De vernieuwde vaccins tegen corona van Pfizer en Moderna werken nu ook tegen omikron-varianten. Maar is dit extra vaccin nog wel nodig, nu er zo weinig mensen ernstig ziek worden? Zeven vragen over de vernieuwde coronavaccins.
1. Wat is het verschil met de 'oude' coronavaccins?
De coronavaccins stimuleren je afweer tegen het coronavirus. Dankzij het vaccin word je niet ziek, of minder ziek, als je besmet raakt met corona. De vaccins hebben bewezen dat ze op die manier beschermen tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopname en overlijden door corona. Wat is er dan nieuw? De oorspronkelijke vaccins waren gericht op de eerste versie van het coronavirus die in het Chinese Wuhan was ontdekt. Sindsdien zijn er nieuwe versies van het coronavirus ontstaan, zoals de omikronvariant. Die heeft de oude versie zelfs verdrongen, mensen besmetten elkaar nu vooral met verschillende omikronversies. Het vernieuwde vaccin werkt tegen de oude versie en tegen een van de nieuwe omikronversies van het coronavirus (namelijk BA.1). Het is dus ‘tweewaardig’ of ‘bivalent’.
2. Hebben de nieuwe vaccins meer bijwerkingen?
De bijwerkingen zijn vergelijkbaar met die van de boosterprikken van de oorspronkelijke coronavaccins. Die zijn meestal mild en kortdurend, aldus het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Denk aan roodheid, zwelling of pijn bij de prikplek. Ook spierpijn, vermoeidheid, rillingen en hoofdpijn komen voor.
3. Lijkt het coronavaccin op het griepvaccin?
Voor de duidelijkheid: griepvirussen zijn totaal anders dan coronavirussen. Een coronavaccin zal dus niet beschermen tegen griep en andersom. Maar er zijn ook overeenkomsten. Net als het griepvaccin biedt het coronavaccin nu bescherming tegen meerdere varianten van een ziekmakend virus. Het griepvaccin heeft ieder jaar een nieuwe samenstelling tegen de heersende virussen, op dit moment zelfs tegen vier griepvirussen. Het nieuwe coronavaccin werkt dus tegen twee coronavirussen. Mogelijk krijgen we in de toekomst bij elk seizoen een ander samengesteld coronavaccin aangeboden, net als bij de griepprik.
4. Waarom is er wéér een coronaprik nodig?
De bescherming tegen het coronavirus neemt in de loop van de maanden af, helaas. Je bent dus niet levenslang beschermd met een serie prikken, zoals met het vaccin tegen hepatitis B of gele koorts meestal wel het geval is. Het RIVM schrijft dat er dit najaar een nieuwe oplaaiing van het coronavirus wordt verwacht. Vandaar dat iedereen vanaf 12 jaar wordt uitgenodigd voor een herhaalprik. Lees er hier meer over, op de website van de overheid. Als eerste zijn de 60-plussers en een aantal andere risicogroepen aan de beurt.
Welke varianten we deze herfst in ons land gaan zien, is echter nog niet bekend. Er is nog een Pfizer-vaccin in de maak dat ook werkt tegen andere omikronversies (BA.4 en BA.5), mogelijk beschermt dat nog beter.
Update: dit Pfizer-vaccin is nu ook goedgekeurd door het Europees geneesmiddelagentschap EMA.
5. Er werden de laatste maanden weinig mensen ernstig ziek door corona, ondanks hoge besmettingsaantallen. Waarom zou ik deze prik halen?
Op die vraag geeft hoogleraar infectieziekten Chantal Bleeker-Rovers antwoord tegen de NOS: "Helaas is het wel zo dat na vaccinatie of infectie de immuniteit relatief snel afneemt. Zeker bij kwetsbare groepen als ouderen en mensen met afweerstoornissen neemt de kans om in het ziekenhuis terecht te komen enkele maanden na vaccinatie of infectie wel degelijk weer toe."
Tweede reden om de vaccins te nemen is het voorkomen van long-covid. Een groot Nederlands onderzoek in de Lancet liet laatst zien dat een op de acht coronapatiënten langdurig klachten houdt, ook als ze niet erg ziek waren door covid.
6. Ik ben niet gevaccineerd, maar heb wel corona gehad. Kan ik toch deze herhaalprik halen?
Volgens het CBG niet. Voorwaarde voor de herhaalprik is namelijk dat de mensen de basisserie met het oorspronkelijke vaccin (de eerste (twee) prikken) hebben afgerond. Als je je laat vaccineren, moet er vervolgens tussen de laatste prik en de booster prik minstens drie maanden zitten.
7. Welk vaccin krijgen we dit najaar? Het nieuwe of het oude?
De overheid wil liefst de nieuwe vaccins gebruiken, zo staat op de website rijksoverheid.nl, omdat die beter beschermen. "Of dit vaccin ook ingezet gaat worden in Nederland, dat is aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Hiervoor brengt het Outbreak Management Team Vaccinatie (OMT-v) eerst een advies uit", schrijft CBG-voorzitter Ton de Boer echter. Dat is dus nog even afwachten. RTL schrijft in ieder geval dat er miljoenen van de nieuwe vaccins besteld zijn.
