Zelfstandig blijven wonen: waar moet u op letten?

• U leest hier meer over het PGB

Ouder worden we allemaal, en op een dag wordt uw gezondheid wellicht wat minder: misschien ziet u minder goed of u bent wat minder goed ter been, hoewel u nog steeds kwiek en helder van geest bent. Is uw woning dan nog geschikt voor u, of vormen bijvoorbeeld (hoge) drempels of alleen een toilet op de begane grond een probleem? Door nu al aanpassingen aan te brengen in uw woning, kunt u uw huis tijdig geschikt maken voor later. Kijk alvast vooruit: maak uw woning toekomstbestendig!
[ITEMADVERTORIAL]

Deze zaken kunt u nu al aanpassen

• Plaats rookmelders. Deze heeft u wellicht al, maar als u niet snel ter been wordt is het nog belangrijker dat u op tijd wordt gewaarschuwd voor een mogelijke brand! Uiteraard moeten ze ten alle tijde werken - laat dit controleren.
• Verlaag of verwijder de drempels in de woning, in ieder geval bij de voor- en achterdeur.
• Breng goede buitenverlichting aan, vooral bij voor- en achterdeur, zodat u straks niet struikelt in het donker. En eenmaal binnen: een lichtschakelaar direct naast de deur.
• Is uw trap makkelijk te bestijgen? U heeft misschien niet direct een traplift nodig, maar een tweede leuning of extra handgreep is echt geen overbodige luxe.
• Breng een anti-sliplaag aan op uw badkamervloer, zodat u niet ten val komt als deze glibberig wordt. U kunt ook alvast inventariseren waar u beugels kunt plaatsen, als u straks meer houvast nodig hebt. En is er ruimte voor een opklapbaar douchezitje? Ideaal als u niet meer lang kunt staan.
• Automatische deuropeners. Of als u dat te ver vindt gaan: in ieder geval teruggebogen deurklinken zodat u niet blijft haken met uw mouw en ten val komt.
• Raambediening op bereikbare hoogte plaatsen
• Als u hem nog niet heeft, overweeg een elektrische kookplaat in uw keuken. Geen gedoe meer met lucifers en open vuur bij onvaste handen.
• 'Domotica'. (woontechnologie) Er zijn een hoop zaken binnenshuis die u kunt automatiseren, zoals thermostaat-mengkranen, automatische CV-regelsystemen, lichtsensoren, inbraakmelders die de politie meteen alarmeren, een videofoon die u laat zien wie er voor de deur staat. U leest meer in ons artikel speciaal over domotica!

Meer ingrijpende aanpassingen

• Overweegt u de keuken te verbouwen? Laat u informeren bij de specialist over in hoogte verstelbare kastjes. U wilt straks geen trapladder nodig hebben om overal bij te kunnen!
• Drempels verlagen bij voor- en achterdeur door het verhogen van de straat of stoep
• Gelijkvloers een bad- en slaapkamer realiseren door verbouw of aanbouw. Of in ieder geval een toilet(stoel) op de slaapverdieping. Zodat u niet 's nachts de trap af hoeft. Een traplift is ook een mogelijke oplossing.
• Indien u een rolstoel nodig hebt: elektrische schakelaars op lage hoogte, doorgangen verbreden, en een hellingbaan bij de voordeur

Subsidie aanvragen?

U kunt bij de gemeente informeren of u in aanmerking komt voor subsidie voor meer ingrijpende aanpassingen van de woning. Hiervoor is er de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Hoe pakt u dit aan?
U dient bij de gemeente een aanvraag in. Hierbij is het raadzaam om een adviseur in te schakelen, die verstand van zaken heeft en u kunt adviseren bij het opstellen van de aanvraag en de verdere procedure. Na ontvangst van uw aanvraag schakelt de gemeente meestal een adviesdienst in, die uw woning komt bekijken. De adviesdienst schrijft een rapport aan de gemeente. In dat rapport staat wat er volgens hen in huis moet gebeuren, om uw handicaps zoveel mogelijk te verlichten.

Heeft u een koopwoning?
Dan zal de gemeente u de eisen toesturen en verzoeken om minimaal twee aannemersoffertes. U vraagt deze offertes zelf op en stuurt deze naar de gemeente. Die beoordeelt of ze voldoen. Vervolgens stelt de gemeente een subsidiebedrag vast. Een deel van de kosten kan voor uw rekening komen, afhankelijk van uw eigen kapitaal/inkomen en het eigen beleid van de gemeente. Bij hogere inkomens kan de eigen bijdrage helaas net zo hoog worden als het te verstrekken subsidiebedrag.

Woont u in een huurwoning?
Verhuurders zijn wettelijk verplicht de meest voorkomende woningaanpassingen toe te staan. De verhuurder verzorgt in een bestaande huurwoning meestal de noodzakelijke aanpassingen. De gemeente gaat dan in gesprek met de verhuurder voor een offerte. Verhuurders stellen vaak wel hogere technische eisen aan aanpassingen aan hun woningbezit dan de WMO zal vergoeden. Het kostenverschil kan de verhuurder weer bij u in rekening brengen, in de vorm van een huurverhoging. Soms wordt deze huurverhoging weer ongedaan gemaakt worden doordat u meer individuele huurtoeslag krijgt. De netto huurverhoging, dus na aftrek van de extra huurtoeslag, mag echter nooit uw financiële draagkracht te boven gaan.

Thuiszorg: wat komt erbij kijken?

Als u of uw familielid door ziekte of ouderdom hulp nodig heeft bij zelfstandig wonen, kunt u aanspraak maken op vergoedingen voor hulp aan huis. U kunt de hulp aanvragen bij uw gemeente. Deze vergoedingen worden geregeld bij de AWBZ en de WMO.

De AWBZ vergoedt:

• Verpleging, hulp bij medicijngebruik, wondverzorging en beademing.
• Persoonlijke verzorging: hulp bij zaken die elke dag terugkomen zoals opstaan, douchen en de kleren aantrekken.
• Begeleiding en ondersteuning bij activiteiten thuis en buiten de deur.
• Kortdurend verblijf buitenshuis (weekendopvang, vakantieopvang of logeeropvang voor maximaal 3 etmalen per week).
• Behandeling en verblijf in verpleeghuis of andere instelling.
• Begeleiding bij het leren omgaan met een handicap of problemen.

De WMO vergoedt onder andere:
Hulp in de huishouding zoals

• stofzuigen
• badkamer reinigen
• wassen en strijken
• afwassen

Bedenk goed WAT voor soort zorg u nodig zult hebben, want daarvan hangt af of u uw aanvraag bij het Zorgkantoor indient of bij uw gemeente!

Voorzieningen aanvragen

Een aanvraag voor een AWBZ-voorziening dient u in bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), dat bekijkt welk deel van uw zorgvraag door de AWBZ is gedekt. Daarbij kijkt het CIZ ook of uw partner of kinderen taken kunnen uitvoeren, wat men schaart onder 'gebruikelijke zorg' - mantelzorg. Als het CIZ uw aanvraag toekent, ontvangt u een officieel 'indicatiebesluit', waarin staat hoeveel en vanaf wanneer u zorg krijgt. Hiermee kunt u naar het Zorgkantoor in uw regio om de hulp daadwerkelijk te regelen!

Bezwaar?
Als u het oneens bent met de beslissing van het CIZ, kunt u een bezwaarschrift indienen bij de regiodirecteur. Doe dat binnen zes weken nadat het indicatiebesluit is verstuurd. Het CIZ moet binnen zes weken na ontvangst van uw bezwaarschrift reageren.

Een aanvraag voor een WMO-voorziening doet u bij de gemeente. Die beoordeelt of u hulp krijgt en zo ja, hoeveel. Denk echter niet dat u doodziek of bedlegerig moet zijn om hulp te krijgen. U kunt ook een aanvraag indienen omdat het huishouden u gewoon te zwaar valt. De procedure voor het afhandelen van WMO-aanvragen verschilt per gemeente. Bezoek het zorgloket WMO in uw gemeente voor meer informatie.

Het persoongebonden budget - PGB, in AWBZ alleen nog bij een verblijfsindicatie

Als u veel zorg nodig hebt en dit graag zelf in de hand houdt, kunt u kiezen voor een PersoonsGebonden Budget (PGB). Hiermee kan de budgethouder zijn of haar eigen hulpverleners inhuren. Helaas kunt u sinds 1 januari 2012 alleen nog aanspraak maken op deze regeling in de AWBZ als u een verblijfsindicatie heeft gekregen van het CIZ - dat wil zeggen: mensen die zoveel zorg nodig hebben, dat verblijf in een verpleeghuis wordt aangeraden. Dus als u nog 'te' zelfstandig bent, is het goed mogelijk dat u hier buiten valt en aangewezen bent op zorg in natura. Bij zorg in natura bepaalt de zorgaanbieder (bijvoorbeeld een thuiszorgorganisatie) hoe u de zorg krijgt waar u recht op heeft.

Persoonlijke verzorging
In de AWBZ stelt het Zorgkantoor de hoogte van het PGB vast. De budgethouder krijgt dit vooraf op zijn rekening gestort en kan het vervolgens naar believen uitgeven aan hulp. U bent dus ook vrij om helpers uit uw eigen netwerk te betalen voor bijvoorbeeld persoonlijke verzorging.

PGB in de WMO
Maakt u aanspraak op een PGB in de WMO, dan bepaalt de gemeente het bedrag dat u krijgt. Hiervoor kunnen gemeenten uiteenlopende tarieven hanteren, afhankelijk van het soort hulp dat u nodig hebt. Hier zijn gradaties in aangebracht. Een huishoudelijke hulp aan wie u instructies geeft, wordt aangeduid met het Romeinse cijfer I. Een hulp die instructies opvolgt maar ook ongevraagd de noodzakelijke hygiëne in de gaten houdt (of de melk soms over datum is?), krijgt het cijfer II mee. Hulp III is geheel zelfstandig en runt het huishouden zonder uw inbreng en instructies.

De eigen bijdrage

Voor de verzorging en verpleging uit de AWBZ en WMO-voorzieningen (niet voor rolstoelen) is een eigen bijdrage verschuldigd, die afhankelijk is van uw inkomen. In de AWBZ is de eigen bijdrage aan een wettelijk maximum gebonden. Bij zorg in natura betaalt u de eigen bijdrage aan het CAK-BZ. Ontvangt u een PGB, dan ontvangt u een netto bedrag. U hoeft hiervan dus niet nog een keer de eigen bijdrage te betalen, want die is al verrekend. In de WMO mogen gemeenten zelf bepalen of ze een eigen bijdrage vragen en of ze hieraan een maximum verbinden.

Als u uit de AWBZ en ook uit de WMO hulp ontvangt, betaalt u twee eigen bijdragen. Het CAK-BZ is de centrale instantie waar deze eigen bijdragen samenkomen. De optelsom van deze bijdragen mag niet hoger zijn dan een bepaald maximum. Dit maximum is voor iedereen anders en is afhankelijk van inkomen, leeftijd en aantal personen in het huishouden.

Let op: u ontvangt van het CAK-BZ ook een brief waarin de verschuldigde eigen bijdragen voor beide regelingen worden vermeld en toegelicht. Belangenvereniging Per Saldo heeft de ervaring dat de hoogte van de eigen bijdrage veel mensen tegenvalt. Het advies: vraag bij twijfel na bij het CAK-BZ hoe de berekening van de eigen bijdrage tot stand is gekomen. Maakt u gebruik van de AWBZ en de WMO en heeft u naast een PGB ook zorg in natura, dan moet u zelf goed in de gaten houden of uw eigen bijdragen niet boven uw persoonlijk maximum uitkomen.

Verklarende woordenlijst: thuiszorg van A tot Z!

AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten)
Verzekering waarvoor inwoners van Nederland premie betalen via een inhouding op hun loon of uitkering. De wet vergoedt zorg aan langdurig zieken, gehandicapten en ouderen. Denk daarbij aan verzorging, verpleging en begeleiding thuis of behandeling en verblijf in een verpleeg- of verzorgingshuis.

Budgethouder
Iemand met een Persoonsgebonden Budget (PGB).

CAK-BZ (Centraal AdministratieKantoor Bijzondere Zorgkosten)
Wie gebruik maakt van de thuiszorg, krijgt dat over het algemeen gedeeltelijk vergoed en moet een deel zelf betalen. Voor welk deel u zelf opdraait is onder meer afhankelijk van uw inkomen. Dit kantoor stelt de hoogte van eigen bijdragen vast en het CAK-BZ int deze eigen bijdragen ook.

CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg)
Landelijke organisatie met regionale kantoren die bepaalt of een aanvrager van zorg in aanmerking komt voor deze zorg en voor hoeveel uur. Het kan gaan om verpleging thuis en kunt u ook met het CIZ te maken krijgen als u alleen huishoudelijke hulp nodig hebt. Sommige gemeenten verwijzen aanvragers daarvoor door naar het CIZ.

PGB (PersoonsGebonden Budget)
Wie hulp in huis wil kan kiezen: hulp in natura, dus ‘toegewezen zorg’ of als u een verblijfsindicatie heeft van het CIZ:  een geldbedrag waarmee u het min of meer zelf kunt uitzoeken. Dat ‘bedrag’ heet het persoonsgebonden budget en wordt vastgesteld en uitgekeerd door de gemeente als het om huishoudelijke hulp gaat of door het Zorgkantoor als het ‘zwaardere’ zorg betreft (zie Les 1). Bij een PGB kom heel wat papierwerk kijken en daarbij helpt de...

SVB: Sociale VerzekeringsBank
Deze uitkeringsinstantie kent ook het onderdeel Servicecentrum PGB. Dit servicecentrum voert gratis de salarisadministratie voor budgethouders in de AWBZ van wie de hulp een dienstverband heeft. Ook voor budgethouders in de WMO voert de SVB deze taak uit, onder voorwaarde dat de betreffende gemeente een overeenkomst met de SVB heeft.

WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning)
Voorziening die wordt uitgevoerd door gemeenten. De wet biedt voorzieningen die nodig zijn om mensen met beperkingen deel te laten nemen aan de samenleving, zoals aanpassingen in huis of auto of huishoudelijke hulp. De gemeente kent hulp toe in natura (regelt bijvoorbeeld dat iemand bij u komt schoonmaken) of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

Zorgkantoor
Het Zorgkantoor is door de overheid ingesteld en voert de AWBZ uit. Het kan de geïndiceerde zorg regelen in natura óf uitkeren als een persoonsgebonden budget, in geval van een verblijfsindicatie.

Meer informatie?

Op de website www.cak-bz.nl kunt u uw eigen bijdrage voor de WMO zelf uitrekenen. U kunt hiervoor ook bellen naar het CAK-BZ: 0800-1925 (gratis).

De belangenvereniging Per Saldo (ruim 20.000 leden) informeert en ondersteunt haar leden die budgethouder zijn en komt op voor hun rechten bij instanties en bij de politiek. Voor niet-leden: 0900-742 48 57 (€0,20 pm) van maandag tot en met donderdag van 10.00 tot 17.00 uur.

Adres:
Per Saldo, Postbus 19161, 3501 DD Utrecht. www.pgb.nl

Het juiste PGB Servicecentrum vindt u via www.svb.nl

Een overzicht van de Zorgkantoren is te vinden op de website van
Zorgverzekeraars Nederland: www.zn.nl