Vrouwen met een vroeg stadium borstkanker krijgen na hun operatie vaak aanvullende chemotherapie om uitzaaiingen te voorkomen. Maar een aanzienlijk deel van de vrouwen had waarschijnlijk nooit uitzaaiingen gekregen en ondergaat deze zware therapie dus mogelijk onnodig. Dat blijkt uit een onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek.
Het Antoni van Leeuwenhoek ontwikkelde ruim tien jaar geleden de MammaPrint. Deze test bepaalt de activiteit van 70 genen in het tumorweefsel. Deze 'vingerafdruk' van de tumor voorspelt voor elke patiënt het persoonlijk risico of de tumor zal uitzaaien.
Kans op overleving even groot
Aan het onderzoek deden 6.693 borstkankerpatiënten vanuit heel Europa mee, waarvan ruim 2.000 uit Nederland. De studie laat nu in een grote groep patiënten zien wat kleinere studies eerder voorzichtig toonden: bij patiënten met hormoongevoelige borstkanker die volgens de MammaPrint een kleine kans op uitzaaiingen hebben, is chemotherapie niet nodig. Hun kans op overleving is even goed met of zonder chemotherapie. Bij deze groep is de vaak belastende behandeling dus niet nodig.
Veiligheid aangetoond
"De MINDACT studie is ontworpen om definitief aan te tonen of het veilig is als vrouwen met een 'laag risico' op basis van de uitkomst van de MammaPrint afzien van chemotherapie. Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Van de 1.550 vrouwen die in deze laag risico groep vielen, maar klinisch hoog risico waren, heeft de helft chemotherapie gekregen en de helft niet. In beide groepen was het percentage vrouwen dat in de jaren erna ziektevrij bleef gelijk, namelijk 95 procent", aldus Emiel Rutgers, chirurg in het Antoni van Leeuwenhoek en de Nederlandse coördinator van de studie.
Overbehandeling
Er bleek bovendien, net als bij de vorige studies, regelmatig een verschil te zijn tussen de uitslag van klassieke pathologische tests en de MammaPrint. In 46 procent van de gevallen waarbij volgens deze klassieke inschatting de tumor een hoog risico op uitzaaiing had, gaf de MammaPrint toch een laag risico aan. Dat wijst er dus op dat nu veel borstkankerpatiënten worden overbehandeld. Rutgers: "In Nederland gaat het om zo'n 2.500 vrouwen per jaar die nu chemotherapie ontvangen, maar voor wie deze therapie geen overlevingswinst biedt".
De resultaten zijn op 18 april gepresenteerd tijdens het jaarcongres van de American Association for Cancer Research in New Orleans.
- Antoni van Leeuwenhoek
