Dr. Bram Bakker: 'Eerlijk advies'

Door mijn werk, en mijn leeftijd, vragen mensen mij steeds vaker om advies. Op een bepaalde ­manier vind ik het steeds lastiger om dat goed te doen. Ik weet meer, maar daarmee ook minder. Dat klinkt flauw, maar het is wel echt zo.Stel dat iemand aanhoudend somber is, en de vraag is: wat kan ik daaraan doen? 

Als psychiater had ik dan een groot aantal vragen die ik kon stellen om te besluiten of er sprake was van een depressieve stoornis. In die ­beroepsgroep beschouwden we dat als een hersenziekte, waarbij we medicatie konden voorschrijven om de chemische onbalans van bepaalde stofjes in het brein (neurotransmitters) te herstellen. En nog steeds kun je op die manier naar somberheid kijken. Er zijn nog veel artsen die dit dagelijks doen. De afgelopen jaren, niet toevallig sinds ik ben gestopt als psychiater te werken, heb ik geleerd dat je somberheid niet per se als een stoornis hoeft te beschouwen. Je kunt het ook zien als uitvloeisel van iets anders. Dan is de somberheid geen stoornis op zichzelf, maar de uiting van iets dat daaraan voorafging, zoals een verdrongen trauma of een jeugd waarin er geen aandacht voor jou was. Het is dan niet meer abnormaal dat je somber bent, maar een verklaarbare uitkomst van het leven dat je hebt geleid.

Het gaat er niet om wat de opinie van de dokter is

Dat betekent absoluut niet dat er geen ­professionele hulp van pas kan komen. Sterker nog: het doorwerken van een emotioneel belast leven is een pittige klus. Maar als je het kunt en wilt is het ook een proces dat je veel kan opleveren.Als je deze verschillende benaderingen van somberheid met nog wat meer ­afstand bekijkt, zou je kunnen zeggen dat er in een behandeling met medicatie wordt getracht de somberheid te verdrijven, terwijl het uitpluizen van wat voorafging aan de somberheid juist betekent dat je de somberheid verder verkent, en zeker niet bestrijdt.Wat is dan een eerlijk advies? Wat mij betreft begint het met alle opties open op tafel leggen, zonder oordeel of persoonlijke voorkeur uit te spreken. Want het gaat er niet om wat de opinie van de dokter, therapeut of coach is. 

De doelstelling is helder te krijgen welke benadering de patiënt of cliënt het beste past. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we al heel lang dat de behandeling die de voorkeur heeft van degene die de therapie moet ondergaan de meest kansrijke is. Dus niet de professional kiest, maar de klant. Een goede hulpverlener plaatst zich er niet boven, maar gaat ernaast staan. Samen kijken naar de meest ­geschikte aanpak is het beste wat we ­iemand kunnen bieden. En het eerlijkst ook. Dus stel elkaar vooral ook de vraag: wat zou jij doen in mijn situatie?