Waarom liggen we wakker?

Slaapproblemen zijn niet voor iedereen hetzelfde. De één valt als een blok in slaap, maar wordt veel te vroeg wakker. Een ander kan de slaap niet vatten en kan 's ochtends zijn bed niet uit komen. Mensen zonder slaapproblemen vallen meestal na zo'n vijf tot tien minuten in slaap. Iemand met een inslaapstoornis (sleep-onset insomnie) doet er vaak meer dan een uur over om in slaap te vallen.

Uitgeput

Als u niet goed kan doorslapen wordt u 's nachts regelmatig wakker. Als u dan weer probeert te slapen, kan het wel een half uur duren voor u verder slaapt. Hierdoor krijgt u het gevoel dat u nooit eens een goede nacht maakt. Bij het wakker worden voelt u zich uitgeput en niet goed uitgerust.

Ook kan het zijn dat u goed slaapt, maar 's ochtends veel te vroeg wakker wordt. Dit wordt terminale insomnie genoemd; het lukt u niet om het laatste, terminale deel van de nacht te slapen. Hierdoor slaapt u te weinig en wordt u overdag snel slaperig.

Oorzaken van insomnie

• Door piekeren en stress blijft u maar malen en denken. Hierdoor kunt u zich maar moeilijk ontspannen en kunt u niet in slaap komen. Vaak heeft het te maken met belangrijke gebeurtenissen in uw leven; verhuizen, kinderen krijgen of een sterfgeval.
• Wat u eet en drinkt heeft ook invloed; door nog laat en vet te eten kunt u last krijgen van indigestie. Ook alcohol werkt stimulerend, het maakt u eerst slaperig, maar houdt u vervolgens wakker.
• Om goed te kunnen slapen heeft u een goed slaapritme, of slaaphygiëne, nodig. Er zijn verschillende oorzaken van een slechte slaaphygiëne. Bijvoorbeeld een jetlag, werken in ploegendienst, op onregelmatige tijden gaan slapen of te veel middagdutjes doen.
• Sowieso moet de omgeving u niet storen. Teveel licht of lawaai in uw slaapkamer kan u hinderen in uw slaap. Maar ook een onrustig slapende partner of huisdier kan een stoorzender zijn.
• Er zijn ook ziektes en medicijnen die als gevolg hebben dat u minder goed slaapt.

Wakker maar geen insomnie

Gemiddeld heeft een mens acht uur slaap nodig. Maar er zijn veel mensen die minder slapen. Vooral senioren hoeven niet zo lang te slapen. Vaak denken ze dat ze te weinig slapen en zien hun veranderde slaapbehoefte aan voor een slaapstoornis. Ook zijn er mensen die als het ware dromen dat ze wakker zijn. Dit heet slaapmisperceptie. Hierdoor krijgt u het idee dat u de hele nacht wakker hebt gelegen, terwijl u wel gewoon hebt geslapen.

Liever geen slaapmiddel

Veel mensen met insomnie belanden bij de dokter die ze een slaapmiddel voorschrijft. Bedenk wel dat een slaapmiddel maar een kortdurende oplossing is. Langdurig gebruik is verslavend, bovendien doorgaat u niet alle slaapfasen die bij gezonde slaap horen. Het is beter om de oorzaak aan te pakken en te werken aan betere slaapgewoontes.