In de nazomermaand september is het altijd prettig tuinieren. Alles is tot bloei gekomen. Toch moet er ook in deze maand het een en ander gepoot worden! Zoals bloembollen, narcissen, en sneeuwklokjes. Dan kunt u over een paar maanden nog steeds genieten van uw tuin...
Tuintips
- De meeste eenjarigen worden in het voorjaar gezaaid. Ze bloeien van de zomer tot de eerste nachtvorst. Er zijn ook eenjarige planten die ’s winters niet bevriezen. Als u nu klaprozen, juffertje-in-het-groen of eenjarige riddersporen zaait, dan bloeien die al in mei van het volgende jaar.
- September is de ideale maand om bloembollen te planten. Verwilderingsbollen (zoals sneeuwroem en kievitsbloemen) kunnen nu worden geplant. Plant er geen tien maar honderd. Voor het geld hoeft u het niet te laten, want de meeste kleine bolgewassen zijn belachelijk goedkoop.
- Plant narcissen en sneeuwklokjes zo vroeg mogelijk in september. Met het planten van tulpen kunt u beter nog een maand wachten. Zelfs november is voor tulpen niet te laat.
- Hebt u ieder jaar veel last van blad dat in de vijver waait, dan is het misschien een goed idee om nu een net over de vijver te spannen.
- Stop in september met het bemesten van gras en tuin- en kuipplanten.
Planten van naam: wie was Williams Bon Chrétien?
Een enkele keer zie je hem nog wel: de fles perenbrandewijn waarin een peer zweeft. Die peer heet ‘Williams Bon Chrétien’. Het eerste deel van de naam – Williams – is makkelijk te verklaren, maar wat een peer met een goede christen te maken heeft, is lastiger uit te leggen.
De ‘Bon Chrétien’ gaat terug tot de Romeinse tijd. Het zou de peer zijn waarin Drusus, de zoon van keizer Claudius, zich verslikte.
Later werd de peer de favoriet van vorsten en prelaten.
Koning Clovis zou in de 6de eeuw de vrucht als eerste ‘Bon Chrétien’ hebben genoemd, omdat de peer in kloostertuinen door monniken werd gekweekt. Hij had de nasmaak van het paradijs, zou Clovis hebben gezegd.
De peer die later ‘Williams Bon Chrétien’ werd gedoopt, is door een schoolmeester, Stair Wheeler Aldermaston, in 1770 als zaailing van de ‘Bon Chrétien’ in het wild gevonden. Hij vond de rinse smaak van de peer zo bijzonder dat hij een boompje gaf aan de grote fruitdeskundige Richard Williams. Door diens toedoen raakte de peer over de wereld verspreid. Sindsdien wordt hij ‘Williams Bon Chrétien’ genoemd.
In Nederland is deze peer nooit op grote schaal geteeld omdat het klimaat in ons land eigenlijk net iets te koel is voor sommige perenvariëteiten. Maar in Engeland, Duitsland en Frankrijk is de ‘Willams’ nog altijd een van de populairste peren. Een glas perenbrandewijn wordt in Duitsland “ein Willi” genoemd, in Frankrijk “une verre de poivre”.
Stap voor stap: tuincyclamen planten
Tuincyclamen – kleinbloemige cyclamen die bedoeld zijn voor de tuin in plaats van voor de vensterbank – zijn er in verscheidene soorten. De makkelijkste soort heet Cyclamen hederifolium. Dat betekent: klimopbladige cyclaam. Cyclamen hederifolium wordt door de bollenhandel als droge knol verkocht, maar omdat cyclamen slecht tegen uitdrogen kunnen, is het planten van die knollen niet altijd een succes. Het komt vaak voor dat de meeste wegrotten in plaats van aan de groei te gaan. Daarom is het beter om de in september bloeiende Cyclamen hederifolium in potjes te kopen. Dan weet u in ieder geval zeker dat de plant aanslaat.
- Plant de cyclamen bij voorkeur in bosgrond onder bladverliezende bomen of struiken. Een droge standplaats is geen bezwaar.
- Plant de knollen niet te diep: een centimeter grond bovenop de knol is al voldoende.
- Wie eenmaal tuincyclamen heeft, zal er meestal meer willen. Je kunt knollen bijkopen maar je kunt de tuincyclamen ook zelf zaaien. Het zaad zit aan stengels die als een kurkentrekker gedraaid zijn. Als de kurkentrekker zich strekt, is het zaad rijp. Zaai buiten, in een bloempot, en dek het zaad af met een dun laagje fijn grind.
Nader verklaard: Guichelheil
De azuurblauwe guichelheil uit Zuid-Europa, Anagallis monelli, is een populaire eenjarige plant. De naam verwijst naar de vermeende heilzame werking bij de behandeling van gekte; guichelen – gek maken – is een Oudnederlands woord dat wij nog altijd tegenkomen in goochelen en begoocheling. Heil spreekt voor zich.
Guichelheil heeft eigenzinnige sluitingstijden. De bloemen zijn open van acht uur ’s morgens tot drie uur ’s middags. Als er regen dreigt, gaan zij dicht en daarom wordt de guichelheil ook als plantaardige barometer gebruikt.
Rood guichelheil is een onkruidje van akkers en tuinen. Omdat er maar weinig wilde planten zijn met scharlakenrode bloemen valt de plant ondanks zijn geringe grootte toch op. Rood guichelheil wordt niet als sierplant gekweekt.
Bijzondere kwekerij: tuingoed Foltz in Meeden
Tuingoed Foltz, genoemd naar eigenaar Bob Foltz, is een specialiteitenkwekerij en een tuinwinkel tegelijk. Je kunt er planten bezichtigen en kopen, maar ook workshops volgen of brocante aanschaffen. Ook voor een tuinontwerp kunt u bij Tuingoed Foltz terecht. Wie altijd gedacht heeft dat de salvia een oubollige perkplant was, kan hier op andere gedachten komen. Tuingoed Foltz biedt huisvesting aan een enorme collectie salvia’s in kleuren die variëren van brandweerautorood tot azuurblauw. Ook tuingeraniums zijn een speerpunt van het assortiment.
Openingstijden tot 1 november: dinsdag t/m zaterdag van 10 tot 17 uur (na deze datum beperkt open). Elke eerste en derde zondag van de maand van 11 tot 17 uur geopend.
Adres: Tuingoed Foltz
Bob Foltz en Andries Bierling
Hereweg 346, Meeden (Groningen).
T 0598-63 50 00 of www.tuingoedfoltz.nl
Agenda
Zaterdag 5 en zondag 6 september
Struinen van tuin naar tuin in Steenwijkerland.
Zes unieke privé-tuinen – ieder met een eigen stijl en beplanting – openen dit weekend hun tuinhekken. Het thema van de open dagen is ‘passen en meten’.
Adres startpunt: Boerderijtuin De Vredinghe, Oldemarktseweg 165, Steenwijkerwold (Overijssel).
T 0521-58 95 24 of www.devredinghe.nl
Tot en met 13 september
Tropische vlinders bewonderen in Utrecht.
Het Tropisch Vlinder Festival in het kassencomplex van Fort Hoofddijk wordt nu voor het derde jaar georganiseerd, en het wordt ieder jaar mooier. Wie een leuk en leerzaam uitje zoekt, misschien samen met kinderen of kleinkinderen, kan nog terecht tot en met zondag 13 september. Op 8 september bent u ook ’s avonds welkom.
Adres: Botanische Tuin Fort Hoofddijk, Budapestlaan 17, Utrecht.
T 030-253 54 55 of www.bio.uu.nl/botgard
Zaterdag 19 september
Hoe snoei je een pruimenboom?
Het nadeel van foto’s van vruchtbomen is dat de vruchtboom op de foto er bijna altijd heel anders uitziet dan de vruchtboom in uw tuin. Wie het snoeien van pruimenbomen grondig onder de knie wil krijgen, kan terecht in de Fruithof in Frederiksoord, waar een workshop pruimensnoeien wordt gegeven. De workshop bestaat uit een theoretisch en een praktijkgedeelte. De prijs per deelnemer bedraagt €45.
Adres: De Fruithof, Majoor van Swietenlaan 1b, Frederiksoord (Drenthe). T 0592-35 20 27 of www.fruithof-frederiksoord.nl
Zaterdag 19 en zondag 20 september
Trendy prairietuin, nu te zien in België.
Een nieuwe trend in het tuinieren is het aanleggen van een prairietuin: een combinatie van vaste planten en siergrassen, die minder onderhoud vraagt dan de klassieke vaste plantenborder. Zo’n prairietuin met bijbehorende planten kunt u zien op een Vlaamse kwekerij in Buggenhout, een dorp in de buurt van Mechelen (Oost-Vlaanderen). Een grote staf aan personeel is aanwezig om u van advies te dienen en u kunt wat eten in een cafetaria waarvan de inkomsten naar een goed doel gaan.
Adres: Kwekerij Jan Spruyt-Van der Jeugd, Mostenveld 30, Buggenhout, België. T 0032-523 337 76 (vanuit Nederland) of www.vasteplant.be
