Fytotherapie, behandeling met kruiden

De meeste kruidenpreparaten zijn in Nederland als voedingssupplement te koop, enkele zijn door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen geregistreerd als geneesmiddel. Deze middelen zijn goedgekeurd op veiligheid, werkzaamheid en kwaliteit. Traditionele kruidengeneesmiddelen hebben een aparte status. Bij deze middelen zijn voor registratie veiligheidstests niet nodig, net zomin als klinische proeven om de werkzaamheid aan te tonen. Een middel moet wel minimaal 15 jaar in de EU worden gebruikt.

Momenteel zijn vier kruidenpreparaten als geneesmiddel geregistreerd door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Dat zijn:

• Iberogast, een zelfzorgmiddel met onder meer kamille en scheefbloem, gebruikt bij maagklachten.
• Tavonin, extract met gingko, zorgt dat het bloed makkelijker door de vaten stroomt.
• Hyperiplant en Laif 900, beide met sint-janskruid, tegen milde depressieve klachten.

Let op: deze middelen zijn alleen te koop bij de apotheek. Buiten de apotheek zijn ook preparaten met bijvoorbeeld sint-janskruid te koop, maar die zijn niet geregistreerd.

Wat kun je verwachten?

Middelen uit de fytotherapie zijn er net als reguliere middelen in vele vormen. Tabletten, capsules, zalf, crème en spray zijn voorbeelden. Fytotherapeuten hebben zich gespecialiseerd in de kruidengeneeskunde. Ook sommige artsen, apothekers en behandelaars maken gebruik van fytotherapie.

Kwaliteit

De beroepsvereniging voor fytotherapeuten is de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (NVF). Op www.infofyto.nl staat een overzicht van therapeuten, artsen en apothekers die fytotherapie toepassen, met daarbij ook de opleiding die diegene gevolgd heeft. Veel behandelaars die fytotherapie toepassen, zijn ook aangesloten bij een beroepsvereniging voor natuurgeneeskunde.

Vergoeding

Fytotherapie is een alternatieve therapie waarvoor je je aanvullend kunt verzekeren. Hoeveel je vergoed krijgt, hangt sterk af van je zorgpolis. Zorgverzekeraars vergoeden meestal één maximumbedrag voor alle alternatieve therapieën die je kiest, en een maximumbedrag per dag. De meeste zorgverzekeraars stellen voor vergoeding als eis dat de alternatieve behandelaar is aangesloten bij een door hen erkende beroepsvereniging. Vergoeding van homeopathische middelen is over het algemeen alleen mogelijk als het middel is voorgeschreven door een arts of medisch specialist.

Tips voor veilig gebruik

Het RIVM publiceerde een top tien van kruidenpreparaten die in combinaties met geneesmiddelen bijwerkingen kunnen veroorzaken. Daarin staan: sint-janskruid, kava, zonnehoed, knoflook, ginkgo, danshen, geelwortel, Amerikaanse ginseng, valeriaan en groene thee. Het Nederlands Bijwerkingencentrum biedt veel informatie over bijwerkingen en de risico’s van kruidenpreparaten, zie www.lareb.nl

Overweeg je fytotherapie of een andere alternatieve therapie? Vier tips voor een veilig gebruik:

• Alternatieve therapieën heten zo, omdat ze volgens de reguliere geneeskunde niet bewezen effectief zijn.
• Zie alternatieve therapie altijd als aanvulling op reguliere zorg. Niet als vervanging.
• Informeer de huisarts en overige behandelaars. Vertel het bijvoorbeeld aan je fysiotherapeut als je ook voor acupunctuur kiest.
• Besef dat sommige alternatieve therapieën risico’s kunnen inhouden. Dat geldt ook voor reguliere zorg, maar alternatieve therapieën zijn nu eenmaal minder goed onderzocht.