22 jaar boodschappen: van Aardappels tot Zuurkool

Laten we beginnen met het goede nieuws, want niet álle boodschappen zijn duurder geworden sinds 2000, blijkt uit de boodschappenlijstjes van ­Marieke. We kunnen dus nog steeds ­gezond, gevarieerd en ­betaalbaar blijven eten. Echt! Daar is geen dikke portemonnee voor nodig, maar wel een steeds scherpere speurneus en wat creativiteit. Want het slechte nieuws is dat het vooral de afgelopen twee jaar hard is gegaan in sommige schappen in de supermarkt. Onder meer brood, zo’n beetje alle groente die uit de kas komt, wijn, dierenvoer, olie en pasta werden allemaal een stuk duurder. Een boodschappen-mand gevuld met een kleine dertig producten – van aardappels tot zuurkool – is zo in 22 jaar tijd ruim €16 duurder geworden. Wat het meeste opvalt: meer dan €5 van dit bedrag is in de afgelopen twee jaar ontstaan (zie tabel links).

Inflatie

Door de sterk gestegen energieprijzen is de inflatie sinds begin 2022 zeer sterk gestegen (zie tabel Inflatie door de jaren heen op de volgende pagina’s). Dat zien we op de energienota en voelen we aan de pomp, maar ook in de supermarkt werkt dit door. Vooral kasgroenten, zoals tomaat en ­paprika, zijn door de gestegen energie­prijzen fors duurder ­geworden. De oorlog in Oekraïne heeft effect op de prijzen voor granen en zaden en dat zie je terug in álle broodproducten en in olie. ­Jaren geleden probeerden mensen nog weleens een auto te laten ­rijden op zonnebloemolie, maar de prijs daarvan ligt inmiddels hoger dan die van een liter benzine.

Plus Magazine

Over de ontwikkeling van de ­inflatie verschillen de meningen­ van deskundigen. Sommige sluiten­ een verdere stijging niet uit, ­andere rekenen op een ­afzwakking. Maar terug naar een inflatie van minder dan 2 procent per jaar lijkt nog ver weg. Volgens het Nibud gaf een tweepersoonshuishouden vóór deze crisis al snel €400 per maand uit aan de boodschappen.

Plus Magazine

Wie op dezelfde manier de kar vol blijft laden, is nu tientjes per maand meer kwijt, maar wie scherp blijft bij het schap, kan slim besparen. Vroeger was ­spaghetti – €0,19 per pond – bijvoorbeeld de voordeligste optie, maar vandaag de dag is pasta juist duurder. De prijs van rijst lijkt wat stabieler. Aardappelprijzen kunnen flink schommelen, dus let goed op de bedragen. Wie slim is, slaat tijdens een aanbieding zijn slag. Tip: lekker afwisselen en iets ­vaker voor het voordeligste ­product van het moment kiezen.

Groente

In de lijst staan behalve wortels geen verse groenten, omdat de prijzen daarvan het hele jaar door variëren. Winterwortel en ui zijn bijna altijd goedkoop en vooral ui is lang te bewaren.

Het loont enorm om groente-aanbiedingen te bekijken. Koop groente aan het stuk; dus niet ­gewassen en gesneden. Dat is tot wel acht keer voordeliger, vooral bij sla is dat het geval – en nog lekkerder ook. Is alle verse groente duur? Wissel dan gerust af met groente uit glas, blik of de diepvries. Dat is opvallend goedkoop en volgens het Voedingscentrum net zo gezond als vers. Zijn de verse tomaten duur, koop dan een blikje gepelde tomaten of een pakje passata. Uiteraard is het zeer voordelig om zelf groenten te verbouwen. Geen groene vingers? Haal vriendschapsbanden aan met iemand die een moestuin heeft. Tip: via de app TooGoodToGo zijn tegen een lage prijs producten te koop die de lokale ondernemer aan het eind van de dag overhoudt.

Vlees, vet en zuivel 

Wie wil letten op de uitgaven én op duurzaamheid, kan het beste minder vlees eten. Er zijn steeds meer vleesvervangers te koop, maar die zijn duur. Een gekookt, inflatiebestendig eitje is een prima alternatief. Je kunt ook zelf een vleesvervanger kneden van blokjes brood (kapjes), 1 ei, gefruite ui, wat groente (paprika, mais) en zout, en ze aan twee kanten ­bakken. Toch vlees? Gehakt is regelmatig in de aanbieding. Kijk bij Lidl in de ‘verspil-mij-niet-bakjes’: vlees met een bijna verlopen houdbaarheidsdatum kost dan bijvoorbeeld €0,50. Sommige vestigingen van Jumbo hebben vergelijkbare ­aanbiedingen.

Een andere optie is vlees af te ­wisselen met vissticks. Of neem een kaassoufflé, die kun je met een beetje olie in de koekenpan bakken. Ze zijn nu goedkoper dan in 2000. Bakken in zonnebloemolie doen we nu natuurlijk even niet; die is momenteel duurder dan €3 per liter. Neem in plaats daarvan ­bijvoorbeeld plantaardige margarine.­

Melk, yoghurt, hüttenkäse, mozza­rella en gewone kaas zijn goede bronnen van calcium en eiwit. Tips om hierop te besparen: in de verspil-mij-niet-bakjes staat soms een liter havermout- of rijstepap voor een kwartje. Koop melk van het huismerk en let bij het kopen van kaas op de kiloprijzen: plakjes of zakjes geraspte kaas zijn soms drie keer zo duur als een stuk kaas. Koop een groter stuk, vries eventueel de helft in en maak zelf plakjes met de kaasschaaf. Rasp het laatste, wat harder geworden stukje en bewaar dit in de vriezer.

Welke winkel?

Als je het leuk vindt folders uit te pluizen op aanbiedingen en vervolgens verschillende winkels te bezoeken om ze te scoren, is dat natuurlijk prima, maar het is niet per se zo dat je hiermee daadwerkelijk geld bespaart. Uit onderzoek blijkt dat hoe meer winkels je afloopt, des te meer je koopt; je koopt zelden alleen die ene aanbieding. Je kunt beter een favoriete winkel kiezen. Die is dichtbij, op loop- of fietsafstand. Binnen die winkel speur je dan naar voordeel. Je kunt daarbij huis- of onbekende merken kiezen en letten op afprijsstickers. Die goedkoopste producten ontlopen elkaar niet veel in prijs, ook niet als je de wat duurdere supermarkt kiest. Elke supermarkt heeft ‘budget-artikelen’, ‘prijsfavorieten’ of ‘basisproducten’ of hoe ze ook genoemd worden. Val niet in de ‘vrekkenvalkuil’, oftewel: koop je niet arm aan aanbiedingen. Koop alleen aanbiedingen als je de artikelen normaal gesproken ook daadwerkelijk gebruikt.

Tips van de bespaarexpert

Marieke Henselmans schreef meerdere boeken en tientallen columns over vrolijk besparen. Haar truc? Verspil geen geld aan onzin waar je weinig plezier aan beleeft, zodat er meer overblijft voor de écht leuke dingen. Dus: waren we niet al jaren van plan eens te stoppen met roken? Vraag of je zorgverzekering een stoppen-met-roken-coach vergoedt; vaak is dat het geval. Je bespaart misschien wel een kwart op het boodschappenbudget als je geen snoep, (boter)koek, frisdrank, cake, taart, bitterballen, vla, ijs en dure wijntjes en biertjes meer koopt. Doe dat alleen bij feestjes.

Nog meer tips: eet kleinere porties. Laat de auto staan, ga meer lopen en fietsen – ook goed voor de gezondheid. Ruim het huis eens op, ­verkoop de overdaad aan spullen of schenk ze aan een goed doel. ­Gebruik bij de schoonmaak gewoon zeep, soda en azijn. En laat de tijd je vriend zijn: laat erg vieze spullen een nacht inweken. Was op lagere temperaturen. Zet de thermostaat lager. Gebruik niet de tijdklok die de cv vroeg laat aanspringen en laat uitschakelt; draai hem zelf ­hoger als je opstaat, en halverwege de avond omlaag. Denk terug aan (groot)ouders die schaarste meemaakten; hoe zij de moed erin hielden. Focus op de dingen die binnen onze macht liggen en niet op de dingen die we niet kunnen veranderen. Zo slecht hebben wij het nog steeds niet!

Meer besparen? Op www.bespaarboeken.nl vind je verschillende ­recente bespaarboeken. Gebruik de actiecode ‘Plus’, dan betaal je geen verzendkosten.