Kiezers ouder dan 70 jaar mogen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 per post stemmen. Stemmen per post maakt het 70-plussers makkelijker om zonder gezondheidsrisico’s te stemmen. Maar hoe veilig is stemmen per post eigenlijk?
De komende Tweede Kamerverkiezingen vinden plaats op woensdag 17 maart 2021. PlusOnline besteedt daar in de aanloop naar de verkiezingen veel aandacht aan. Natuurlijk zetten we de plannen van de politieke partijen voor u op een rij. Ook gaan we in op een aantal belangrijke zaken die juist tijdens deze verkiezingen een rol spelen.
Verkiezingen in coronatijd: 70-plusser mag per post stemmen
Volgens de wet mogen alleen Nederlanders in het buitenland per post stemmen. Daar wordt dus voor de komende Tweede Kamerverkiezingen een uitzondering op gemaakt. Alleen mensen van 70 jaar of ouder – 2,4 miljoen kiezers in totaal – krijgen de mogelijkheid om per post te stemmen.
Stemmen per post: hoe werkt dat?
Via de post ontvangen straks alle 70-plussers het stembiljet en een retourenvelop. Het ingevulde biljet kan in de retourenvelop worden teruggestuurd. Daarnaast komen er in alle gemeenten speciale afgiftepunten. De kiezer die 100 procent zekerheid wil hebben, kan het stembiljet bij dit afgiftepunt in (laten) leveren.
Risico: beïnvloeding
Wanneer iemand per post stemt, is nooit te controleren of de stem wel vrijwillig, zelfstandig en zonder invloed van buitenaf is uitgebracht. Dat is ook precies de reden dat alleen de groep 70-plussers per post mag stemmen. Zou iedereen per post mogen stemmen, dan worden de risico’s te groot.
Risico: stemgeheim
Bij postbezorging is geheimhouding nooit voor 100 procent te garanderen. Dat betekent dus dat het stemgeheim in het geval van stemmen per post ook niet voor 100 procent te garanderen is. Het ministerie van Binnenlandse Zaken neemt dit ‘gecalculeerde risico’ omdat het belangrijk is dat ondanks corona zoveel mogelijk mensen hun stem kunnen uitbrengen.
Risico: post kan kwijtraken
Wat als uw stem in de post kwijtraakt? Volgens het consumentenprogramma MAX Meldpunt gebeurt dat regelmatig. In 2018 vroeg MAX Meldpunt aan zo’n 2.700 leden van het MAX Opinie Panel of zij vaak problemen hadden met de postbezorging. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat er vooral veel klachten zijn over PostNL: 51 procent van de respondenten zei de post te laat te ontvangen. Post op een verkeerd adres ‘scoorde’ 35 procent en 36 procent van de respondenten maakte melding van kwijtgeraakte post. MAX Meldpunt maakt overigens niet duidelijk of de gestelde vragen over een bepaalde periode gingen. Dat maakt de cijfers minder betrouwbaar. Eén keer in de tien jaar of één keer per jaar iets te laat ontvangen – dat is nogal een verschil.
PostNL: bezorgkwaliteit hoog
Vanuit de Postwet heeft vadertje Post de wettelijke plicht om minimaal 95 procent van de post op tijd te bezorgen. Vandaar dan ook dat PostNL zelf ook veel onderzoek laat doen naar de kwaliteit van de postbezorging. Zo controleert het onafhankelijke onderzoeksbureau GfK jaarlijks de kwaliteit van de postbezorging. Daarnaast vinden er continu steekproeven plaats, aldus PostNL. De cijfers laten zien dat ruim 95 procent van de consumentenpost op tijd wordt bezorgd. Voor wat betreft bezorging op het juiste adres scoort het bedrijf 99,8 procent. In een reactie op het onderzoek van MAX Meldpunt gaf PostNL dan ook aan dat de resultaten sterk afwijken van andere onderzoekscijfers.
