Janny den Besten verloor een kindje en kreeg twee keer borstkanker. Twee dingen hielpen haar door deze zware periodes heen: bidden en schrijven. “Ik ben de hoop nooit verloren.”
Janny den Besten (67) is schrijfster van 26 romans en kinderboeken, uitgegeven bij De Banier. Ze is getrouwd met Theo en heeft drie zoons: Henk Jan (overleden), Jan Paul (31) en Stefan (30).
Hella van der Wijst (57) is presentator en schrijfster van de boeken Troost – als je iemand mist en De kracht van samen. Ze houdt van wandelen en een goed gesprek.
Stralend komt Janny aanwandelen bij de ingang van het beroemde molenlandschap van Kinderdijk, alsof ze de drommen toeristen uit de hele wereld niet ziet. “Ik ben nog altijd verliefd op mijn omgeving. Je moet hier in mei nog eens komen als het koolzaad bloeit.” Ook de dreigende donkere lucht deert haar niet. Je hebt mensen die bij de eerste druppel naar binnen snellen en je hebt er die juist naar buiten rennen. Zo iemand is Janny.
Janny is vlak bij Kinderdijk geboren en getogen en getrouwd met Theo, die ze sinds de kleuterschool kent. Nooit zagen ze iets in elkaar, tot ze samen de leiding kregen bij de zondagsschool. Janny komt uit een gelovig gezin, Theo niet. Hij was 21 jaar toen hij samen met een groep vrienden op het strand een folder vond over het geloof. Ze besloten ‘eens te gaan kijken’ en de een na de ander uit de vriendengroep ‘kwam tot geloof’, zoals ze dat zeggen in protestantse kringen. “Mijn vader kwam thuis en zei: wist je dat Theo den Besten tot geloof is gekomen? Vanaf dat moment keek ik met een stuk meer interesse naar hem”, lacht Janny, terugdenkend aan die tijd. Ze werden beste vrienden. Het groeide naar verliefdheid toen Theo na een etentje met pannenkoeken bij Janny’s zus vroeg: ‘Wil jij mijn vrouw worden?’ Janny zei ‘ja’, maar samen besloten ze nog één zomer en één winter te wachten om zeker te weten dat ze voor elkaar wilden kiezen.
Kinderdijk ligt ruim onder de zeespiegel. In de verte zien we de iconen van het Groene Hart: negentien molens in een typisch Hollands landschap, die al ruim 700 jaar samen met de dijken en gemalen de polders van de Alblasserwaard drooghouden.
Janny en Theo trouwden. Janny droomde al van jongs af aan van een groot gezin, lesgeven en schrijfster worden. Na een half jaar was ze zwanger en stopte ze als onderwijzeres. Vol vertrouwen ging ze de zwangerschap in. “Tot ik ineens geen leven meer voelde in mijn buik.” Controles gaven geen duidelijkheid. “De onzekerheid was gekmakend.” Met zeven maanden werd Henk Jan geboren. Nog hoort ze de verloskundige zeggen dat ze geen hartje hoort. Maar ook de lompe reactie van een kennis: ‘Je kan nog een hok vol kinderen krijgen.’ Ze is er nóg boos over.
Samen hebben Theo en Janny hun eerste zoon goed bekeken, zijn handjes gevoeld en zijn haren gestreeld. “We hebben samen gehuild en gebeden.” Met lege armen en een ontroostbaar hart keerden Janny en Theo naar huis. Heel wat tranen vloeiden, maar ze vonden steun bij elkaar en in hun geloof.
Toen ze kort daarna weer zwanger werd, bedacht Janny hoe onbevangen ze de eerste zwangerschap in was gegaan. Haar vertrouwen was helemaal weg toen ook de tweede zwangerschap niet volgens plan ging. “Het was een angstige periode.” De geboorte moest worden opgewekt, maar Jan Paul bleek gelukkig gezond. Een stuk relaxter begon Janny aan de derde zwangerschap. Tot ze met 7,5 maand het kindje niet meer voelde bewegen. Stefan werd te vroeg geboren. “Wat was-ie een mini-mannetje, met lange armen”, lacht Janny. “Maar hij haalde het en groeide van alle liefde die hij van ons kreeg.” Stefan was volgens Janny echt een bijtertje. Na ruim drie weken was het gevaar voor zijn leven geweken.
Als we tussen de knotwilgen door het nog niet zo lang geleden aangelegde natuurpad met houtsnippers op wandelen, trekt de lucht een dondergezicht. Kort daarna vallen er vette druppels. Dat we de paraplu zijn vergeten kan ons niet deren, zó mooi is het contrast van de prachtige molens tegen die donkere achtergrond.
Na een heftige tijd wilden Theo en Janny niet nog meer risico lopen. Het gezin was compleet en ging een rustige fase in. Tot bij Janny op haar 52ste borstkanker ontdekt werd. “Toen de huisarts dat meedeelde, dacht ik dat ik dood zou gaan. Ik zag mijn man alleen achterblijven met twee pubers.” Janny besloot alles aan te pakken om voor haar mannen te blijven leven. Theo was en bleef haar rots in de branding. Tijdens de behandelingen begon ze met het schrijven van mails aan de familie; bij elk ziekenhuisbezoek ging de laptop mee. Op momenten dat ze de bodem bereikte en zich heel alleen voelde in haar angst en pijn, waren er maar twee dingen die hielpen: bidden en schrijven. “Ik voelde me verraden; waarom moest ik dit ook nog meemaken?” Haar gevoelens deelde ze in de mails. Nichtje Heidi reageerde: ‘Je schrijft van die mooie mails, je wilde toch altijd al schrijfster worden?’ Janny’s oude droom kwam bovendrijven en ze besloot haar eerste boek te gaan schrijven. In de eerste plaats voor zichzelf, om alles te verwerken. “Het maakte me niet uit of het uitgegeven zou worden.” Het werd een autobiografie over haar periode met kanker. Over de hindernissen in het leven, maar ook over dankbaarheid.
Tegen alle verwachtingen in werd bij Janny tien jaar na de eerste keer opnieuw borstkanker geconstateerd, nu in haar andere borst. Er volgde opnieuw een jaar met een operatie, bestralingen, een chemokuur en therapie. Volgens de arts had ze gewoon pech. “Ja, toen was ik best wel verdrietig. En boos. Ook op God. Een kindje verliezen, twee keer kanker: waarom? Totdat ik het aan hem kon overgeven.”
Gelukkig verliep alles goed en kon Janny na dat jaar samen met haar gezin weer volop genieten van al het goede in haar leven. Met haar zoons en schoondochters vormen Janny en Theo een hechte familie. ”Ik ben dankbaar dat ik een partner heb met wie ik nog altijd lol heb en door de kamer kan dansen. Dankbaar ook dat wij dit samen zo goed hebben doorstaan.”
We verlaten het unieke gebied dat sinds 1997 op de Unesco Werelderfgoedlijst staat en gaan het café in om wat op te warmen met koffie en koek. Turend naar de regenboog die ineens aan de horizon is verschenen, concludeert Janny: “Het is bijzonder hoe na al het zure het zoete kwam. Ik ben eindelijk gaan doen wat ik altijd al wilde: schrijven én lesgeven.” Dat heeft ze tot aan haar pensioen gedaan en ze kwam elke dag zingend thuis. En ze vond een uitgever die haar boeken publiceerde. Nooit is ze de hoop verloren en altijd bleef ze erin geloven dat God nog een plan had met haar. “Mijn glas is niet halfvol, maar boordevol.”
De legende van het wiegje
Wie Kinderdijk zegt, zegt molens. Twee daarvan zijn tegen betaling dagelijks te bezichtigen. Net als het historische zeilschip Alles heeft een tijd uit 1914. Hier draait onder andere een korte film over de Sint-Elisabethsvloed, die in 1421 duizenden mensenlevens eiste. Volgens de legende ontleent Kinderdijk er zijn naam aan: overlevenden van de ramp zagen een wiegje drijven met een huilend kindje erin. Meer informatie: www.kinderdijk.nl
- Startpunt: het bezoekerscentrum, Nederwaard 1B in Kinderdijk.
- Horeca: in het dorp aan de Molenstraat 117 ligt Eetcafé De Klok.
- Vervoer: vanuit Rotterdam rijdt de waterbus: lijn 20 en 21. Gewone bus: Rotterdam-Kinderdijk (lijn 489) en Dordrecht-Kinderdijk (lijn 93).
- Wandelroute: www.anwb.nl. Zoek op ‘Rondje Kinderdijk’.
- Lengte: 7 kilometer (uitbreiding mogelijk).
- Geschikt voor rolstoel: ja, behalve het ommetje via het natuurpad.
