrecht betalen. Maar hoe lager de jaarlijkse kwijtscheldingen, hoe minder schenkingsrecht u betaalt. Nadeel hiervan is logischerwijs dat de vermogensoverdracht een langere tijd in beslag neemt.
Herroepen
In sommige gevallen kleven er nadelen aan schenken en teruglenen. Als de ontvanger van de papieren schenking veel geld van u tegoed heeft, komt hij of zij in principe niet in aanmerking voor een bijstandsuitkering, huurtoeslagen of soortgelijke zaken. Dat probleem kunt u echter omzeilen door de schenking herroepelijk te doen: u kunt de schenking dan eventueel ongedaan maken. Als u bijvoorbeeld €150.000 schenkt, kunt u datzelfde bedrag later terugeisen (of: herroepen). Ook dat is een optie als u bij voorbeeld uw kind nu wilt helpen bij de aanschaf van een woning. U kunt dat geld over enige tijd weer ‘herroepen’.Kortom: schuldig erkennen en schenken door terug te lenen zijn fiscaal gezien interessant voor mensen die een zeker vermogen bijeen hebben gespaard. Maar de materie is ingewikkeld en daarom is het raadzaam eerst te gaan praten met een goede belastingadviseur. Samen met hem kunt u kijken wat in úw specifieke situatie de beste manier is om uw geld op de fiscaal gunstigste manier bij uw kind(eren) te krijgen.
Als u financieel krap zit, kunt u de rente ook ‘op papier’ betalen door deze jaarlijks bij de schuld te schrijven. Leg in dat geval de schuld plus de bijgeschreven rente periodiek vast en stuur een brief aan degene aan wie u het geld schuldig bent. Zorg er in ieder geval wel voor dat de rente ook daadwerkelijk zoveel mogelijk wordt betaald. In ieder geval 180 dagen vóór uw overlijden moet de rente zijn voldaan.
Toch nog een addertje
Bij onderhands schuldigerkennen zit overigens wel een addertje onder het gras, die in de wet wordt aangeduid als ‘schenkingen terzake des doods’. Een kenmerk hiervan is dat de schenking vervalt bij het overlijden van de schenker als de schenking op dat moment nog niet is uitgevoerd. Uitermate vervelend, want het is vaak juist de bedoeling van een schenking onder schuldigerkenning dat deze pas bij overlijden wordt afgewikkeld. Dit gaat u echter tegen door de schenking wel bij notariële akte te laten vastleggen.
Belaste verkrijging (2009) | Groep 1 | Groep 1B | Groep 2 | Groep 3 |
0 - 22.763 | 5% | 8% | 26% | 41% |
22.763 - 45.519 | 8% | 12,8% | 30% | 45% |
45.519 - 91.026 | 12% | 19,2% | 35% | 50% |
91.026 - 182.042 | 15% | 24% | 39% | 54% |
182.042 - 364.073 | 19% | 30,4% | 44% | 59% |
364.073 - 910.163 | 23% | 36,8% | 48% | 63% |
910.163 en meer | 27% | 43,2% | 53% | 68% |
Groep 1: kinderen / echtgenoot / geregistreerd partner / ongehuwd
samenwonende
Groep 1B: kleinkinderen en achterkleinkinderen
Groep 2: broers / zusters / ouders / (over)grootouders
Groep 3: andere verkrijgers