De immuniteit tegen het coronavirus blijkt niet zo sterk als eerst gehoopt. Mensen kunnen opnieuw coronaziekte krijgen, na een eerdere besmetting met het coronavirus. Hoe zit dat? Negen vragen over immuniteit en corona.
Wat betekent ‘immuun’?
Als je de mazelen hebt gehad, kun je de ziekte niet opnieuw krijgen. Je bent immuun voor het mazelenvirus. Ook na een mazelenvaccin word je niet meer ziek en ben je immuun. Helaas geldt dat niet voor corona. Een vaccin is er niet en na een coronabesmetting blijkt niet iedereen immuun voor het virus. Reden dat de ‘Wereldgezondheidsorganisatie voorlopig tegen het hanteren van immuun-paspoorten is.
Word je immuun na een coronabesmetting?
Het goede nieuws is: ja, de meeste mensen wel. Maar niet iedereen en we weten ook nog niet hoe lang. De Amerikaanse gezaghebbende immunoloog Anthony Fauci schat in dat mensen na een corona-infectie ook bij een mogelijke tweede uitbraak in de herfst nog immuun zullen zijn. Zie ook de vraag 'wie wordt niet immuun?'.
Hoe lang blijf je immuun?
Een paar maanden? Een jaar? Of zelfs levenslang? Iedereen hoopt op zo’n stevige levenslange immuniteit als bij mazelen, maar het kan best zijn dat het minder stevig is. Luchtwegvirussen staan erom bekend dat ze je niet lang immuun maken. Verkoudheden of griep – je loopt na een jaar of twee zo weer eenzelfde virus op en wordt er net zo ziek van. Coronavirussen zijn daar geen uitzondering op.
Hoe werkt een immuun-test?
Het immuunsysteem zorgt ervoor dat het coronavirus bestreden wordt, maar ook dat je op de langere termijn tegen het virus beschermd blijft. Dat doet het lichaam met antilichamen. Komt het virus opnieuw binnen, dan herkennen deze corona-antilichamen het coronavirus snel en wordt het virus snel onschadelijk gemaakt. Je wordt dan niet of minder ziek. Deze antilichamen kun je ruim een week na de start van symptomen meten in het bloed. Dat is de immuuntest. Er zijn veel soorten en maten in.
Kan ik met een immuuntest uit de lockdown?
Het lijkt logisch: je hebt genoeg antilichamen in je bloed, dus dan kun je niet meer besmet raken. Mag je uit de lockdown? Veel landen stellen dit voor, maar de wereldgezondheidsorganisatie WHO vindt het niet verstandig. Een van de redenen is dat de antilichaamtesten nog niet goed gecheckt zijn. Je hebt een test nodig die aangeeft of je echt antilichamen tegen het nieuwe coronavirus hebt en of er genoeg antilichamen zijn om niet opnieuw ziek te worden (de titer). Daar wordt nu wel hard aan gewerkt. Een Nederlandse groep met onder meer de bekende viroloog Marion Koopmans zoekt hard naar een gevalideerde immuuntest.
Wie wordt niet immuun?
Er zijn mensen die weinig klachten ontwikkelen door het coronavirus. Naar schatting heeft een kwart van de geïnfecteerde patiënten nauwelijks klachten. Met name deze mensen blijken niet altijd een stevige immuunreactie te ontwikkelen. Zij maken niet genoeg antilichamen aan. Gevolg: ze kunnen opnieuw besmet worden door het virus, ook binnen een paar weken. Dit is nog een raadsel waar wetenschappers op puzzelen. Het toverwoord hier is ‘titer’. Hoe hoger je titer, hoe meer antilichamen en hoe beter de bescherming. Immuuntesten moeten goed kunnen aangeven of de titer hoog genoeg is.
En als het virus zich aanpast?
Coronavirussen passen zich voortdurend aan. Ze krijgen kleine veranderingen in het DNA, zogenaamde mutaties. Als de verandering erg groot is, kan het gebeuren dat de antilichamen bij herstelde patiënten het virus niet herkennen. Ze worden opnieuw ziek. Hier wordt ook onderzoek naar gedaan, en de resultaten zijn tot nu toe geruststellend: het virus is niet heel erg gemuteerd. Heb je voldoende antilichamen dan ben je dus voorlopig immuun.
Kun je anderen besmetten, als je immuun bent?
Ja dat kan. Je kunt antilichamen hebben, maar tegelijk ook nog virus bij je dragen. Het coronavirus kan worden gecheckt met een PCR -test, en die kan nog positief zijn. Dat wil niet zeggen dat je nog besmettelijk bent, maar het kan wel. Ook hier moet nog beter naar worden gekeken.
Kun je levenslang immuun worden?
Of je na besmetting levenslang immuun kunt worden, dat weten we nog niet. Hopelijk kan een van de vaccins die nu in ontwikkeling zijn dit bewerkstelligen. Maar het kan ook zijn dat het een jaarlijkse prik wordt die alleen de ernst van de ziekte afzwakt, net zoals de griepprik.
Bronnen: WHO, JAMA, Volkskrant, JAMA, Business Insider
Meer lezen?
De medicijnen en vaccins die nu worden getest bij corona: www.plusonline.nl/coronavirus/mogelijke-medicijnen-tegen-het-coronavirus
De testen op corona: www.plusonline.nl/coronavirus/zo-zit-het-met-de-coronatesten
