Interview met Henk Krol: 'Pensioengeld nabetalen is goed voor iedereen'

Wilt u meer van deze interviews lezen? Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.

---

Henk Krol (1 april 1950) studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en begon zijn loopbaan als journalist en programmamaker voor de publieke omroep. In 1977 maakte hij voor het eerst de link met de politiek als voorlichter van de Tweede Kamerfractie van de VVD. In 1980 richtte hij de Gaykrant op en werd hoofdredacteur. De Gaykrant vervulde een belangrijke rol in de informatievoorziening over aids en in de homo-emancipatiebeweging. Vanaf 2012 was Krol enkele jaren partijleider en fractievoorzitter van 50PLUS in de Tweede Kamer. In 2020 stapte hij zelf op bij 50PLUS. Sinds 2023 is hij bestuurslid van stichting PensioenVoldoen.nl

Iedereen kent u van de strijd voor het homohuwelijk, dat op 1 april 2001 werd ingevoerd. Waarom heeft u zelf zo lang gewacht met trouwen?

“A: ik wilde voorkomen dat mensen denken dat ik die strijd voor mezelf had gevoerd. Dat doe ik nooit, maar dat denken mensen al snel. En B: het ging mij om gelijke rechten voor homo’s en hetero’s. Dan pas heeft iedereen de vrijheid om te trouwen óf om ervan af te zien.”

Wanneer gaat het nu gebeuren?

“In november 2024. Aldo en ik kennen elkaar dan vijftien jaar. Dat vinden we een mooi moment. We moeten het er nog over hebben of het een groot of een intiem feest wordt. Maar ik weet wel wie ik vraag als babs (buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand, red): Job Cohen, die ook de eerste vier homohuwelijken ter wereld voltrok. Dolgelukkig was ik toen. Bijna 25 jaar strijd had eindelijk resultaat. Vier jaar eerder konden homo’s en lesbiënnes al een geregistreerd partnerschap aangaan, maar dat is niet hetzelfde. 

Bij Nova zei ik toen: ‘Ik wil geen geregistreerd-partnerschapsfeest, ik wil een huwelijksfeest. Ik wil geen geregistreerd-partnerschapsreis, maar een huwelijksreis. En ik wil zeker geen geregistreerd-partnerschapsnacht. Ik wil een huwelijksnacht!’ De dag dat mensen van gelijk geslacht eindelijk konden trouwen, was het hoogtepunt van mijn leven. Zeker toen ik zag dat er meer dan 35 camerateams naar Nederland waren gekomen om daar verslag van te doen. We hadden echt iets bereikt met zijn allen. Het mooiste immateriële Nederlandse exportproduct.”

Met de Stichting PensioenVoldoen vecht u nu voor het recht op een beter pensioen. Waarom?

“Ik heb van jongs af aan geleerd dat je moet proberen de maatschappij iets beter te maken. Dat is ook waarom ik me in de Tweede Kamer heb ingezet tegen leeftijdsdiscriminatie. In Nederland is dat nog steeds niet verboden, maar ik heb het wetsvoorstel hier kant-en-klaar liggen voor het nieuwe kabinet.

Ik heb in de Kamer ook hard geknokt voor indexatie van pensioenen. Ik vond het niet eerlijk dat gepensioneerden en pensioenopbouwers er niets bijkregen, want je zag de kassen van de pensioenfondsen groeien en groeien. Er zijn een paar partijen die zich daar sterk voor maken, andere houden zich er niet mee bezig. Ik zat vaak ’s avonds laat in pensioendebatten met nog een handjevol collega’s in de zaal, terwijl het ging over miljarden!

Maar wat ook meespeelt: ik heb zelf ooit in mijn leven een enorme fout gemaakt met pensioenen, waardoor mijn ogen geopend zijn. Als hoofdredacteur van de Gaykrant ben ik ermee akkoord gegaan tijdelijk geen pensioenpremies te betalen voor de medewerkers. De Volkskrant heeft dat onthuld en daardoor heb ik moeten stoppen met mijn werk in de Kamer. Maar ik heb de premies niet in eigen zak gestopt. We hebben daarmee het faillissement van de Gaykrant voorkomen. 

De strijd voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk kostte kapitalen en veel lezers waren afgehaakt omdat het geregistreerd partnerschap inmiddels geregeld was. Een aantal medewerkers van de Gaykrant heeft daardoor nu een lager pensioen. Ik heb daar een tweeledig gevoel over. Ik ben trots op wat we hebben bereikt, maar het was niet verstandig om zo weinig oog te hebben voor pensioen. Nu doe ik dat anders. Ik spreek veel voor jongerenafdelingen van politieke partijen om jongeren op het hart te drukken dat ze niet vroeg genoeg kunnen beginnen met nadenken over hun pensioen.”

U eist een nabetaling van 137 miljard euro gemist pensioengeld voor gepensioneerden en voor mensen die nog pensioen opbouwen. Hoe zit dat precies?

“In 2008 is een Europese richtlijn van kracht geworden die is bedoeld om armoede onder ouderen te bestrijden, voornamelijk in de zuidelijke landen van de Europese Unie. Die richtlijn is in Nederland verkeerd toegepast, met als gevolg dat pensioenfondsen van 2008 tot en met 2021 de pensioenen niet mochten verhogen. Ze moesten het geld in kas houden om pensioenen in de verre toekomst te kunnen betalen, rekening houdend met een rente van nul procent. Maar de verplichting van zo’n lage rekenrente staat helemaal niet in de Europese richtlijn.”

Hoe moest de richtlijn dan wel toegepast worden?

“Pensioenfondsen moeten uitrekenen wat ze in de toekomst in kas hebben, rekening houdend met reële rendementen. In andere landen kijken ze daarvoor naar het verleden. Als er de afgelopen twintig jaar een gemiddeld rendement van zes procent is gemaakt, dan rekenen ze in de toekomst voor de zekerheid met vierenhalf procent. Als Nederland dat ook had gedaan, dan hadden we makkelijk kunnen indexeren. 

Maar in het land met de grootste pensioenkassen, hebben we twaalf jaar lang niet geïndexeerd! Een klein kind kan bedenken dat het zo niet had gemoeten. Alsof het geld in de pensioenkassen de komende twintig, dertig, veertig jaar niets zou opleveren! Toen ik dat ontdekte, realiseerde ik me dat ik heb zitten slapen als Kamerlid. Want ik ben altijd bezig geweest met het gevolg van de rekenmethode, nooit met de oorzaak.”

Wat gaat PensioenVoldoen daaraan doen?

“We spannen een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat. Die heeft de regels verkeerd toegepast, dus de staat moet met terugwerkende kracht de juiste rekenmethode invoeren. Daarmee mogen de pensioenfondsen wel indexeren, ook met terugwerkende kracht. Alleen pensioenfondsen die slecht bij kas zitten, kunnen het dan nog weigeren. De Nederlandse staat hoeft uit de schatkist alleen onze kosten te betalen. Daar staat tegenover dat de staat belasting binnenkrijgt over de nabetalingen. 

Dat is hartstikke leuk voor de minister van Financiën. Mensen die nu met pensioen zijn, krijgen meer te besteden. Daardoor krijgt de staat meer btw-inkomsten. En ook voor de jongeren is het goed. Er zit genoeg geld in de pensioenpotten om ook hun pensioen te kunnen betalen en ook zij profiteren ervan als hun pensioen geïndexeerd wordt, ook als de rente laag is. Dus tot in lengte der jaren gaan we er met z’n allen op vooruit.”

Heeft de rechtszaak wel kans van slagen? Vorig jaar heeft één van de gedupeerden al een kort geding aangespannen, maar dat heeft hij verloren.

“We wisten van tevoren dat de rechter in het kort geding niet zou gaan beslissen over zoveel geld. Maar de landsadvocaat had tijdens die zitting niet één argument waar we geen rekening mee hadden gehouden en daar was het ons om te doen.”

Moeten gedupeerden zich aanmelden bij de Stichting PensioenVoldoen om een nabetaling te kunnen krijgen?

“Dat is wel verstandig. Er is een kans dat de rechter de uitspraak algemeen geldend verklaart voor iedereen die tussen 2008 en 2022 pensioen opbouwde of pensioen ontving. Dat zijn naar schatting 8 tot 10 miljoen mensen. Maar de rechter kan ook bepalen dat de uitspraak alleen geldt voor gedupeerden van wie op dat moment de contactgegevens bij ons bekend zijn. Meer dan driehonderdduizend mensen hebben zich al aangemeld bij PensioenVoldoen.nl met hun naam en e-mailadres. Dat kost niets en meer gegevens zijn op dit moment niet nodig.”

Hoopt u dat een succes met PensioenVoldoen het nieuwe hoogtepunt van uw leven wordt? Of liever de wet leeftijdsdiscriminatie?

“Dat vind ik heel moeilijk. Het moet allebei. De nabetaling van pensioen zou ik wel heel erg fijn vinden, omdat al die mensen onrecht is aangedaan. De wet leeftijdsdiscriminatie zou een mooie kers op de taart zijn.”

En uw eigen huwelijksdag? Wordt dat dan niet de mooiste dag van uw leven?

“Dat weet ik nu nog niet, hè? Maar misschien wel. Ja, dat kan best.”

Iedereen kent u van de strijd voor het homohuwelijk, dat op 1 april 2001 werd ingevoerd. Waarom heeft u zelf zo lang gewacht met trouwen?

“A: ik wilde voorkomen dat mensen denken dat ik die strijd voor mezelf had gevoerd. Dat doe ik nooit, maar dat denkt men al snel. En B: het ging mij om gelijke rechten voor homo’s en hetero’s. Dan pas heeft iedereen de vrijheid om te trouwen óf om ervan af te zien.”

Wanneer gaat het gebeuren?

“In november 2024. Aldo en ik kennen elkaar dan vijftien jaar. Dat vinden we een mooi ­moment. Ik weet al wie ik vraag als babs (buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand, red.): Job Cohen, die ook de eerste vier homohuwelijken ter wereld voltrok. Dol­gelukkig was ik toen. Bijna 25 jaar strijd had eindelijk resultaat. Vier jaar eerder konden homo’s en lesbiënnes al een geregistreerd partnerschap aangaan, maar dat is niet hetzelfde. 

Bij Nova zei ik toen: ‘Ik wil geen geregistreerd-partnerschapsfeest, ik wil een huwelijksfeest. Ik wil geen geregistreerd-partnerschapsreis, maar een huwelijksreis. En ik wil zeker geen geregistreerd-partnerschapsnacht. Ik wil een huwelijksnacht!’ De dag dat mensen van ­gelijk geslacht eindelijk konden trouwen, was het hoogtepunt van mijn leven. Zeker toen ik zag dat er meer dan 35 camerateams naar Nederland waren gekomen om verslag te doen. We hadden echt iets bereikt met zijn allen. Het mooiste immateriële ­Nederlandse exportproduct.”

Met de Stichting PensioenVoldoen vecht u nu voor het recht op een beter pensioen. Waarom?

“Ik heb van jongs af aan geleerd dat je moet proberen de maatschappij iets ­beter te ­maken. Dat is ook waarom ik me in de Tweede Kamer heb ingezet tegen leeftijds­discriminatie. In Nederland is dat nog steeds niet verboden, maar ik heb het wetsvoorstel hier kant-en-klaar liggen voor het nieuwe kabinet. Ik heb in de ­Kamer ook hard ­geknokt voor indexatie van pensioenen. Ik vond het niet eerlijk dat gepensioneerden en pensioenopbouwers er niets ­bijkregen, want je zag de kassen van de pensioenfondsen groeien en groeien. Er zijn een paar partijen die zich daar sterk voor maken, andere houden zich er niet mee ­bezig. Maar wat ook meespeelt: ik heb zelf ooit in mijn leven een enorme fout gemaakt met pensioenen, waardoor mijn ogen geopend zijn. Als hoofdredacteur van de Gaykrant ben ik ermee akkoord gegaan tijdelijk geen pensioenpremies te betalen voor de medewerkers. 

De Volkskrant heeft dat onthuld en daardoor heb ik moeten stoppen met mijn werk in de Kamer. Maar ik heb de premies niet in eigen zak gestopt. We hebben daarmee het faillissement van de Gaykrant voorkomen. De strijd voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk kostte kapitalen en veel lezers waren ­afgehaakt omdat het geregistreerd partnerschap inmiddels geregeld was. Een aantal medewerkers van de Gaykrant heeft daardoor nu een lager pensioen. Ik heb daar een tweeledig gevoel over. Ik ben trots op wat we hebben bereikt, maar het was niet verstandig om zo weinig oog te hebben voor pensioen. Nu doe ik dat anders. Ik spreek veel voor jongerenafdelingen van politieke partijen om jongeren op het hart te drukken dat ze niet vroeg genoeg kunnen beginnen met nadenken over hun pensioen.”

U eist een nabetaling van 137 ­miljard euro gemist pensioengeld voor gepensioneerden en voor mensen die nog pensioen opbouwen. Hoe zit dat precies?

“In 2008 is een Europese richtlijn van kracht geworden die is bedoeld om armoede onder ouderen te bestrijden, voornamelijk in de zuidelijke landen van de Europese Unie. Die richtlijn is in Nederland verkeerd toegepast, met als gevolg dat pensioenfondsen van 2008 tot en met 2021 de pensioenen niet mochten verhogen. Ze moesten het geld in kas houden om pensioenen in de verre toekomst te kunnen betalen, rekening houdend met een rente van nul procent. Maar de verplichting van zo’n lage rekenrente staat helemaal niet in de Europese richtlijn.”

Hoe moest de richtlijn dan wel ­toegepast worden?

“Pensioenfondsen moeten uitrekenen wat ze in de toekomst in kas hebben, rekening houdend met reële rendementen. In ­andere landen kijken ze daarvoor naar het ver-leden. Als er de afgelopen twintig jaar een gemiddeld rendement van zes procent is gemaakt, dan rekenen ze in de toekomst voor de zekerheid met vierenhalf procent. Als Nederland dat ook had gedaan, dan hadden we makkelijk kunnen indexeren. Maar in het land met de grootste pensioen­kassen, hebben we twaalf jaar lang niet geïndexeerd! Een klein kind kan bedenken dat het zo niet had gemoeten. Alsof het geld in de pensioenkassen de komende twintig, dertig, veertig jaar niets zou opleveren! Toen ik dat ontdekte, realiseerde ik me dat ik heb zitten slapen als Kamerlid. Want ik ben altijd bezig geweest met het gevolg van de rekenmethode, nooit met de oorzaak.”

Wat gaat PensioenVoldoen doen?

“We spannen een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat. Die heeft de regels verkeerd toegepast, dus de staat moet met terugwerkende kracht de juiste reken­methode invoeren. Daarmee mogen de ­pensioenfondsen wel indexeren, ook met terugwerkende kracht. Alleen pensioenfondsen die slecht bij kas zitten, kunnen het dan nog weigeren. De Nederlandse staat hoeft uit de schatkist alleen onze kosten te betalen. Daar staat tegenover dat de staat belasting binnenkrijgt over de nabetalingen. Dat is hartstikke leuk voor de minister van Financiën. Mensen die nu met pensioen zijn, krijgen meer te besteden. Daardoor krijgt de staat meer btw-inkomsten. En ook voor de jongeren is het goed. Er is genoeg geld om ook hun pensioen te kunnen ­betalen en ook zij profiteren ervan als hun pensioen geïndexeerd wordt, ook als de rente laag is. Dus tot in lengte der jaren gaan we er met z’n allen op vooruit.”

Moeten gedupeerden zich aan­melden bij de stichting om een ­nabetaling te kunnen krijgen?

“Dat is wel verstandig. Er is een kans dat de rechter de uitspraak algemeen geldend verklaart voor iedereen die tussen 2008 en 2022 pensioen opbouwde of pensioen ontving. Dat zijn naar schatting 8 tot 10 miljoen mensen. Maar de rechter kan ook bepalen dat de uitspraak alleen geldt voor gedupeerden van wie op dat moment de contactgegevens bij ons bekend zijn. Meer dan driehonderdduizend mensen hebben zich al aangemeld bij PensioenVoldoen.”

Hoopt u dat een succes met PensioenVoldoen het nieuwe hoogtepunt van uw leven wordt? Of liever de wet leeftijdsdiscriminatie?

“Dat vind ik heel moeilijk. Het moet allebei. De nabetaling van pensioen zou ik wel erg fijn vinden, omdat al die mensen onrecht is aangedaan. De wet leeftijdsdiscriminatie zou een mooie kers op de taart zijn.”

Wordt uw eigen huwelijksdag dan niet de mooiste dag van uw leven?

“Dat weet ik nu nog niet, hè? Maar ­misschien wel. Ja, dat kan best.” 

Dit ga ik anders doen in 2024

“Elk jaar beloof ik mezelf om in de zomer minimaal vijf keer naar het strand te gaan. Het is me nog geen enkel jaar gelukt. Altijd komt er iets tussen. Maar volgend jaar wil ik toch echt een paar keer naar Noordwijk toe. Even de zee ingaan, even op een terras zitten en genieten van het mooie weer.”

Wilt u meer van deze interviews lezen? Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.