In menig keukenlaatje liggen ze hun tijd te verdoen: de cadeaubon, de boekenbon, de bloemenbon en de dagjesweg-kaart. Gooi ze niet weg, ze zijn langer geldig dan je denkt.
Gewoon geld geven, dat vindt niet iedereen leuk. Vreemd eigenlijk, want de ontvanger is er meestal blij mee: die kan dat geld dan naar believen besteden. Maar toch… Er is gelukkig wat op bedacht: bonnen in allerlei soorten en maten. Sinds enige tijd zijn ‘belevenisboxen’ populair, voor een avondje wellness in de sauna of een high tea of iets anders om te doen dat niet in een cadeaupapiertje past. Superleuk om te geven!
Maar er kleeft ook een nadeel aan deze bonnen: ze blijven lang liggen. Soms zo lang dat zo’n duurbetaalde bon niets meer waard is. Recent onderzoek is er niet, maar in 2011 becijferde de Consumentenbond nog dat we ieder jaar voor 1 miljard euro aan cadeaubonnen uitgeven. Destijds bleven er ieder jaar tienduizenden liggen met een geschatte waarde van 5 miljoen euro.
Van papier naar plastic
Hoeveel cadeaugeld er nu nog als bon blijft liggen, is niet bekend. Er zijn wel steeds meer aanbieders bijgekomen, maar steeds meer ‘bonnen’ zijn tegenwoordig plastic kaartjes. Dat heeft verschillende voordelen. Ten eerste hoeft het tegoed niet in één keer op. Er wordt wat van de card afgeschreven, de rest blijft staan voor een volgende keer. Dat zou het non-gebruik moeten verminderen. Goed om te weten: bij verlies of diefstal bieden sommige aanbieders (onder andere MediaMarkt) de mogelijkheid een cadeaucard te laten blokkeren. Daar is dan vaak wel het cardnummer voor nodig.
Hoelang houdbaar?
Op grond van de wet zijn er twee heel simpele regels: staat er op de cadeaubon geen datum, dan is hij voor altijd geldig. Staat er een datum van uitgifte op, dan is hij minimaal vijf jaar geldig. Een cadeaubon mag wél korter dan vijf jaar geldig zijn, maar dan moet dit er duidelijk op staan, zie bijvoorbeeld Ici Paris XL in het overzicht. Daar zijn bonnen 1 jaar geldig. Korter dan één jaar mag niet, al bestaan daar weer uitzonderingen op. Bijvoorbeeld bij consumptiebonnen of muntjes voor een festival.
Drie jaar geldig, tenzij…
Wettelijk gezien kon de uitgever van geschenkbonnen de afgelopen jaren eigenlijk gewoon zijn gang gaan, zolang hij de vervaldatum maar op de bon afdrukte. Verlopen bonnen stonden dan ook jarenlang op nummer één van de Top 10 consumentenklachten.
Daarom sloten de Consumentenbond en de uitgevers van de bonnen in 2017 een akkoord: cadeaubonnen, of ze nu van papier of van plastic zijn, moeten minimaal drie jaar geldig zijn. Dat lijkt een heldere afspraak, maar er zijn nog steeds veel uitzonderingen.
De minimale geldigheid van drie jaar geldt voor bonnen waarmee in de winkel een tastbaar product kan worden gekocht. Voor een dienst in natura of een ‘belevenis’, zoals saunabezoek of een high tea, is de termijn twee jaar, met de mogelijkheid tegen een kleine betaling er één jaar aan vast te knopen.
Nog een uitzondering: de nieuwe richtlijnen gelden alleen voor bonnen die vallen onder de Stichting Keurmerk Cadeaukaarten. Dat zijn nu onder meer de Nederlandse Boekenbon, de VVV Cadeaukaart, de Fleurop Bloemenkaart, de Platenbon en de Nationale Entertainment Card. Kaarten, cards en boxen die diverse andere organisaties in omloop brengen, zoals hotelbonnen, vallen niet onder de houdbaarheidsregels van de Stichting Keurmerk Cadeaukaarten.
Eigen regels
En er zijn nog meer eigen regels, die in het voordeel van de consument uit kunnen pakken. Zo is de Fleuropbon vijf jaar geldig. De Platenbon en de Entertainment Card zijn onbeperkt houdbaar. De papieren VVV Cadeaubon wordt sinds 1 november 2017 niet meer verkocht, maar blijft geldig. Zijn opvolger, de plastic VVV Cadeaukaart, lijkt onbeperkt geldig, maar het saldo op de kaart verliest vanaf het vierde jaar zijn waarde met €6 per jaar.
Kan ik cadeaubonnen omruilen voor geld?
Meestal niet, soms wel. Informeer daarnaar bij de partij die de bon heeft uitgegeven. De VVV-bon biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid het tegoed uit te laten keren, maar rekent daarvoor €10 administratiekosten. GiftForYou biedt de mogelijkheid om de bon te ruilen voor een andere activiteit.
Hoelang zijn tegoedbonnen geldig?
Naast cadeaubonnen zijn er tegoedbonnen, bijvoorbeeld als alternatief voor ruilen bij een minder geslaagde aankoop. Je krijgt dan geen geld terug, maar een tegoedbon. Hiervoor bestaan minder regels, maar de verkoper moet wel duidelijk aangeven hoelang de bon geldig is. Staat er alleen een datum van uitgifte op, dan is een tegoedbon in ieder geval vijf jaar geldig.
Populaire cadeaubonnen en hun houdbaarheid
Aanbieder Geldigheid
VVV Onbeperkt, maar saldo daalt
GiftForYou 2 jaar
Boekenbon 3 jaar
Bloemenbon (Fleurop) 5 jaar
Ici Paris XL 1 jaar
Bol.com 3 jaar
iTunes (Apple) Onbeperkt
Dinerbon 1 jaar
MediaMarkt 5 jaar
- Plus Magazine
