Wie van baan wisselt, wil vaak ook zijn pensioen meenemen. Maar de kredietcrisis gooit roet in het eten. Is dat erg?
Wie vaak van baan wisselt, eindigt op zijn oude dag met meerdere kleine pensioentjes. Veel mensen kiezen er daarom voor het pensioen mee te nemen naar de nieuwe baas.
Door de kredietcrisis is daarmee een probleem gerezen. Ongeveer de helft van de pensioenfondsen heeft een dekkingsgraad onder de 100%. Dat betekent dat die fondsen voorlopig geen waarde meer mogen overdragen, of mogen ontvangen.
Is dat erg? Niet altijd, want waardeoverdracht is niet altijd verstandig. Alle pensioenen op één plek is misschien praktisch en overzichtelijk, het kan ook nadelige financiële gevolgen hebben.
Waar op letten bij waardeoverdracht?
Er zijn diverse aspecten waarop moet worden gelet om te kunnen bepalen of waardeoverdracht gewenst is. Hebt u hiertoe besloten, zorg dan dat u de aanvraag op tijd doet: dat is binnen zes maanden na begin van de pensioenopbouw bij de nieuwe baas. Ook al weet u dat het pensioenfonds nu tijdelijk niet meewerkt! Anders verspeelt u uw recht op waardeoverdracht.
Wanneer is het nu verstandig om pensioen over te dragen? Het antwoord hangt af van de inhoud van de oude en de nieuwe pensioenregeling. U moet kijken naar:
- het type pensioenregeling
- uw leeftijd
- de verwachte indexatie
- het partnerpensioen
- de soort uitvoerder
Bij overdracht tussen verschillende typen regelingen, moet u op verschillende dingen letten. Hieronder ziet u dit in een overzicht:
| Oude pensioenregeling | Nieuwe pensioenregeling | Waardeoverdracht |
| Eindloon | Eindloon | Ja, tenzij oude regeling zeer goede indexatieverwachting heeft en het salaris daarbij zal achterblijven |
| Eindloon | Middelloon | Indexatieverwachting en leeftijd zijn bepalend |
| Eindloon | Beschikbare premie | Indexatieverwachting en leeftijd zijn bepalend |
| Middelloon | Eindloon | Ja, tenzij oude regeling zeer goede indexatieverwachting heeft en het salaris daarbij zal achterblijven |
| Middelloon | Middelloon | Indexatie is bepalend |
| Middelloon | Beschikbare premie | Indexatie en leeftijd zijn bepalend |
| Beschikbare premie | Eindloon | Ja |
| Beschikbare premie | Middelloon | Indexatie en leeftijd zijn bepalend |
| Beschikbare premie | Beschikbare premie | Kosten zijn bepalend |
Er zijn drie gangbare typen pensioenregelingen: middelloon, eindloon en beschikbare premie. Bij middelloon en eindloon is exact afgesproken welk levenslang pensioen iemand krijgt. De hoogte van de premie is daar een afgeleide van.
Bij middelloon is de hoogte van het pensioen gebaseerd op het gemiddeld verdiende salaris. Vaak worden de aanspraken jaarlijks verhoogd, zodat ze het prijs- of loonniveau bijhouden (indexatie). Eindloon is gebaseerd op het laatstverdiende salaris.
Bij beschikbare premie staat de hoogte van de premie vast. De hoogte van het pensioen hangt af van het rendement op de premies en de rentestand op pensioendatum.
De overstap die het meest zal voorkomen is die van middelloon naar middelloon: die regeling komt verreweg het vaakst voor. In dat geval is eigenlijk alleen de verwachting voor de indexatie van belang. Hierbij moet u de indexatie voor ‘inactieve deelnemers’ (ex-werknemers en gepensioneerden) van het oude fonds vergelijken met die van ‘actieve deelnemers’ (werknemers) van het nieuwe fonds. In de meeste pensioenregelingen is sprake van een pensioen dat onder voorwaarden wordt geïndexeerd. Door de crisis zal beperkt worden geïndexeerd Meer dan ooit speelt de financiële positie van de uitvoerder dus een rol. Als de oude aanspraken bij een pensioenfonds zitten dat heeft aangekondigd de pensioenen vele jaren niet te gaan indexeren of zelfs verlagen (afstempelen), dan kan overdragen naar een andere uitvoerder interessant zijn.
Wie overweegt over te stappen van middelloon naar een regeling met beschikbare premie, zit met een vergelijkbare vraag. Bij beschikbare premie komen de beleggingsrisico’s voor eigen rekening.
Maar er is ook potentieel meer rendement: zeker nu veel middelloonregelingen niet geïndexeerd worden, en de aandelenkoersen laag staan. Jonge mensen zullen eerder besluiten om de waarde dan over te dragen dan ouderen.
Een overdracht van beschikbare premie naar middelloon betekent juist, dat de aanspraken definitief verzegeld worden. Dalen de koersen ineens, dan zijn er geen gevolgen voor de opgebouwde pensioenaanspraken. Helaas zal echter de waarde van veel beschikbare premieregelingen nu tegenvallen. Verwacht u dat de beurzen herstellen, kunt u het ook laten staan. Wijzigt u in een later stadium opnieuw van baan en van pensioenregeling dan kunt u de opgebouwde oude rechten alsnog betrekken in een waardeoverdracht.
Wie van de ene naar de andere beschikbare premieregeling mag, kan zijn keuze baseren op de kosten die gerekend worden door de oude en de nieuwe uitvoerder. Daarnaast kunt u kijken naar de geboden beleggingen: misschien biedt de ene uitvoerder aantrekkelijker beleggingsfondsen, of garanties.
Er zijn tegenwoordig namelijk ook beschikbare premieregelingen waarin niet slechts belegd wordt, maar waarbij de premie wordt omgezet in een verzekerd kapitaal (daarop krijg je elk jaar bijvoorbeeld 3% rendement). Ook zijn er regelingen waarbij de premie direct wordt omgezet in een aanspraak op een uitkering. Uitkeringen zijn volledig gegarandeerd, maar de hoogte van de uitkering is afhankelijk van het tarief op het moment dat de premie wordt betaald. Kijk dus precies wat elke regeling biedt.
Krijgt u de mogelijkheid over te stappen naar een (tegenwoordig zeldzame) eindloonregeling, dan is dat vaak heel interessant. Dan is het pensioen namelijk gebaseerd op het laatstverdiende loon, in plaats van op het gemiddelde. Maakt u carrière, dan is het laatstverdiende loon flink hoger. Anderzijds wordt een pensioen op eindloon niet geïndexeerd tijdens de opbouwfase, en een middelloon vaak wel. Verwacht u nog weinig carrière te maken dan kan de indexatie van de middelloonregeling opwegen tegen de voordelen van de eindloonregeling.
Partnerpensioen: apart bekijken
Het partnerpensioen is een verhaal apart. Dit is het levenslange pensioen dat na uw dood naar uw partner gaat. Hiervoor stoppen sommige pensioenregelingen daadwerkelijk geld in een pot. Maar vaak wordt het ook op risicobasis verzekerd, zoals bij een autoverzekering. Zolang er premie wordt betaald, ben je verzekerd. Stopt de premiebetaling, dan vervalt de verzekering zonder waarde.
Een voordeel van een kapitaaldekking is onder andere, dat u de waarde eventueel mag omzetten in ouderdomspensioen. Had u bij de oude uitvoerder daadwerkelijk partnerpensioen opgebouwd en de nieuwe verzekert het op risicobasis, laat dan het oude partnerpensioen staan. Het ouderdomspensioen kunt u dan nog wél overdragen, los van het partnerpensioen.
Procedure overdracht: ook ingaan als u geen medewerking verwacht
Tot slot: hoe werkt dat dan, die overdracht? Pensioenuitvoerders zijn wettelijk verplicht mee werken aan een overdracht. De werknemer moet wel binnen 6 maanden nadat hij bij de nieuwe werkgever pensioen is begonnen op te bouwen een offerte opvragen bij de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever. Anders vervalt het recht. Na ontvangst van de offerte heeft u 2 maanden de tijd om te beslissen. Moet ook het opgebouwde partnerpensioen overgedragen worden, dan moet ook de partner het verzoek tot overdracht tekenen
Ook al weet u dat een van de fondsen vanwege zijn dekkingsgraad niet zal meewerken, doe de aanvraag toch, als u overdracht overweegt. U krijgt dan bericht dat de waardeoverdracht wordt uitgesteld. Zodra de dekkingsgraad weer hoger dan 100% is, zal het fonds een bericht sturen dat overdracht alsnog mogelijk is. Binnen 6 maanden na ontvangst van dat bericht moet dan alsnog een offerte zijn opgevraagd.
Had u in de eerste instantie geen aanvraag gedaan, dan krijgt u dit bericht niet. Waardeoverdracht kan dan alleen nog als beide pensioenuitvoerders willen meewerken
