Krachttraining draagt bij aan een beter zelfbeeld
Uit onderzoek blijkt dat krachttraining helpt bij depressieve gevoelens. Zijn gewichten de nieuwe antidepressiva? Hoe denkt psychiater Bram Bakker over sport en bewegen als behandelmethode bij patiënten met een depressie? Gezondheidsnet vroeg het hem.
1. Hoe kan beweging bijdragen aan de verbetering van psychische aandoeningen?
"Lichamelijke inspanning betekent voor het brein eigenlijk altijd ontspanning. Als je gaat sporten, dan ontlast je je hoofd."
2. Op welke manier kan krachttraining helpen bij de behandeling van depressie?
"Het draagt bij aan een beter zelfbeeld. Een kernsymptoom van een depressie is namelijk een negatief zelfbeeld. Je lichaam trainen betekent dat je minder negatief over jezelf gaat denken, want ook als je depressief bent, leidt krachttraining tot verbetering. Dus er is een belangrijke, psychologische component, maar er worden ook tijdens de krachttraining stoffen aangemaakt die de stemming ten goede komen: neurotransmitters. Dat zijn stoffen die in het brein zorgen voor de communicatie, zoals serotonine en dopamine."
3. Zijn antidepressiva dan niet meer nodig?
"Er is daar geen goed onderzoek naar gedaan. Waar we naar kijken, is een situatie waarin het vooral maatbehandeling moet zijn. Iemand moet dus een professionele inschatting doen of het gebruik van antidepressiva verder kan, of dat het gecombineerd moet worden met sport en beweging."
4. Werkt krachttraining bij zowel lichte als zware vormen van depressie?
"Bij hele ernstige depressies kan het zijn dat je er niet meer aan toekomt om te sporten, dus dan lukt het niet, terwijl je wel wilt. Maar in principe werkt krachttraining bij alle vormen van depressie. Ondanks dat mensen zich rot voelen, is het dus belangrijk dat ze toch gaan sporten.
Daarom zijn we de opleiding Runningtherapie opgestart, want het is een professionele vaardigheid om mensen te helpen het toch te doen. Omdat we weten, als je het doet, dan werkt het. Het gaat om bewegen, je lichaam gebruiken om je beter te voelen. Dat mag ook fietsen of krachttraining zijn, dat maakt ons niet uit."
5. Hoe profiteer je optimaal van de voordelen van krachttraining?
"Experts zeggen dat het om frequentie gaat, dus veel herhalingen. Het gaat dan veel meer om een bepaald gewicht twintig of dertig keer optillen dan om het tillen van zoveel mogelijk gewicht. Het gaat dus niet om de piekbelasting, maar om de herhaalbelasting, dus dat je er duur inbouwt.
Bij alle sporten waarbij je jezelf in het zweet werkt geldt dat je dat drie keer per week een half uur minstens zou moeten doen om je beter te voelen. Dat is wat wetenschappers zeggen, zoals Erik Scherder, en instanties als de Gezondheidsraad."
6. Wat is volgens u de beste sport tegen depressieve klachten?
"Er is daar naar mijn mening geen beste sport voor; alle sporten zijn goed. Ik ben zelf een fanatieke hardloper en het grote voordeel daarvan is, is dat je bij je voordeur kunt beginnen en dat het niet zoveel tijd nodig heeft. Maar als ik meer tijd heb, zou ik net zo goed kunnen gaan fietsen. En het gaat er ook om dat je dat structureel doet, dus dat je het echt in je agenda zet en dat als je het druk hebt, dat je het dan blijft doen. Dus het heeft ook heel veel te maken met toewijding.
Het moet ook bij je passen. Er zijn mannen die je niet meekrijgt naar een meditatie- of mindfulnesscursus, maar die houden wel van vissen. In hun hoofd gebeurt alleen hetzelfde: hun gedachten komen een beetje tot rust."
7. Is sport en beweging een vast onderdeel van de behandelmethode?
"Nee, maar er is een stevige lobby gaande die er op gericht is om mensen te confronteren en aan te spreken op hun eigen aandeel in klachten. Dat heet dan nu leefstijlcoach. Er is zelfs een heel medisch specialisme: leefstijlgeneeskunde. Je kunt je voorstellen dat bij bijvoorbeeld een burn-out - waar de beroepsbevolking het meest aan lijdt - therapie en pillen kunnen helpen. Maar als je niet leert je lichaam gedoseerd te belasten, dan kom je waarschijnlijk nooit uit je burn-out. Als je in bed gaat liggen, wordt het niet beter."
Bram Bakker is een psychiater, schrijver en columnist. Hij heeft onder andere de boeken 'Ultra', 'Sporten voor beginners' en 'De dokter als patiënt' geschreven. Daarnaast organiseert hij de cursus Runningtherapie en is hij uitgever bij Uitgeverij Lucht en Uitgeverij Water.
- GGznieuws.nl
- JAMA Network
