Vermijd rauw vlees en kattenbak
Toxoplasmose is een infectieziekte die meestal nauwelijks klachten veroorzaakt. Alleen voor zwangere vrouwen is het wel gevaarlijk. Zij kunnen de ziekte overdragen op hun ongeboren kindje. Dit kan tot een miskraam of ernstige afwijkingen leiden. Hoe voorkomt u toxoplasmose?
Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een eencellige parasiet, de toxoplasma gondii. De toxoplasma-parasiet komt bij allerlei dieren voor, maar alleen bij katten ontstaan er eitjes. Als u besmet raakt met deze eitjes, kunt u toxoplasmose krijgen.
U kunt via kattenpoep in aanraking komen met de eitjes van de parasiet. Bijvoorbeeld als u de kattenbak verschoont of als u in een tuin werkt waarin uitwerpselen van katten liggen. Ook via rauw vlees en ongewassen fruit en groente kunt u besmet raken.
Symptomen
Veel mensen merken er niets van als ze toxoplasmose hebben. Sommigen krijgen symptomen die ook bij allerlei andere ziektes voorkomen, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, koorts en huiduitslag. Soms zwellen de lymfeklieren op. Als uw weerstand verminderd is, kunnen de klachten heviger zijn. Na een paar weken of maanden gaat de ziekte vanzelf over.
De helft van de mensen heeft ooit (ongemerkt) toxoplasmose gehad en maakt daardoor antistoffen aan tegen de parasiet. Deze beschermen u tegen een nieuwe infectie: als u ooit toxoplasmose gehad heeft, bent u er dus voortaan immuun voor.
Toxoplasmose tijdens zwangerschap
Mensen kunnen elkaar niet besmetten met toxoplasmose, behalve tijdens een zwangerschap. Via de placenta kunnen zwangere vrouwen de parasiet aan hun baby doorgeven. Als iemand tijdens de zwangerschap voor het eerst toxoplasmose krijgt, vindt er in 40 procent van de gevallen overdracht van moeder op kind plaats.
Hoe ernstig de verschijnselen bij de baby zijn, is afhankelijk van het stadium van de zwangerschap. Een toxoplasmose-infectie vroeg in de zwangerschap is het gevaarlijkst, omdat de organen zich dan aan het ontwikkelen zijn. Toxoplasmose kan dan tot ernstige afwijkingen leiden, zoals een waterhoofdje, verkalkingen in de hersenen en ontwikkelingsstoornissen, zoals een blindheid of een te klein hoofd. Vaak zal de zwangerschap eindigen in een miskraam. Latere infecties kunnen leiden tot afwijkingen aan de ogen en het zenuwstelsel of een kindje dat te vroeg of dood geboren wordt.
Toxoplasmose voorkomen
Voorkom toxoplasmose tijdens de zwangerschap met de volgende maatregelen:
- Eet geen (half)rauw vlees, zoals biefstuk, filet americain of rosbief. De parasiet overleeft extreme temperaturen niet. Doorbakken vlees of vlees dat wordt ingevroren bij een temperatuur onder de 20 °C, mag dus wel gegeten worden.
- Verschoon de kattenbak dagelijks gedurende de zwangerschap, maar de zwangere moeder mag dit absoluut niet zelf doen.
- Was groenten en fruit goed, zeker als ze rauw gegeten worden. Vooral groente uit uw eigen (moes)tuin moet u zorgvuldig wassen of verhitten.
- Draag handschoenen als u in de tuin werkt en was na afloop uw handen.
Bij toxoplasmose tijdens de zwangerschap is het verstandig de huisarts te raadplegen. De infectieziekte moet dan met medicijnen behandeld worden.
- Artsennet
- Voedingscentrum
- RIVM