Nu het economisch goed gaat, kunnen volgens 50Plus de pensioenen omhoog. Daar zijn alleen andere rekenregels voor nodig. Die aanpassing durft de Tweede Kamer niet te doen. Daardoor zijn verdere kortingen op pensioenen niet uit te sluiten.
Nu het economisch weer voor de wind gaat, lijkt iedereen erop vooruit te gaan.
Iedereen, behalve gepensioneerden.
Want de pensioenen stijgen al jaren niet meer mee met de inflatie. In veel gevallen is er zelfs gekort op de pensioenen. Zo zijn er voor ouderen al tientallen procenten aan koopkracht verloren gegaan. Hoe kan dat? Want de pensioenfondsen doen het goed op de beurs en waren nooit eerder zo rijk.
Rekenrente
Het grote probleem is de rekenrente. Dat is de rente waarmee de fondsen schatten hoeveel geld ze nodig hebben om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Is die rente hoog, dan heb je op papier meer geld in kas en kan een fonds meer geld uitkeren. Is deze rente laag, dan is het fonds armer en kan er minder pensioen uitgekeerd worden.
De rekenrente is gekoppeld aan de marktrente en daardoor al jaren laag. Dat dwingt pensioenfondsen zichzelf arm te rekenen. Wat 50Plus betreft te arm. Die pleit daarom voor een versoepeling van de regels. Niet voor altijd maar voor vijf jaar. Zo krijgen de fondsen wat lucht en kunnen de pensioenen eindelijk eens omhoog.
Probleem vooruit schuiven
Een meerderheid in de Tweede Kamer ziet dat niet zitten, omdat de kans bestaat dat je zo het probleem vooruit schuift. Want de rekenrente is niet het enige probleem: we leven langer, dus zijn veel mensen langer met pensioen dan verwacht. Terwijl daar geen premie voor betaald is. En misschien zit het straks wel een keertje tegen op de beurs. Dat drukt dan ook op de pensioentegoeden. Als fondsen nu al geld uitgeven en het zit straks tegen, dan is het pensioengeld sneller op. Dat risico wil een kamermeerderheid niet nemen. Mooi als ouderen er iets bijkrijgen, maar niet ten koste van toekomstige generaties.
Wat dan wel?
Er wordt al jaren gepraat over een nieuwe pensioenwet die dit probleem (deels) moet oplossen. Maar de sociale partners (vakbonden, werkgevers, pensioenfondsen) komen er maar niet uit. Daardoor blijft het huidige pensioensysteem in stand, met alle voor- en nadelen die daarbij horen. Zoals het collectief spreiden van risico's en het enorme pensioentegoed aan de ene kant en de rekenrente en pensioenkortingen aan de andere kant.
Na jaren van gepraat zonder concreet resultaat komt wel steeds één scenario bovendrijven: een eigen pensioenpot. Daarbij bouw je verplicht tegoed op en belegt dat. De resultaten hangen dan af van de prestaties op de beurs, waarbij de risico’s gespreid en gedeeld worden om al te grote klappen en verschillen te voorkomen.
Met zo'n systeem zijn we af van een min of meer gegarandeerd pensioen waar als het puntje bij paaltje komt, toch op gekort kan worden.
Ook het huidige kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie wil een eigen pensioenpot voor iedereen. Of dat lukt hangt af van van vakbonden en werkgevers, die de pensioenfondsen besturen. Pas als die patstelling wordt doorbroken en die partijen eruit komen, kunnen pensioenen misschien omhoog.
