Geluid is vaak het ondergeschoven kindje op een pc. Dat is geen probleem als u alleen e-mail verstuurt of op internet surft. Maar als u uw computer gebruikt voor het afspelen van muziek en films of het spelen van games, dan is goed geluid toch belangrijk.
Geluid on-board of op een kaart
Geluid in een computer wordt gegenereerd via een of meer speciale geluidschips. Bij veel pc’s en laptops zit de audiochip on-board. Dat wil zeggen dat de chip deel uitmaakt van het moederbord. Het moederbord is de centrale kaart binnen een pc waarop ook onder andere de processor en geheugenchips zijn geplaatst.
Als de audiochip al meegeleverd is op het moederbord, maakt dit de pc wat goedkoper. Zo’n on-board chip voldoet voor veel basistoepassingen. Als u meer audiokwaliteit uit uw computer wilt halen, is het beter een aparte geluidskaart te nemen. Dit is een losse kaart die in een slot (sleuf) op het moederbord wordt gestoken. Een geluidskaart is een stuk groter dan een audiochip op het moederbord en heeft dan ook meer onderdelen voor het verwerken van geluid. Hierdoor biedt een audiokaart naast een betere kwaliteit ook meer aansluitmogelijkheden. U kunt een geluidskaart direct bij een nieuwe computer aanschaffen of later apart kopen en in (laten) bouwen. Het plaatsen van zo’n kaart is tegenwoordig erg eenvoudig.
Zoals bij alle apparatuur zijn er verschillende prijsklassen. De goedkoopste geluidskaarten kosten niet meer dan een paar tientjes. Voor de duurste betaalt u honderden euro’s. Het gaat hierbij dan om kaarten met uitgebreid surround geluid: speciaal bedoeld voor games en films met 3D audio. Bij surround geluid is te kiezen uit drie audiostandaarden: A3D, EAX en Microsoft Directsound. Het is verstandig een audiokaart te kiezen die meerdere standaarden ondersteunt, zodat u bij zoveel mogelijk games en andere software surround geluid kunt horen.
Duurdere audiokaarten hebben ook meer soorten aansluitingen. Zoals een optische connectie voor digitale verbindingen en MIDI voor het uitwisselen van geluid met muziekinstrumenten als keyboards. Ook de zogenaamde sample rate is van belang. Deze wordt uitgedrukt in kHz: des te hoger, des te beter de kwaliteit van het geluid dat verwerkt kan worden.
Heel eenvoudig aan te sluiten zijn externe geluidskaarten. Deze worden niet ingebouwd in de pc, maar in een USB-poort gestoken. Goedkope exemplaren zijn bijvoorbeeld handig voor op een laptop en hebben maar een paar standaardaansluitingen. Meestal alleen voor speakers, een hoofdtelefoon en een microfoon. Dure externe kaarten bieden hier ook weer meer kwaliteit en hebben bovendien veel meer soorten aansluitingen. Zo’n externe geluidskaart is bijvoorbeeld interessant als u makkelijk muziekinstrumenten wilt aansluiten op uw pc, zoals een elektrische gitaar of een keyboard. U hoeft daar dan niet meer allemaal aparte USB-interfaces voor aan te schaffen.
Luidsprekers
Hoe goed een geluidskaart ook is: geen geluid zonder luidsprekers. Sommige beeldschermen zijn voorzien van kleine luidsprekers in de rand, maar de kwaliteit daarvan is nogal beperkt. Als u het geluid uit uw computer goed tot zijn recht wilt laten komen, heeft u losse luidsprekers nodig.
Er zijn goedkope setjes voor een paar tientjes die een aardig geluid geven, maar ook niet meer dan dat. Duurdere systemen hebben verschillende speakers voor lage- en hoge geluiden in een box of een aparte subwoofer voor de bastonen. Wanneer u wilt profiteren van surround geluid dan heeft u ook een surround luidsprekerset nodig. Het getal bij een set geeft aan uit hoeveel speakers deze bestaat. Zo heeft een 5.1 set vijf losse speakers en een subwoofer en een 7.1 zeven speakers en een subwoofer. Let erop dat uw geluidskaart voldoende uitgangen heeft voor alle speakers.
Het is ook mogelijk geluid uit uw computer te laten afspelen via een stereo-installatie of een multimediaset die u al heeft staan voor muziek of films. Als u hiervoor kiest, is het aan te raden een digitale, optische of coax-verbinding te nemen voor de beste kwaliteit. Mediasets hebben gewoonlijk al zo’n digitale connectie, maar niet alle geluidskaarten.
Software
Naast goede apparatuur is het bij een pc ook nog zaak erop te letten dat de software optimaal functioneert. Dit houdt onder andere in dat u de software horend bij een geluidskaart installeert en regelmatig updatet.Software bij een geluidschip of -kaart heeft meestal een eigen instelscherm dat veel meer mogelijkheden biedt dan het standaard Windows scherm voor geluid. Lees daarom ook de handleiding of hulpinformatie bij de geluidssoftware door, zodat u weet welke instellingen er allemaal mogelijk zijn. Vaak zijn er voorinstellingen (presets): speciaal bedoeld voor de optimale weergave van een bepaald type muziek of film.
Muzieknummers zijn beschikbaar in verschillende bestandstypen en soorten geluidskwaliteit. Dit geldt ook voor nummers die u bijvoorbeeld via een muziekdienst als Spotify binnenhaalt. Des te groter het bestand (bijvoorbeeld het bestandstype FLAC in plaats van MP3) en des hoger de kwaliteit (de bitrate: uitgedrukt in Kbps): des te beter de muziek zal klinken.
Overigens is het wel zo dat de meeste mensen kleine kwaliteitsverschillen op een gegeven moment niet echt meer horen.
