Vrijwilligers: wel goed, niet gek

Maar liefst 5,6 miljoen Nederlanders doen vrijwilligerswerk, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. En vaak krijgen ze daarvoor een vergoeding. Zolang die binnen de perken blijft, hoeft daarover geen belasting te worden betaald. Krijgt u wel meer dan de maximumbedragen, dan vindt de Belastingdienst dat er geen sprake is van een vrijwilligersvergoeding. Uw vergoeding wordt dan belast voor de loon- en inkomstenbelasting.

Alleen onkostenvergoeding

Krijgt u alléén een vergoeding voor gemaakte kosten, dan is het simpel: de vergoeding wordt niet belast. De club of organisatie waarvoor u zich inzet, mag bijvoor­beeld uw gemaakte reiskosten vergoeden. Reist u met uw ­eigen auto, dan mag men u een ­kilometervergoeding geven die kostendekkend is. Voor uw auto is dat de gemiddelde kilometerprijs waarvoor u rijdt. De kilometervergoeding mag dus hoger zijn dan de €0,19 per kilometer die voor werknemers in loondienst geldt. Ook de kosten van telefoneren, printen, kopiëren en postzegels mogen worden vergoed. Voorwaarde is dat u de kosten met bonnen kunt aantonen.

Onkosten en inzet

Krijgt u als vrijwilliger een vergoeding voor gemaakte kosten én voor uw inzet? Dan is het zaak om op te passen. Als u ouder bent dan 23 jaar, mag de organisatie u een vergoeding geven van maximaal €4,50 per uur, met een maximum van €150 per maand en €1500 per jaar. Let op: dit maximum geldt voor het totaal dat u krijgt aan ­onkostenvergoeding en inzetvergoeding samen.

Een rekenvoorbeeld. Stel: u krijgt een vergoeding voor uw inzet van €4 per uur. Daarnaast declareert u reiskosten: €47,50 per maand. Per maand ontvangt u €187,50. Dat is meer dan het maximum per maand en de fiscus beschouwt dit niet als een vrijwilligersvergoeding.

Als u niet hebt afgesproken dat u voor uw inzet een vergoeding per uur krijgt, maar u krijgt wel een vergoeding, dan mag deze maximaal €150 per maand zijn. Ook hierbij geldt als extra voorwaarde: jaarlijks mag het bedrag dat u krijgt niet meer zijn dan €1500. Is het toch hoger, dan komt de fiscus met u afrekenen. Goed om te weten: de maximumbedragen voor de vergoedingen gelden per persoon. Stel dat u voor meer organisaties vrijwilligerswerk doet, dan mag u van alle organisaties samen niet meer ontvangen dan het belastingvrije maximum van €1500 per jaar.

Geen vergoeding, wel aftrekpost

Ziet u uit vrijgevigheid af van de vergoeding, dan kunt u dat bedrag onder bepaalde voorwaarden bij uw belastingaangifte aftrekken als gift. Voorwaarde is dat de organisatie een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) is volgens de Belastingdienst (zie: www.belastingdienst.nl/anbi). Hiervoor gelden de volgende regels:

• De vrijwilliger ziet af van de ­vrijwilligersvergoeding.
• De organisatie verklaart dat de vrijwilliger recht heeft op de ­vergoeding.
• De organisatie is bereid en in staat om de vergoeding uit te ­betalen.
• De vrijwilliger kan aanspraak maken op die vergoeding en heeft de vrijheid daarover te beschikken.

Voldoet u niet aan deze voorwaarden, dan gaat het creëren van deze aftrekpost niet door. Goed om te weten: u kunt alleen giften aftrekken voor zover deze de niet-aftrekbare drempel van 1 procent van uw (drempel)inkomen overstijgen. En voor de goede orde: een vergoeding ontvangen is altijd gunstiger dan hem als gift aftrekken!

Markus Collé (53)

• Is vrijwilliger bij de telefonische hulpdienst Sensoor.
• Krijgt geen vergoeding, wel een reiskostenvergoeding.

‘Ik probeer iets positiefs boven water te halen’

“Tot 2002 had ik een florerend import­bedrijf. Toen verloor ik mijn vrouw en kreeg ik de ziekte multiple sclerose, maar afgekeurd thuis zitten was niets voor mij. Sinds 2005 ben ik vier dagen per week vrijwilliger bij Sensoor, voorheen SOS Telefonische Hulpdienst. De vergoeding is nul, de voldoening top. Ik maak makkelijk contact en in gesprekken ontgaat me weinig. Ik ben blij dat ik die kwaliteiten nu kan gebruiken om mensen te helpen.

Sommige bellers willen gewoon een praatje maken, anderen worstelen met een probleem. Het is de uitdaging iets positiefs boven water te halen waar ze mee verder kunnen. Aan een boze meneer vroeg ik een keer: ‘Hoe komt het dat u dit volhoudt?’ Het was even stil en toen zei hij: ‘Ik heb een bootje.’ De rest van het gesprek hebben we gepraat over het bootje en de toekomstplannen die hij daarmee had. Dat geeft een kick.” Anonimiteit van de medewerkers van Sensoor is belangrijk, daarom is de naam van Markus Collé gefingeerd.

Rob Vredeling (61)

• Geeft computerhulp aan huis.
• Krijgt €4,50 per uur (met een maximum van €25 per bezoek) plus €0,19 per km aan reiskosten.
• Beschouwt het geld als extraatje om te tanken.

‘Ze vinden hem vaak zo traag’

“Na een reorganisatie raakte ik mijn baan als bedrijfsjournalist bij de publieke omroep kwijt: 50-plus en werkloos. Nu zet ik mijn kennis en ervaring in om leden van SeniorWeb te helpen met hun computer. Een veelgehoorde klacht is dat de computer zo traag is. Ik ben dan vaak wel even bezig om de oorzaak te achterhalen, updates uit te voeren en overbodige programma’s te verwijderen. Duur is zo’n bezoekje niet, vind ik: bij uitzondering ontvang ik €20 per bezoek. Ik doe gemiddeld twee of drie huisbezoeken per maand. Soms tank ik de auto vol en denk: dat is dan een gratis tankbeurt.

Ik doe vrijwilligerswerk om zinvol bezig te zijn. Daarom heb ik gevraagd om extra werk. Nu beantwoord ik via de e-mail ook vragen van leden. Daar staat helemaal geen vergoeding tegenover, maar het leuke is dat de e-mails almaar blijven komen, vooral met slecht weer. Dan zet ik even een tandje bij. Daarnaast verricht ik onbetaalde werkzaamheden in het plaatselijke internetcafé. En ik doe chauffeurswerk tegen een geringe vergoeding. Omdat mijn vrouw nog werkt, doe ik ook een groot deel van het huishouden. Maar dat noem ik geen vrijwilligerswerk.”

Aglaia Kluyver (65)

• Is vrijwilligster bij het informatiecentrum van het Centraal Museum in Utrecht.
• Krijgt een vergoeding van circa €3 per uur.
• Zet dat geld opzij om op vakantie te gaan.

‘Ik hoorde pas later dat ik er iets voor kreeg’

“Ik beantwoord vragen van bezoekers en van mensen die het museum bellen of mailen. Bijvoorbeeld studenten die iets willen weten over een kunstwerk, maar ook ouderen die kunst als hobby hebben. Ik heb geschiedenis gestudeerd, met kunstgeschiedenis als bijvak, dat komt nu goed van pas. Ik werk één keer per week van elf tot vijf uur en eens per maand in het weekend. Pas na een paar maanden hoorde ik dat er een vergoeding tegenover stond. Het museum betaalt me jaarlijks uit: €700 belastingvrij. Maar geld is niet mijn drijfveer.

Ik werk hier omdat ik graag met mensen omga en nuttig bezig wil zijn. Als extraatje snuif ik elke week een portie kunst en cultuur op. En ik word uitgenodigd voor iedere feestelijke opening van een nieuwe expositie. Het geld zet ik opzij voor mijn jaarlijkse reis naar Zwitserland. Het is leuk om er een speciale bestemming voor te hebben.”