Voorbeeldberekening: scheiden, de bijleenregeling en de maximale aftrek

U woont samen in een koophuis en u gaat scheiden. Wat dan?

Meestal wordt besloten dat een van de personen in de woning blijft wonen. Die persoon moet dan zorgen dat hij de hypotheek alleen op zijn inkomen kan dragen. Is er sprake van een overwaarde, dan moet deze verrekend worden: de helft gaat naar de ex-partner. Het uitkopen van de ex-partner kan door het nemen van een tweede of een geheel nieuwe hypotheek.

Met de renteaftrek wordt het ingewikkeld. Een voorbeeld ter verduidelijking waarbij beide personen 50% eigenaar zijn en besluiten na 10 jaar uit elkaar te gaan.

De man, die in de woning blijft wonen, besluit een geheel nieuwe hypotheek te nemen van € 300.000. € 240.000 is voor herfinanciering van zijn oude hypotheek, met de resterende € 60.000 koopt hij zijn vrouw uit. De hypotheekschuld van € 60.000 is nieuw: er gaat dus een nieuwe periode van 30 jaar gelden waarbinnen er renteaftrek is.

Nu is nog de vraag hoe lang de oude eigenwoningschuld van € 240.000 aftrekbaar blijft. Dit hangt af van wie tijdens het samenwonen de rente heeft afgetrokken. Er zijn drie mogelijkheden:

• 1. De man trok de rente helemaal van zijn inkomen af.
• 2. De vrouw trok de rente helemaal van haar inkomen af.
• 3. Man en vrouw trokken ieder de helft van de rentelasten af (of andere verdeling).

Bij situatie 1 tellen de jaren die voorafgingen aan de scheiding gewoon door: de man heeft al tien jaar rente afgetrokken. De renteaftrek is dan als volgt

In situatie 2 heeft de man nog recht op de volle 30 jaar aftrek over zijn eigen schuld, omdat voorheen de vrouw immers de rente over die schuld had afgetrokken:

In situatie 3 is het bedrag welke de vrouw heeft afgetrokken belangrijk. Dit is 120.000 euro waardoor voor de man nu over dit bedrag een nieuwe periode van 30 jaar gaat gelden.

De ex-partner koopt een woning…

De vrouw ontvangt de overwaarde van € 60.000 en besluit een andere woning te kopen van € 200.000 vrij op naam.Aangezien zij binnen vijf jaar een andere woning koopt, is de bijleenregeling van toepassing, zodat het uitkoopbedrag (50% van de overwaarde van het oude gezamenlijke huis) verrekend moet worden.

De nieuwe eigenwoningschuld wordt dus € 140.000. Betreffende de renteaftrek is nu weer van belang of de vrouw eerder renteaftrek heeft genoten. Zo nee, dan geldt voor het gehele bedrag van € 140.000 euro een renteaftrek periode van 30 jaar. Zo ja, dan geldt alleen over € 20.000 euro (het deel van de nieuwe eigenwoningschuld dat de oude schuld van € 120.000 ontstijgt) een nieuwe duur van 30 jaar.

En er is meer....

Duidelijk is te zien, dat er meer bij komt kijken als twee mensen uit elkaar gaan en er sprake is van een koopwoning. Een goed advies tijdens de scheiding is dan ook noodzakelijk. Bovendien is het verstandig om de IB-aangiftes goed te bewaren. Op deze aangiftes staat namelijk het bedrag aan eigenwoningschuld. Hiermee kan een adviseur precies zien wie de renteaftrek heeft gedaan. Dit is voor het in kaart brengen van de oude situatie naar de twee nieuwe situaties zeer belangrijk. Het bovenstaande is al vrij ingewikkeld, maar in werkelijkheid zijn er ook nog verzekeringspolissen die verpand zijn aan de hypotheek. Deze zorgen ervoor dat bij afkoop of verrekening van de waarde de situatie nog ingewikkelder wordt.