Dit is waarom goed kauwen zo belangrijk is

Kauwen is een beweging van de onderkaak ten opzichte van de bovenkaak. Het doel is het fijnmalen van voedsel. Vier kauwspieren spelen hierbij een belangrijke rol. Samen zorgen deze spieren voor een kauwkracht van zo’n 15 kilogram. Meer is niet nodig voor de meeste voedingsmiddelen, maar u kunt wel meer kracht leveren. De maximale kauwkracht is ongeveer 75 kilogram.

Kauwgewoonten verschillen sterk per persoon, maar over het algemeen kauwt u afwisselend links en rechts tenzij er sprake is van bepaalde klachten of afwijkingen.

Spijsvertering

Allereerst is kauwen de start van de spijsvertering. In uw mond kauwt u voedsel fijn en vermengt u het met speeksel met behulp van de tanden, kiezen en tong. Kauwen maakt de voedselbrokken klein en toegankelijk voor de spijsverteringsenzymen uit het speeksel en later ook voor de bacteriën in de darmen. Daarbij analyseert u tijdens het kauwen het eten: smaak en structuur worden doorgeseind naar de hersenen en die brengen het spijsverteringssysteem in paraatheid.

Speekselproductie

De speekselklieren produceren speeksel zodra u eten ziet, ruikt of proeft, maar ook door kauwen stijgt de speekselproductie. Vervolgens maken enzymen in speeksel een begin met de spijsvertering. Dankzij het speeksel wordt de voedselbrij glad en smeuïg, waardoor u het makkelijk door kunt slikken. Ook beschermt speeksel de mond en tanden.

Kauwt u niet goed, dan vermengt het speeksel zich minder met het voedsel. Daardoor worden bepaalde voedingsstoffen minder goed afgebroken, met winderigheid of een opgeblazen gevoel tot gevolg.

Verzadiging

Wanneer u lang en met aandacht kauwt, bent u langer bezig met de maaltijd. Op die manier krijgen uw hersenen de tijd om een verzadigingshormoon aan te maken. Dit kost ongeveer 15 tot 20 minuten vanaf de eerste hap. Als u langzaam eet en goed kauwt, krijgen de hersenen dus voldoende tijd en eet u ook automatisch niet te veel. Dat is mooi meegenomen, zeker als u op uw gewicht let.

Lichaamstemperatuur

Naast de hersenen, speelt ook uw lichaamstemperatuur een belangrijke rol bij het kauwen en je gewicht, blijkt uit Japans onderzoek. Wetenschappers hebben namelijk aangetoond dat wanneer u goed kauwt en langzaam eet, u een hogere lichaamstemperatuur krijgt na het eten. Dit zogenaamde 'thermische effect' zorgt ervoor dat u minder kans hebt op overgewicht, doordat uw lichaam energie verbruikt om een maaltijd te verteren. Elke maaltijd heeft dus een beetje effect op het energieverbruik. Neemt u voortaan bij elke maaltijd de tijd? Dan ziet u dit waarschijnlijk eerder terug op de weegschaal.

Nog een aantal redenen om te kauwen:

• Goed gekauwd voedsel heeft een groter oppervlak waardoor voedingsstoffen gemakkelijker opgenomen kunnen worden. Ook het verteren van kleine voedselbrokjes kost minder energie.
• Als u te weinig kauwt, loopt u kans op dat uw kaakspieren verslappen. Dit verzwakt de kaak en maakt het gebit extra kwetsbaar.
• Steeds meer onderzoeksresultaten geven aan dat goed kauwen het geheugen verbetert. Door te kauwen neemt de doorbloeding van bepaalde hersengebieden toe.

Goed kauwen?

De manier van kauwen is niet zo gemakkelijk aan te passen. Het is onbewust gedrag. Daarom is bewustwording een belangrijke eerste stap. Neem de tijd en eet met aandacht. Ga rustig aan tafel zitten en vermijd activiteiten als lezen en televisie kijken tijdens de maaltijd. Leg uw bestek ook regelmatig neer en neem pas een volgende hap als de mond weer leeg is.

Wat u ook kan helpen, is om eens te tellen hoe vaak u kauwt en vervolgens proberen het aantal kauwbewegingen te verhogen. Of neem kleinere happen. Ook op vloeibaar voedsel kunt u kauwen. Als u bij het eten drinkt, moet u zorgen dat u het eten niet wegspoelt. Drink pas wanneer u het eten hebt doorgeslikt.