Achteraf is héél Nederland het er wel over eens: de totale sluiting van álle verpleeghuizen mag nóóit meer gebeuren. Maar hoe moet het dan wél, nu het virus weer toeslaat?
Op 20 maart 2020 gingen alle verpleeghuizen van Nederland op slot vanwege corona-uitbraken of de dreiging daarvan. En pas half juni, drie maanden later, was voor het eerst weer álle bezoek welkom binnen de muren van het verpleeghuis. Bewoners moesten het zo’n drie maanden zonder bezoek stellen, zéker degenen die in de tehuizen woonden waar corona rondwaarde. Drie maanden op één kamer? Dan heb je niet meer het gevoel dat je leven zin heeft. Dat is gekmakend, voor álle betrokkenen. Voor bewoners, familie en partners en óók voor het personeel dat bewoners onder hun handen zag wegkwijnen.
Nooit meer
Achteraf is héél Nederland het er wel over eens: de totale sluiting van álle verpleeghuizen mag nóóit meer gebeuren. Medewerkers zagen hoe bewoners eronder leden. Stil werden, achteruit gingen. Er was oog voor de veiligheid, maar de kwaliteit van leven werd opgeofferd, zo weten we achteraf maar al te goed.
(tekst gaat verder onder de foto)
Manifest
Niemand wil het meer, en toch zie je links en rechts dat verpleeghuizen al weer de deuren sluiten. Dit leidt tot grote onrust en verontwaardiging. In een Manifest dat op 10 oktober 2020 in dagblad Trouw werd gepubliceerd, laat een groep van zeventig bestuurders en betrokkenen bij de ouderenzorg weten dat een totale lockdown absoluut uit den boze is en nooit meer mag gebeuren. Het Manifest is ondertekend door wetenschappers als Jet Bussemaker en Anja Machielse, maar ook door tal van bestuurders uit de zorg en betrokkenen als Hugo Borst en Carin Gaemers.
Het virus isoleren, niet de mensen
Maar hoe moet het dan wel? Want het corona-virus waart rond en besmette verpleeghuizen zullen er voorlopig óók zijn. De ondertekenaars van het Manifest vinden dat de kwaliteit van leven van bewoners nu centraal moet staan. Ze willen het virus buiten de deur houden, maar niét de bewoners isoleren. Dat betekent instellingen creatief moeten zijn en maatwerk moeten leveren. En waarom zijn familieleden nooit betrokken geweest bij de keuzes die verpleeghuizen maakten? Ga in gesprek met de naasten, zeggen de ondertekenaars van het Manifest. Die kunnen en mogen namelijk heel goed hun eigen afwegingen maken. Wil je wel of niet je moeder bezoeken? Een dochter of zoon is heel goed in staat om daar zelf een keuze in te maken.
Maatwerk
Maatwerk is het nieuwe toverwoord. Op dit moment is iedere zorgkoepel aan het bedenken hoe een komende besmetting het hoofd geboden kan worden, zonder dat de deuren weer helemaal sluiten. Maatwerk betekent dat per locatie - per verpleeghuis - bekeken moet worden wat de beste oplossing is. Humanitas heeft in Rotterdam-Zuid nu bijvoorbeeld een afdeling ingericht waar bewoners met corona worden samen gebracht: “Zij kunnen daar vrij rondlopen en bezoek ontvangen”, aldus Van Herk. “Hun naasten mogen zelf weten of ze op bezoek komen en krijgen dan beschermende pakken aan.“
Betrek familie en bewoners erbij
Hoogleraar langdurige zorg en dementie Anne-Mei The is initiatiefnemer van dit Manifest tegen de lockdown van verpleeghuizen. Zij bracht tijdens de coronacrisis enkele weken door in een verpleeghuis in Brabant. Zij ondersteunt van harte dat verpleeghuizen bewoners en hun familieleden betrekken bij de zoektocht naar oplossingen. The: “Familie en bewoners zijn niet als volwaardige gesprekspartners gezien en dat is verwonderlijk. Want bij tal van andere kwesties zijn de verpleeghuizen er heel erg goed in, om over de voor- en nadelen te spreken met betrokkenen en is er grote openheid.” Waarom dan niet over corona, vraagt The zich af. Mag er veiligheid ingeleverd worden ten bate van leefbaarheid? The: “Ik denk dat familieleden en bewoners daar zelf óók keuzes in kunnen maken. Behoorlijke ruimte voor autonomie heeft mijn voorkeur mits je daar de groep niet mee in gevaar brengt. Er is veel creativiteit mogelijk. Verpleeghuizen met een tuin bijvoorbeeld, kunnen dingen bedenken om familie te zien.” De norm van gelijke monniken, gelijke kappen, hoeft wat betreft The niet te gelden. Ga per bewoner kijken wat de wensen zijn en wat de mogelijkheden zijn.
