Betrekkelijk veel ouderen zijn verontrust over de strengere regels rondom samenwonen en AOW-fraude. Zij vinden de regels onduidelijk en vrezen daarom hoge boetes. Want wanneer woon je nu samen en wanneer niet? Ook als je 'vaak' samen boodschappen doet met je dochter kun je al een boete krijgen.
Dat zegt Ouderen Ombudsman Jan Romme naar aanleiding van talloze telefoontjes van bezorgde mensen.
De ouderen vragen zich voornamelijk af of zij nu wel of niet samenwonen en of ze wellicht onbedoeld fraude plegen. De onrust is het gevolg van de onduidelijkheid over wat wel of niet samenwonen is. Romme vindt dan ook dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB) snel met duidelijke regels moet komen. Duidelijke taal voorkomt volgens hem de angst van veel ouderen voor rondneuzende inspecteurs, boetes en naheffingen.
Geen nieuw probleem
De vraag van het wel of niet samenwonen is al jaren een groot probleem. Opeenvolgende ministers van Sociale Zaken hebben verzuimd om het een duidelijke omschrijving te geven. Om deze reden is er nu geen houvast.
Voormalig minister van Sociale Zaken, Henk Kamp, heeft de fraudewet echter wel aangescherpt. Het gefraudeerde bedrag moet sinds 1 januari van dit jaar volledig worden terugbetaald, inclusief een boete van in eerste instantie 100 procent van het gefraudeerde bedrag. Bij herhaalde fraude neemt de boete toe en vervalt voor een periode het recht op een uitkering.
Controles
De SVB voert de controles uit. De meeste gebeuren naar aanleiding van een automatische gegevensvergelijking. Huisbezoeken (het beruchte ''tandenborstels tellen'' zijn incidenteel en steekproefgewijs. Volgens een woordvoerster van het SVB zal een inspecteur nooit naar binnen gaan bij ouderen wanneer zij dat niet willen. In dat geval worden de vermeende samenwoners op kantoor uitgenodigd.
Duidelijke taal
De ANBO roept op tot duidelijke taal. Samenwonen doe je, volgens de ouderenorganisatie, op één adres; als er sprake is van meer dan één adres, kun je niet samenwonen. De minister heeft dit standpunt niet overgenomen.
