Nieuws over borstkanker

Opereren zonder te snijden
Prof. dr. Elsken van der Wall: "In het UMC Utrecht doen we een studie naar het wegbranden van een tumor bij borstkanker met ultrageluidsgolven, dus zonder te snijden. Dit gebeurt al bij prostaatkanker. Wereldwijd is het UMC Utrecht het eerste ziekenhuis dat gaat onderzoeken of deze methode bij borstkanker kan worden toegepast. De patiënt hoeft niet onder narcose maar krijgt een roesje. Als de techniek veilig blijkt, komt over enkele jaren waarschijnlijk een kwart van de borstkankerpatiënten ­ervoor in aanmerking. Het gaat dan om vrouwen met relatief kleine, niet-uitgezaaide tumoren." Voordeel voor de patiënt: "Geen operatie, geen algehele narcose."

Betere diagnose
"De beeldvormende technieken om vast te stellen wat er met een borst aan de hand is, worden steeds beter. Dat geldt zowel voor digitale borstfoto’s als voor MRI en PET-CT-scans om te kijken of er uitzaaiingen zijn. We verwachten dat de beeldvormende technieken de komende tien jaar zo goed worden, dat we op basis van beelden met zekerheid kunnen zeggen of een afwijking die we zien kwaadaardig is, en hoe groot deze exact is. Daarvoor moeten we nu nog een punctie doen.

Er is ook een groep patiënten met een vorm van borstkanker die zich niet uitzaait. Zij zijn klaar met de behandeling als de tumor uit de borst is verwijderd, en hoeven geen nabehandeling te hebben met chemo- of hormoontherapie. We kunnen deze groep nu nog niet goed herkennen, dus zij krijgen behandelingen die ze niet nodig hebben, inclusief de bijwerkingen. Met de nieuwe scans kunnen we hen over enkele jaren wél identificeren." Voordeel voor de patiënt: "Vroege opsporing, minder overbehandeling." 

Meer precieze therapie
"Er komen steeds meer medicijnen die heel specifiek kankercellen aanpakken en niet ook gezonde cellen. Chemotherapie heeft ­effect op alle snel delende cellen, dus ook op bijvoorbeeld haar- en smaakcellen. Daarom worden mensen meestal kaal en verliezen ze hun smaak. Dat er meer therapieën komen die alleen de kankercellen aanvallen, hangt ermee samen dat we steeds beter verschillende soorten borstkanker kunnen onderscheiden. Zo zijn er sinds kort nieuwe therapieën voor hormoongevoelige borstkanker (de soort die ongeveer 60 procent van de vrouwen heeft) en voor Her-2-positieve borstkanker, waarvan sprake is bij zo’n 20 procent van de patiënten." ​Voordeel voor de patiënt: "Een grotere overlevingskans en minder bijwerkingen."

Korter bestralen
"Twee jaar geleden moesten vrouwen na een operatie vijf weken lang iedere dag bestraald worden. Voor het merendeel van de vrouwen is dat nu nog slechts drie weken. En waarschijnlijk wordt het nog korter. We kunnen nu in Utrecht MRI-gestuurde bestraling aanbieden. Daarmee slagen we er beter in om alleen het gebied waar de tumor heeft gezeten te bestralen, en niet ook het gezonde weefsel eromheen. Er is daardoor minder ‘strooischade’ aan de randen van het bestraalde weefsel. Er lopen onderzoeken naar het resultaat van eenmalige bestraling van de borst meteen na de operatie. Het zal nog enkele jaren duren voordat duidelijk is of zo’n eenmalige bestraling net zo effectief is als enkele malen bestralen per week." Voordeel voor de patiënt: "Drie in plaats van vijf weken dagelijks naar het ziekenhuis, en ­minder schade voor het omringende weefsel."

Chemo in tabletvorm
"Eigenlijk willen we toe naar doelgerichte ­therapie die uitsluitend de kankercellen vernietigt. Maar tot nu toe combineren we de meeste therapieën nog met chemotherapie. Een verbetering is wel dat sommige chemotherapie beschikbaar is in tabletvorm in plaats van een infuus. Voor sommige mensen scheelt het veel stress als ze niet elke week naar het ziekenhuis hoeven voor een infuus." Voordeel voor de patiënt: "Je hoeft niet steeds naar het ­ziekenhuis te reizen voor de chemo­therapie."

Goed voornemen 2013
Dagelijks bewegen, matig met alcohol
Elsken van der Wall: "Overgewicht na de menopauze is een belangrijke risicofactor voor borstkanker. Met een BMI boven de 30 is het risico 20 procent hoger. Minimaal een half uur per dag intensief bewegen verlaagt het risico. Actieve vrouwen hebben 20 tot 40 procent minder kans op borstkanker dan vrouwen die niet of nauwelijks bewegen. Wijn verhoogt de kans op borstkanker ook. Houd het bij maximaal drie glazen per week."