De VVD wil de belasting die nabestaanden op erfenissen moeten betalen flink verlagen. Maar hoe werkt het successie...
De VVD wil de belasting die nabestaanden op erfenissen moeten betalen flink verlagen, werd deze week bekend. De erfheffing loopt nu op tot 68 procent. Maar hoe werkt het successierecht? En kunt u het ontlopen? Geld & Recht beantwoordt zes veel gestelde vragen.
Elke nabestaande die een grotere erfenis ontvangt, moet belasting daarover betalen. Deze erfbelasting wordt successierecht genoemd. Vaak wordt de meervoudsvorm ‘successierechten’ gebruikt, hoewel dat eigenlijk Vlaams is. Het successierecht bestaat in Nederland sinds 1956 en wordt geregeld in de Successiewet. Wanneer u een erfenis ontvangt, ontvangen u en eventuele mede-erfgenamen binnen enkele maanden een aanslagformulier van de fiscus.
Wordt mijn hele erfenis belast?
Ja én nee. Eerst het ja: Stel u erft het vermogen van oom Jan. Dan mag u eventuele schulden van het vermogen aftrekken. Daarnaast zijn er andere kosten die u van de erfenis mag afhalen: aanwezige legaten plus daarmee samenhangende lasten, kosten voor lijkbezorging, zakelijke belastingen en dijk-/polderlasten vanaf de sterfdatum. Een nagekomen aanslag inkomstenbelasting mag u eveneens op dit bedrag in mindering brengen.
Ook de waarde van de inboedel of andere bezittingen telt mee bij het vaststellen van de hoogte van uw erfenis. Hiervoor geldt niet de aanschafwaarde van bijvoorbeeld de piano of plasma-tv, maar de waarde ten tijde van het overlijden.
Dan het nee: als de hoogte van de erfenis door u of de notaris in kaart is gebracht, rolt er een bedrag uit. U hoeft niet over dat volledige bedrag successierechten te betalen. De wetgever heeft namelijk een vrijstelling ingesteld. Dat is een bedrag dat u van de erfenis mag afhalen. Over wat resteert, bent u belasting verschuldigd.
Hoe hoog is de vrijstelling?
Voor 2007 gelden de volgende bedragen:
- €515.928 voor de echtgenoot of samenwonende partner (voor de laatste gelden enkele voorwaarden)
- €44.090 voor ouders.
- €10.000 voor kinderen boven de 23 jaar (mits erfenis niet hoger is dan €26.455)
- €4.412 voor elk jaar jonger dan 23. Er geldt een minimum van €10.000.
- €10.000 voor grootouders, kleinkinderen (is drempelvrijstelling. Bedraagt erfenis meer dan zijn successierechten over het gehele bedrag verschuldigd).
- €1.913 overige erfgenamen (inclusief broers en zussen)
Welk tarief ben ik verschuldigd?
Dat hangt er van af hoe hoog de erfenis is en wat uw relatie tot de erflater is. Kort samengevat gaat u meer betalen wanneer de erfenis hoger is en wanneer u geen familie van de erflater bent. Het laagste percentage (tariefgroep 1) geldt voor de partner en nauwe bloedverwanten van de overledene: de echtgenoot, kinderen en (achter)kleinkinderen. Ook degene met wie de overledene samenwoonde valt hieronder, mits aan enkele voorwaarden is voldaan. Is de erfenis lager dan €22.051 (Na aftrek van de eerder genoemde vrijstelling), dan hoeft slechts 5 procent te worden betaald. Maximaal tarief is 27 procent (vanaf €881.722, wederom na aftrek van de vrijstelling). De erfbelasting kent dus net als de inkomstenbelasting een progressief tarief.
De iets verdere familie (tariefgroep 2) betaalt al beduidend meer. Voor broers, zussen, ouders en (over)grootouders bedraagt het tarief minimaal 26 procent en maximaal 53 procent.
Hoogste belasting is er voor de overige erfgenamen die geen bloedverwant zijn van de erflater. Deze groep 3 is een tarief van 41 tot maximaal 68 procent verschuldigd. Overigens zijn kerken, culturele, wetenschappelijke of charitatieve instellingen vrijgesteld van successierechten. Wel moet zo’n instelling dan door de belastinginspecteur zijn aangewezen als ‘algemeen nut beogende instelling’.
Kan ik het successierecht ontlopen?
Ontlopen is moeilijk, zeker voor wie vermogend is. Wat u echter kunt doen is al tijdens uw leven geld overmaken aan kinderen, familie of andere erfgenamen. Door regelmatige schenkingen bespaart u op de inkomstenbelasting en wordt uw erfenis kleiner. Daardoor betalen uw erfgenamen straks minder erfbelasting.
Kinderen mag u jaarlijks €4.412 (cijfers 2007) belastingvrij schenken, voor alle overige personen (echtgenoot, kleinkinderen, neven en nichten, vrienden) is dat €2.648. Boven dat bedrag bent u schenkingsrecht verschuldigd, want ook van schenkingen pakt de overheid een graantje mee. De tarieven voor het schenkingsrecht zijn gelijk aan die van het successierecht.
Desalniettemin kan het voordelig zijn boven het vrijstellingsgrens te schenken. Doordat het belastingtarief progressief is, kan het voordelig zijn jaarlijks bijvoorbeeld €10.000 aan uw zoon of dochter over te laten gaan. Dat bedrag valt dan onder het laagste tarief van 5 procent, terwijl het na uw dood wellicht onder hte maximum van 27 procent kan komen te vallen.
Wilt u van bovenstaande mogelijkheden gebruikmaken, overweeg dan een schenkingsplan te laten opstellen door uw notaris of financieel adviseur. Lees voor meer informatie over schenkingen ook ons eerdere artikel
Lopen mijn toeslagen gevaar?
Als u veel geld ineens binnenkrijgt, dan kan het zijn dat toeslagen, uitkeringen gekort worden of stopgezet. Voor een overzicht per type toeslag, zie ons eerdere artikel:
De VVD wil het successierecht verlagen. Goed idee?
De liberalen hebben een punt. Nederland kent immers al een inkomsten- en een vermogensbelasting. ‘Als je dan overlijdt, komt de Belastingdienst voor de derde keer langs’, zei VVD-voorman Mark Rutte enigszins populistisch. Hij wil de vrijstellingen verhogen en het maximumtarief verlagen naar 50 procent. Uiteraard ligt de reden dat de belastingdienst voor de derde keer langskomt vooral in het feit dat de nabestaanden een groot voordeel in de schoot krijgen geworpen. Hetzelfde geldt bij schenkingen. De logica gebiedt dat de VVD daar dan ook voor lagere belastingen zou moeten pleiten.
