Tranende ogen

Op het oog ligt een laagje vocht, de traanfilm. Dit beschermt de ogen tegen uitdroging en voert vuiltjes af. Normaal is de aan- en afvoer van het traanvocht in balans, zodat uw ogen prevcies vochtig genoeg zijn. Maakt u te veel tranen aan of worden ze niet goed afgevoerd, dan druppelen ze over uw gezicht. De medische term daarvoor is epiphora.

Extra tranen

De mens is de enige diersoort die huilt van verdriet, vreugde en pijn. Bij emoties produceren de traanklieren een overvloedige hoeveelheid vocht.  Ook als iets uw ogen prikkelt, maakt u extra tranen aan. De bron van irritatie kan van alles zijn: een vuiltje, kou, wind, rook, een ontsteking aan uw oog of ooglid of een wimper die richting het oog gegroeid is en daardoor in uw oog prikt. Bovendien tranen uw ogen sneller bij verkoudheid en allergieën zoals hooikoorts.

De meest voorkomende oorzaak van tranende ogen zijn droge ogen. Er is dan iets mis met de traanfilm, waardoor uw ogen uitdrogen en uw traanklieren als reactie daarop zogenaamde reflextranen uitscheiden. Deze reflextranen hebben een andere samenstelling dan de traanfilm. Daardoor blijven ze niet goed op het oog liggen, maar lopen ze er meteen weer uit.

Verstopte traanbuisjes

De knipperbeweging van de oogleden pompt overtollig traanvocht naar de binnenste ooghoeken. Daar zitten minuscule openingen, de traanpunten. Via een stelsel van kanaaltjes en buisjes bereikt het traanvocht vervolgens de neusholte. Vandaar dat u gaat snotteren als u huilt.

In dit afvoersysteem kan zich op verschillende plaatsen een vernauwing of verstopping voordoen door een ontsteking, afwijking, ongeval of onbekende oorzaak. Het vocht kan dan niet weg en daardoor gaat u tranen. Een aangeboren verstopping van de traanwegen komt vaak voor bij baby’s. Bij 90-95 procent van de kinderen gaan de traanwegen in het eerste levensjaar vanzelf open, waardoor het tranen stopt.

Als de oogleden het traanvocht niet goed wegduwen naar de ooghoeken, krijgt u ook tranende ogen. Dit gebeurt vooral bij ouderen als het onderooglid verslapt of een beetje naar buiten draait of bij verlamming van de ooglidspieren.

Naar de oogarts

Vaak heeft u tijdelijk tranende ogen of weet u wat ze veroorzaakt. Probeer dan situaties waarin u droge en/of tranende ogen krijgt te vermijden. Blijven uw ogen maar tranen en heeft u geen idee waarom, raadpleeg dan de huisarts. Deze verwijst u indien nodig door naar een oogarts of KNO-arts.

De behandeling van hardnekkig tranende ogen is afhankelijk van de oorzaak. De arts zal als eerste bekijken of de traanfilm in orde is en of er iets is wat irritatie veroorzaakt. Is dat niet het geval, dan test hij het traanafvoersysteem door wat water in de openingen in het ooglid te spuiten. Komt de vloeistof in uw neus terecht? Dan werkt het afvoersysteem goed. Blijft het water ergens steken, dan kan röntgenonderzoek uitwijzen waar een verstopping of vernauwing zit.

Met verschillende technieken kan zo’n blokkade opgeheven worden, zoals met een dotterbehandeling, oprekking door middel van een staafje of het plaatsen van een piepklein buisje.