Ben jij verslaafd aan sport?
Verslaafd zijn aan sport: dat is toch gezond? Sporten is inderdaad gezond, maar niet als het een obsessie wordt en ten koste gaat van je persoonlijke omgeving, zoals je werk, je vrienden en familie. Zo herken je een sportverslaving, ook wel bigorexia genoemd.
Bigorexia is een medische term voor sportverslaving en is een erkende psychische stoornis, net als anorexia nervosa. Het komt vooral voor bij bodybuilders en hardlopers. Iemand die verslaafd is aan sporten is eigenlijk verslaafd aan endorfine: een natuurlijke pijnstiller die je lichaam zelf aanmaakt en vrijkomt bij liefde, chocolade, drugs en sport. Het stofje zorgt voor een plezierig en aangenaam gevoel.
Sportverslaving
Een sportverslaving klinkt niet ernstig, doordat de omgeving sporten associeert met 'gezond bezig zijn' en niet met iets ongezonds. Het valt niet direct op dat iemand zich zeven dagen per week of zelfs meerdere keren per dag in het zweet werkt. Sterker nog: degene krijgt complimenten over zijn/haar gespierde, fitte lichaam. Vergeleken met een alcohol- of drugsverslaafde waarbij de verslaving al snel door de omgeving wordt opgemerkt, kan het bij een sportverslaafde zelfs tien tot vijftien jaar duren voordat duidelijk wordt dat het om een verslaving gaat.
Gevaren
Ook al klinkt een sportverslaving niet ernstig en wordt het meestal pas laat door de omgeving opgemerkt, toch kan het zowel lichamelijk als geestelijk wel degelijk gevaarlijk zijn. Wanneer het trainen wegvalt, kun je bijvoorbeeld last krijgen van afkickverschijnselen, zoals verhoogde spierspanning, duizeligheid en hartkloppingen. Ook kun je je letterlijk kapot trainen: pezen en aanhechtingen van spieren gaan kapot of raken ontstoken. Verder kun je als sportverslaafde in een sociaal isolement terechtkomen, doordat je allerlei dagelijkse bezigheden afzegt.
Signalen
Er zijn een aantal signalen die erop kunnen wijzen dat je verslaafd bent aan sport:
- Je sport elke dag (soms meerdere keren op een dag) en gemiddeld zo'n 7,5 uur per week.
- Je moet koste wat het kost trainen, want anders voel je je slecht.
- Je besteedt minder tijd aan je partner om te kunnen sporten.
- Je zegt je dagelijkse bezigheden, zoals afspraken, feestjes of werk af om te gaan sporten.
- Je plant je dagelijkse activiteiten het liefst rond je trainingen.
- Voel je je een dag niet zo fit of ben je geblesseerd, dan laat je je daar niet door weerhouden.
- Je voelt je ‘incompleet’ als je een dag niet gesport hebt.
- Je brengt je dagelijkse porties voeding in calorieën terug als je een training hebt moeten missen.
- Je voelt je euforisch na een training.
- Je hebt het gevoel dat een dag ‘zinloos’ is als je niet getraind hebt.
- Je bent vaak bezorgd om je lichaam en uiterlijk.
- Je bent chagrijnig als je tijdens een workout niet het maximale hebt kunnen geven.
- Je gaat steeds meer en langer sporten.
- Je sport hoofdzakelijk om calorieën te verbranden.
- Je beoordeelt anderen op hun lichamelijke vorm.
- Je traint ook tijdens vakanties of feestdagen.
- Je weegt je elke dag.
Oorzaken
De oorzaken van een sportverslaving kunnen uiteenlopend zijn. Zo kunnen sommige mensen verslaafd raken aan sport doordat ze hun problemen niet onder ogen willen zien. De endorfine die vrijkomt, zorgt er dan voor dat ze even niets hoeven te voelen. Hierdoor hunkeren ze steeds meer naar endorfine. Ook kan het te maken hebben met een negatief of vervormd zelfbeeld, een problematische jeugd of een tekort aan serotonine (een gelukshormoon). Ondanks bigorexia een erkende psychische stoornis is, is er meer onderzoek naar de mogelijke oorzaken nodig.
Hulp
Als je denkt dat je een sportverslaving hebt, ga dan eens in gesprek met je trainer of sportinstructeur. Hij/zij kan jouw situatie beoordelen. Heb je professionele hulp nodig? Neem dan contact op met je huisarts.
- Psychologie Magazine
- DokterDokter
- GGznieuws.nl