Hoe kom ik af van mijn schouderklachten?

Een pijnlijke schouder kan behoorlijk hinderlijk zijn, weet Loek Verlaan uit de verhalen in zijn spreekkamer. “We gebruiken de schouders bij allerlei dagelijkse bewegingen. Een klacht door ­bijvoorbeeld overbelasting of slijtage van de schoudergewrichten ligt op de loer. ­Bovendien zijn de schouders, net als de rug, een plek waar we gemakkelijk spanning vasthouden. Heb je last van je schouder,­ dan kan dat je bewegingsvrijheid behoorlijk in de weg zitten. Geregeld zie ik mensen die verlichting zoeken voor hun schouderklachten. Het advies voor behandeling is per persoon verschillend; het is afhankelijk van iemands leeftijd en leefstijl, maar ook van de ernst van de klacht.”

Scheurtjes in de pezen

Lezers sturen regelmatig vragen over schouderpijn naar de redactie. Zo is er een lezer die al zijn hele leven zwaar fysiek werk doet met als gevolg scheurtjes in de pezen van de schouders. “Is hier nog iets aan te doen?”, vraagt hij zich af. Verlaan: “Vooral bij wat oudere mensen komt het geregeld voor dat een pees geheel of gedeeltelijk afscheurt. Vaak krijgen we dan de vraag of dat niet hersteld moet worden. Voor iemand van middelbare leeftijd met een actief leven zou ik zeggen ja. Maar bij ouderen is dit niet altijd meer mogelijk­ en bovendien vallen de resultaten van een operatie vaak tegen. Ik leg iemand in zo’n geval uit dat niet alles kan en hoeft te worden hersteld naar hoe het vroeger was. Vaak kun je met gerichte oefentherapie ook goede resultaten behalen. Een schouder­fysiotherapeut leert je bijvoorbeeld hoe je het gedeelte van de spier dat niet is aangedaan alsmede omliggende spieren kunt trainen. Doe je dit goed, dan kun je de schouder in de meeste gevallen weer behoorlijk goed gebruiken. Meestal geef ik iemand in zo’n geval ook een cortisone-injectie; dat is een spuit met corticosteroïden die de ontsteking remmen. Dit onderdrukt de pijn. Dat is belangrijk, want als je pijn hebt, wil je de schouder liever niet bewegen. Maar juist bij klachten is oefenen erg belangrijk voor een goed herstel. Onderzoek laat zien dat je een grote kans hebt op goede resultaten als je een jaar consequent oefent. Bezoek in dat jaar wel geregeld een fysiotherapeut; die geeft tips voor het oefenen en het is een goede stok achter de deur om niet te verzaken.”

Wel en niet doen

“Welke bewegingen kun je wel en welke kun je beter niet maken bij een gescheurde pees?”, vraagt een andere lezer. Verlaan: “Hoewel wandelen en fietsen goed is voor je algehele gezondheid, doet het eerlijk gezegd niet zoveel voor je schouders.­ Daarvoor moet je gerichter bewegen, ­bijvoorbeeld met krachttraining in de sportschool. Daarmee houd je het gedeelte van de pees dat nog intact is en omliggende spieren in goede conditie. Pas wel op met activiteiten waarbij je veel repeterende bewegingen maakt, zeker boven schouderhoogte. Vooral tennis is berucht vanwege de explosieve opslag. Golf is trouwens een stuk minder zwaar voor de schouders. Verder is gezond leven natuurlijk heel ­belangrijk. Zo is van roken aangetoond dat het de kwaliteit van de pezen aantast.”

Te veel spuiten

Een lezer krijgt van de orthopeed elk halfjaar in beide schouders een cortisone-injectie om schouderpijn te verlichten. Ze heeft artrose en mogelijk een slijmbeursontsteking. Ze vraagt: “Ik heb altijd gehoord dat je dergelijke injecties maar één of twee keer in je leven mag hebben. Klopt dit? Als alternatief raadt de arts de pijnstiller Etoricoxib aan, maar dat neem ik liever niet in. Wat is uw advies?”

Verlaan: “Vroeger kreeg je in zo’n geval een kijkoperatie waarbij de slijmbeurs werd weggehaald. Maar uit onderzoek blijkt dat dit bij de meeste mensen niet effectief is. Een cortisone-injectie of ontstekingsremmers zijn een betere optie. Het nadeel van een injectie is wel dat de pezen kunnen verweken en in het ergste geval zelfs verder kunnen afscheuren. Ook is het niet goed voor de kwaliteit van het kraakbeen van het gewricht. Je moet het dus zeker niet te vaak doen. Het advies is om niet meer dan drie keer per jaar op dezelfde plek een injectie te geven. Maar heb je scheurtjes op verschillende plekken, dan kun je prima meer dan drie prikken krijgen.

De arts kijkt altijd naar wat het effect van de prik is. Dat is namelijk per persoon verschillend en ook afhankelijk van de aard van de klacht. De meeste mensen ervaren na een week of zes tot twaalf verlichting. Is het effect van de injectie beperkt, dan heeft het niet veel zin om het vaker te doen. Ook hier geldt: oefenen is het allerbelangrijkst. Een injectie alleen is nooit de oplossing.

Een ontstekingsremmer zoals Etoricoxib kan een alternatief zijn voor een prik. Sommige mensen ervaren echter bijwerkingen, zoals maagklachten. In dat geval kun je het innemen met een maagbeschermer. Gebruik je het langere tijd, dan kan in sommige gevallen een nierfunctie­storing optreden. Ook hier geldt: overleg met je arts wat de beste optie is.”

Wakker liggen

’s Nachts geregeld wakker liggen van pijn aan de schouder, komt nogal eens voor. “Wat is het advies om goed de nacht door te komen?”, vraagt een lezer.
“Als je nachtrust eronder te lijden heeft, dan zou ik zeker iets nemen tegen de pijn”, zegt Verlaan. “Als je niet fit aan de dag begint, heb je kans dat je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Je spieren komen niet tot rust, waardoor de spierspanning toeneemt en dat kan de klachten verergeren. Ook mensen met een frozen shoulder hebben vaak veel pijn. Soms verwijzen we dan door naar een anesthesist. Die kan met een speciale behandeling een zenuw blokkeren,­ waardoor het weer mogelijk wordt om de schouder te bewegen en oefeningen te doen. De oorzaak van een frozen shoulder is overigens vaak niet duidelijk. Het komt vooral voor bij vrouwen tussen de 40 en de 60 en soms na een operatie of bij mensen die ook diabetes of parkinson hebben.”

Een op de drie

Elk jaar krijgt een op de drie Nederlanders last van een schouder. Schouderklachten zijn na wervelkolomklachten de meest voorkomende reden dat mensen een fysiotherapeut of een manueel therapeut bezoeken. 70 procent van de mensen met schouderklachten die bij een schouderorthopeed komen, wordt zonder operatie behandeld. De behandeling bestaat dan meestal uit fysiotherapie, cortisone-injecties of medicatie.

De schouder of het hart?

Schouderpijn kan een teken zijn van hartklachten. Hoe weet je wat er aan de hand is? Bij hartklachten kun je uitstraling of tinteling ervaren in je linkerschouder en linkerarm. Dit gebeurt meestal tijdens inspanning en wordt niet erger als je de arm beweegt. Als je tintelingen voelt, kunnen die overigens ook het gevolg zijn van bovenmatige spier­spanning. Bel bij plotselinge, heftige schouderpijn die gepaard gaat met misselijkheid en zweten direct de huisarts of 112. Ook bij deze klachten is het goed om contact op te nemen met een arts:

• Hevige pijn in de schouder die niet weggaat of erger wordt.
• Als pijnmedicatie, oefentherapie of een injectie onvoldoende helpt.
• Koorts na een injectie tegen schouderpijn.
• Pijn in de schouder bij normale inspanning.

Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine juni 2023. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!