Vraag van de week
Mijn man en ik zijn voor de tweede keer getrouwd, hij heeft drie kinderen en ik een. Mijn moeder vindt het een onaangenaam idee dat haar erfenis na haar overlijden bij de kinderen van mijn tweede man terecht komt; is dat te voorkomen?
Ja, maar dan moet uw moeder of u in actie komen. Uitgaande van de situatie dat eerst moeder en dan u overlijdt, zegt de wet het volgende: u erft van moeder. Maakt ook u geen testament, dan erven uw dochter en uw man samen gelijkelijk van u. Omdat uw man van u erft en vervolgens zijn kinderen van hem na zijn overlijden, komt een deel van de erfenis van uw moeder zo bij de kinderen van uw tweede man terecht.
Om dat te voorkomen kan moeder een zogenoemde tweetrapsmaking opnemen in haar testament. Moeder bepaalt dan dat eerst u van haar erft en dat haar erfdeel na haar overlijden fictief via haar vervolgens naar de tweede trap, uw dochter, haar kleindochter gaat. Deze constructie is echter duur omdat het kleinkind een hoger tarief erfbelasting betaalt.
Het kan ook anders. Omdat u nu in gemeenschap van goederen bent getrouwd, kunt u dit ook bij de notaris omzetten in huwelijksvoorwaarden. Dat wat u dan van uw moeder met (met uitsluiting) erft, blijft dan van u. Maakt u vervolgens een testament waarin u uw man onterft of het vruchtgebruik van de erfenis aan uw echtgenoot toekent, dan erft alleen uw dochter. Een alternatief is nog om de erfenis van uw moeder direct (als legaat) aan uw dochter te gunnen en uw man het vruchtgebruik van de rest. Uw man kan na uw overlijden dan door met dat wat u samen hebt opgebouwd en uw moeder kan weer rustig slapen.
Mocht niet eerst u, maar uw man als eerste overlijden, dan is een testament niet nodig. Om het daar niet op aan te laten komen, raad ik u aan om moeder een tweetrapsmaking en uitsluitingsclausule in haar testament op te laten nemen of uw gemeenschap van goederen om te zetten in huwelijksvoorwaarden en een testament te maken.
Partners van een samengesteld gezin moeten wat hun erfenis betreft vaak maatregelen nemen om het zo te regelen dat ze hun kinderen niet te kort doen (of juist wel als de relatie met een of meer kinderen slecht is). Een goed testament opstellen is daarvoor een belangrijke maatregel.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.
