Vast, variabel, dynamisch, met of zonder terugleverboete vanwege zonnepanelen… Het vinden van een goed energiecontract is er niet makkelijker op geworden. Waar moet je op letten en hoe kies je de beste aanbieding?
De één heeft een elektrische auto en zoekt de laagst mogelijke stroomtarieven. De ander bezit zonnepanelen en wil zoveel mogelijk verdienen aan het terugleveren van opgewekte zonnestroom. Weer een ander heeft een slecht geïsoleerd huis en wil de kosten van het gasverbruik in de hand houden.
In al deze situaties maakt het veel verschil welk type energiecontract je hebt. Niet alleen het verbruik is daarbij van belang. Ook persoonlijke voorkeur speelt een grote rol. Vind je het geen probleem om dag- en uurprijzen in de gaten te houden, en kun je je verbruik daarop aanpassen? Dan is een dynamisch contract met snel wisselende tarieven misschien een verstandige keuze. Word je onrustig van veranderingen en onzekerheid? Dan ligt een vast contract meer voor de hand.
Vast contract
Met een vast contract liggen de prijzen gedurende één, twee of drie jaar vast. Je hebt geen zorgen over stijgende kosten, want je maandbedrag blijft voor langere tijd gelijk. Een vast contract is voordelig in een tijd van stijgende energieprijzen. Maar als de prijzen dalen, betaal je relatief veel.
Een vast contract heeft een vooraf afgesproken einddatum. Wil je het contract toch voor die datum opzeggen? Dan betaal je een boete oftewel een opzegvergoeding. Hoe verder weg de einddatum, hoe hoger de opzegvergoeding.
Variabel contract
Bij een variabel contract liggen de prijzen gedurende een kortere periode vast. Meestal betaal je een halfjaar lang hetzelfde maandbedrag. Daarna wordt het maandbedrag opnieuw vastgesteld. Als de energieprijzen dalen, gaat het maandbedrag omlaag. Stijgen de prijzen dan gaat dat bedrag omhoog. Energieleveranciers mogen prijswijzigingen ook maandelijks doorberekenen. Ze moeten de nieuwe prijs dan wel een maand van tevoren bekendmaken.
Een variabel contract heeft geen einddatum. De wettelijke opzegtermijn is dertig dagen.
Dynamisch contract
Heb je een dynamisch contract dan zijn je energieprijzen gelijk aan de marktprijs plus een inkoopvergoeding die je betaalt aan de energieleverancier. De stroomprijs kan ieder uur veranderen, de gasprijs iedere dag. Energieleveranciers maken de prijzen een dag van tevoren bekend. Je kunt dan proberen je energieverbruik aan te passen aan de prijzen. Bijvoorbeeld door een elektrische auto op te laden of de wasmachine aan te zetten als de stroomprijs laag is. Aanbieders van dynamische contracten laten de actuele stroomprijzen zien op internet en/of in een app. De stroomprijs is meestal ’s nachts en rond het middaguur het laagst.
Als er veel stroom wordt opgewekt, is de prijs ook weleens nul of negatief. Dat kan gebeuren op erg zonnige en/of winderige dagen. Bij een negatieve stroomprijs krijg je geld terug voor de stroom die je afneemt. Maar reken je niet rijk. Je betaalt namelijk wel energiebelasting en een inkoopvergoeding. De stroomprijs moet heel sterk negatief zijn om te kunnen verdienen op het gebruiken van stroom.
Bij een lage of hoge gasprijs heb je veel minder te kiezen. Als je op gas kookt of je huis ermee verwarmt, heb je het gas gewoon nodig tegen etenstijd of om de verwarming aan te zetten. Bij een hoge gasprijs kun je hooguit kiezen voor een magnetronmaaltijd of een dikke trui, maar in een koude winter zie je hoge gasprijzen hoe dan ook terug op de energierekening.
Een dynamisch contract heeft geen einddatum. In het contract kan wel een opzegtermijn staan van maximaal dertig dagen.
Combinatiecontracten
Vind je een dynamische prijs voor stroom wel aantrekkelijk, maar wil je geen risico lopen met de gasprijs? Dan kun je ook kiezen voor een combinatie van een dynamisch contract én een vast contract. De prijzen voor stroom veranderen dan per uur, maar de prijs voor gas ligt voor een langere periode vast. Dat is prettig als je de momenten waarop je stroom verbruikt wel kunt aanpassen aan de prijzen, maar je gasverbruik niet.
Hoe zit het nu met zonnepanelen?
Met zonnepanelen wek je groene stroom op. Als je die zelf niet meteen nodig hebt, lever je het overschot terug aan je energieleverancier.
Tot 2027 geldt hiervoor nog de salderingsregeling. Dat betekent dat je de teruggeleverde stroom mag wegstrepen tegen de stroom die je op een ander moment afneemt van de energieleverancier, tegen hetzelfde tarief. Bij een vast contract en bij een variabel contract gaat dat op die manier.
Steeds meer energieleveranciers vragen een vergoeding voor het terugleveren van zonnestroom. Sommige leveranciers doen dat via het vastrecht. Huishoudens met zonnepanelen betalen dan een hoger vast bedrag per maand voor hun aansluiting. Er zijn ook leveranciers die een vergoeding vragen die afhankelijk is van de hoeveelheid stroom die je teruglevert. Als je een nieuwe leverancier zoekt, is het verstandig om hierop te letten.
Bij dynamische contracten hoef je geen vaste terugleververgoeding te betalen. Wie zonnestroom teruglevert, krijgt daarvoor de marktprijs die op dat moment geldt. Op zonnige dagen, als je zonnepanelen veel energie opwekken, kan de stroomprijs ook negatief zijn. Dat betekent dat je moet bijbetalen voor teruggeleverde stroom. Juist op die momenten is het fijn als je de stroom zelf kunt gebruiken, bijvoorbeeld voor het opladen van een elektrische auto.
Bij een dynamisch contract werkt het salderen anders dan bij vaste en variabele contracten. Het salderen gebeurt per uur, maar je krijgt toch maar één keer per jaar een eindafrekening. De energiebelasting wordt berekend over je netto verbruik per jaar. Stel: je woont met twee personen en je verbruikt per jaar 2600 kWh. Je hebt zes zonnepanelen en levert daarmee 1350 kWh terug. Dan heb je netto 1250 kWh afgenomen van je energieleverancier, en daarover betaal je energiebelasting.
Voorbeeldberekeningen
In de tabellen hieronder staan de kosten voor een voorbeeldgezin met verschillende contractvormen. De genoemde energieleveranciers waren bij de prijspeiling de grootste aanbieders van die betreffende contractvorm.
Huishouden: twee personen. Woning: tussenwoning met slimme meter. Stroomverbruik per jaar: 2600 kWh (40 procent daltarief, 60 procent normaal tarief). Gasverbruik per jaar: 1090 m³. Opbrengst zes zonnepanelen: 2100 kWh. Teruglevering: 1350 kWh (40 procent daltarief, 60 procent normaal tarief). Peildatum: 5 juni 2024.
Goed om te weten
De maandbedragen in de tabellen gelden voor het goedkoopste aanbod van de genoemde contractvorm. Soms is dat een contract met groene stroom en CO²-gecompenseerd gas, maar niet altijd.
Sommige leveranciers geven het eerste jaar korting. Die korting is verwerkt in de prijs.• De kosten voor de netbeheerder verschillen per netbeheerder en zijn inbegrepen in de prijs.
De maandbedragen zijn schattingen op basis van het verwachte verbruik. De leverancier kan ook een hoger maandbedrag voorstellen. Daarmee beperk je het risico van bijbetalen als je meer verbruikt. Je kunt je maandbedrag vaak zelf aanpassen.
Niet alle leveranciers hebben dezelfde mogelijkheden om verbruik en teruglevering uit te splitsen in dal- en normaaltarief. De schatting kan daardoor soms minder precies zijn.
Bij een dynamisch contract is je maandbedrag een schatting op basis van je verwachte verbruik én op basis van de verwachte energieprijzen. De uiteindelijke kosten van een dynamisch contract kunnen dus ook een stuk hoger of lager uitpakken.
Als je een vergoeding moet betalen voor het terugleveren van opgewekte zonnestroom, kun je geld besparen door deze stroom direct zelf te gebruiken. De opgewekte stroom gaat dan niet via de slimme meter en telt dus niet mee voor de berekening van de terugleverkosten en de energiebelasting.
