Wie draait er op voor een brand bij de buren?

Zo’n zevenduizend keer per jaar rukt de brandweer uit om branden in woningen te blussen. De schade per brand bedraagt gemiddeld €22.000. Stel dat er brand bij de buren is, maar u hebt zelf ook schade, wie draait daar dan voor op?

 Brand is brand, argumenteert het Verbond van Verzekeraars, de overkoepelende organisatie van verzekeraars in Nederland. De regel is daarom dat de brandverzekering bij brandgerelateerde schade altijd uitkeert. Wie brandschade heeft (of blus-, roet of rookschade) kan daarom het best de eigen brandverzekering inschakelen. Ook als de brand bij een ander is ontstaan.
Na de melding komt een expert van de verzekering de schade bekijken. Hij kijkt ook of de schade onder de polisvoorwaarden valt. De expert zorgt voor de verdere afhandeling van de schade.
Als duidelijk is dat uw buren de veroorzakers zijn van de brand, zal uw verzekeraar de schade gaan verhalen op hun verzekeraar. Daar merkt u als verzekerde over het algemeen niets van. Uw schade wordt vergoed en dat staat los van de gebeurtenissen achter de schermen. Een andere mogelijkheid is dat de brandverzekeraar van de buren – die natuurlijk hun eigen schade vergoed willen zien – een kijkje komt nemen. Deze verzekeraar kan ook uw schade ‘meenemen’ en afhandelen. Dit komt in de praktijk minder vaak voor.
Onverzekerd
Blijkt dat de buurman of -vrouw bij wie de brand is ontstaan geen brandverzekering heeft of onderverzekerd is, dan heeft hij een probleem. Voor u is er in principe weinig aan de hand. Uw eigen brandverzekering betaalt immers uw schade. Uw verzekeraar zal die kosten wel proberen te verhalen op de buren, maar het risico dat de buurman het schadebedrag niet kan ophoesten, neemt de verzekeraar voor eigen rekening.
Hebt u zelf geen brandverzekering? Dan zult u de buren aansprakelijk moeten stellen voor uw schade. Zij hebben de schade tenslotte veroorzaakt. 
De buren kunnen dan proberen hun ­eigen verzekering in te schakelen. Die zal naar de polisvoorwaarden kijken en beoordelen of uw schade gedekt is. Als de verzekering van de buurman uw schade niet betaalt, zal de buurman een beroep moeten doen op zijn AVP (aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren). Wanneer de buurman die niet heeft, zal hij de schade uit eigen zak moeten betalen.
In het ergste geval –  als de buurman geen verzekeringen heeft (en u ook niet) én hij ook geen geld heeft – is er echt een probleem. Er is namelijk geen waarborgfonds of ander potje om de schade op te verhalen. Dit rampscenario komt gelukkig weinig voor. In praktijk hebben de meeste ­Nederlanders wel een aansprakelijkheidsverzekering. En er zijn ook weinig mensen zonder brandverzekering. Maar mochten deze twee samenlopen en de fik vliegt erin, dan hebt u pech.
Psychisch letsel
Door een brand bij de buren kunt u ook psychisch letsel oplopen. Dergelijke schade wordt niet door een brandverzekering gedekt. Wie bijvoorbeeld als gevolg van brand slechter is gaan slapen en daardoor inkomensverlies lijdt, kan de buren voor deze schade aansprakelijk stellen. Zij kunnen op hun beurt een beroep doen op hun rechtsbijstandsverzekering om de claim aan te vechten. Mochten de buren door de rechter verplicht worden tot het vergoeden van de psychische schade, dan zullen zij dat uit eigen zak moeten betalen of hun AVP moeten aanspreken. Het is heel goed mogelijk dat zo’n zaak een langdurige geschiedenis wordt, want de psychische schade moet worden aangetoond.
Schoonmaken
Na het blussen kan een gespecialiseerd schoonmaakbedrijf uitkomst bieden en uw huis weer schoon en leefbaar maken. U kunt zelf zo’n gespecialiseerd bedrijf zoeken en na afloop de rekening naar de verzekeraar sturen. Maar verstandig is dat niet, want het kan leiden tot discussies over de hoogte van de rekening en mogelijk blijft u zelf met de rekening zitten. Beter is het om in overleg met de verzekeraar een schoonmaakbedrijf in te schakelen.
Steeds vaker bieden verzekeraars ook hulp bij de fysieke afhandeling van de schade. Zij weten welke bedrijven ze het best kunnen inschakelen om bijvoorbeeld blusschade te verhelpen. Als de verzekeraar dat doet, neemt deze u bovendien veel regelwerk uit handen.
Salvage helpt
Bij een ingrijpende schade kan de brandweercommandant ter plaatse de Stichting Salvage inschakelen. Deze stichting biedt hulp aan gedupeerden van een brand en kan bijvoorbeeld onderdak of kleding regelen. 
Ook zorgt een coördinator van Salvage indien nodig voor schadebeperking. Denk aan het dichttimmeren van een beschadigd huis om spullen veilig te stellen. De hulpverlening duurt tot maximaal de volgende werkdag en de coördinator helpt zowel verzekerde als niet-verzekerde slachtoffers. 
De hulp is gratis, want Salvage wordt door de brand­verzekeraars betaald. Meer weten? Kijk op www.stichtingsalvage.nl.
Appartementbewoners opgelet
Bezit u een koophuis in een appartementencomplex? Dan verkeert u in een bijzondere positie. Het afhandelen van schade na brand is hier vaak lastiger dan in een gewone woning. Wie is aansprakelijk voor welk deel van de eigen schade, en voor welk deel van de gemeenschappelijke schade? Een gezamenlijke verzekering voor brandschade kan geregeld worden via de Vereniging van ­Eigenaren (VvE). Sla uw huidige polis erop na. Voldoet deze niet? Mobiliseer dan de VvE en sluit als VvE een nieuwe verzekering af. De kosten van zo’n polis (vaak tientjeswerk) staan niet in verhouding tot de schade die ermee gedekt is.
Welke verzekering dekt wat?
Zowel de opstalverzekering als de inboedel­verzekering wordt in het dagelijks leven vaak aangeduid als ‘de’ brandverzekering. Niet zo vreemd, want bij beide verzekeringen is brand het belangrijkste risico dat wordt verzekerd. Maar er is wel een verschil.

• De opstalverzekering verzekert schade aan het eigen huis als gevolg van brand, blikseminslag, storm en dergelijke. Huiseigenaren zijn via de hypotheek bijna altijd verplicht een opstalverzekering af te sluiten. Huurders hebben geen opstalverzekering nodig; het verzekeren van een huurwoning is de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Eigenaren van een appartement hebben de opstalverzekering van hun woning meestal collectief geregeld via de Vereniging van Eigenaren.
• Met een inboedel­verzekering zijn de spullen in huis verzekerd tegen onder meer brand-, rook- en roetschade, storm, inbraak en diefstal. Bij een inboedelverzekering maakt het niet uit of u in een eigen woning of een huurwoning woont.