Mailen met de dokter. Toekomstmuziek?

Driekwart van de internetgebruikers wil niet alleen online bankieren of winkelen, maar ook e-mailen met de dokter, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente. "Volkomen begrijpelijk", vindt huisarts Robert Mol uit Capelle aan den IJssel. "Wat is er nou vervelender dan de hele tijd de in-gesprek-toon krijgen als je een simpele vraag hebt?"

Digitaal dokteren
Mol is bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor e-Health. Tien jaar geleden was hij de eerste huisarts die met e-mailconsulten begon. Toen was digitaal dokteren nog omstreden. De Landelijke Huisartsen Vereniging vond het 'ronduit onverantwoord' om vragen van patiënten af te handelen zonder dat de arts hen had gezien.

Richtlijnen
Het tij is gekeerd. De KNMG, de beroepsorganisatie van artsen, heeft richtlijnen opgesteld voor online-contact tussen patiënt en arts. En de huisarts krijgt nu betaald voor e-mailconsulten: € 4,50 per consult, net zoveel als voor een telefonisch consult (tarieven januari 2012 - red.). Huisartsen zijn overigens niet verplicht om per e-mail met patiënten te communiceren.

In 2010 bood naar schatting slechts 10 procent van de huisartsen de mogelijkheid aan. Robert Mol: "Ze zijn bang dat ze het nog drukker krijgen. Maar het is echt niet zo dat patiënten over ieder wissewasje mailen, ze hebben eerder schroom. Ik ontvang gemiddeld twee e-mails per dag, dat zouden er veel meer kunnen zijn." Het e-mailconsult is niet alleen snel en efficiënt, vindt Mol. "Ik merk dat het patiënten ook helpt om meer inzicht in hun klachten te krijgen, omdat ze in een e-mail duidelijk moeten beschrijven waar ze last van hebben."

Eenvoudige vragen
Het zijn meestal eenvoudige vragen die huisarts Robert Mol via e-mail ontvangt: een patiënt die een herhaalrecept nodig heeft; een moeder met een kind dat bleek ziet en een beetje koorts heeft; iemand die tijdens de vakantie iets heeft opgelopen en wil horen wat het zou kunnen zijn. Medicijnen voorschrijven mogen internetdokters alleen aan patiënten met wie ze een behandelrelatie hebben en die ze persoonlijk hebben ontmoet.

Mol: "Sowieso vind ik het belangrijk om mijn patiënten eerst een keer in het echt te zien. Daarna kun je veel per mail afhandelen." Hij beantwoordt alle vragen persoonlijk, binnen 24 uur. "Ik doe dat als het rustig is in de praktijk of ’s avonds thuis. Het is prettiger dan een telefonisch consult, want dan moet ik tegelijk luisteren en aantekeningen maken. Nu kan ik geconcentreerd nadenken over een advies."

Bij twijfel bellen
Bij de minste twijfel belt hij met de patiënt. "Mensen vinden het fijn dat ze direct de huisarts aan de lijn krijgen. Als ik denk dat er emotionele zaken spelen, bel ik ze ook altijd. Een erectieprobleem via de mail uitleggen, kan heel verkeerd uitpakken." Als het nodig is, vraagt hij patiënten om langs te komen, soms nog op dezelfde dag.

Maar hoe zit het met de privacy? E-mail is toch niet honderd procent veilig? Mol: "Ach, ik zie ook geregeld brieven met gevoelige medische informatie die niet voor onze praktijk bestemd zijn. Als patiënten en artsen hun e-mails juist adresseren en terughoudend zijn met gevoelige informatie, kan er niet veel misgaan."

Geen vergoeding voor specialisten
Ook Frank Bosch, internist in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem, ziet veel voordelen in het communiceren per e-mail. "Ik ben er dertien jaar geleden mee begonnen. Het is dé manier om contact te houden met patiënten, zonder dat de rest van mijn werk erdoor in gevaar komt."
Anders dan huisartsen krijgen specialisten geen vergoeding voor e-mailconsulten. Bosch: "Maar ik voel me meer baas over mijn eigen tijd en dat is me veel waard. Ik word tegenwoordig nauwelijks meer gestoord als ik op de intensive care of de dialyseafdeling aan het werk ben."

Resultaten en scans
90 procent van Bosch' patiënten maakt gebruik van de mogelijkheid om hem te mailen. "Zij krijgen de uitslagen van onderzoeken per e-mail toegestuurd. Dat gaat veel sneller, ze hoeven niet opnieuw naar het ziekenhuis te komen." Bosch stuurt ook laboratoriumresultaten en scans mee. "Ik heb veel chronisch zieke patiënten. Na twee keer snappen ze op welke waarden ze moeten letten. Ze zien zelf of ze stabiel zijn. De meesten vinden ’t fantastisch om zo betrokken te zijn bij hun behandeling."

Mailen met de huisarts, zo doe je dat

• Niet alle huisartsen mailen met hun patiënten, dus informeer vooraf of je arts dat goed vindt.
• Vraag welke werkwijze hij of zij volgt bij online-contact, bijvoorbeeld binnen welke termijn je antwoord kunt verwachten.
• Vraag ook over welke kwesties en klachten je kunt mailen. En of het bezwaarlijk is als je meerdere keren achter elkaar een kleine vraag mailt.
• Let altijd extra goed op dat je je e-mail juist adresseert, zodat hij niet in verkeerde handen valt.
• Vermeld naam, adres, geboortedatum en patiëntnummer in de e-mail. Zo kun je niet met iemand anders worden verward.
• Zorg dat je de huisarts kort en duidelijk informeert over je klachten en de vraag die je hebt.
• Als je jouw arts op het spreekuur met ‘u’ aanspreekt, doe dat dan ook in de e-mailcorrespondentie. Ga niet jijen jouen, ook al ondertekent uw arts met de voornaam. ‘Beste dokter’ is een gebruikelijke aanspreektitel. 
• De kans is zeer klein, maar toch: online-communicatie is niet honderd procent waterdicht. Houd dat in uw achterhoofd.