Na een heftige familieruzie: is deze erfenis te redden?

De zaak:

De zoon, die in onmin leeft met zijn familie, heeft een verzoek ingediend tot onderbewindstelling van het vermogen van zijn vader. Bij de rechter blijkt óók de schoonzoon zo’n verzoek ­ingediend te hebben – tot groot ongenoegen van vader.

De inzet:

Ongeveer €700.000 (huis en spaargeld)

De boosheid in de familie zit diep. Na een heftig geschil over het familiebedrijf wil de zoon zijn ouders, zijn zus en zijn zwager nooit meer zien. Maar hij is niet de enige die zo boos is. Ook vader, moeder, zus en zwager zoeken geen contact meer met hem.

Inmiddels is daar tien jaar overheen gegaan. Het ­lastige is dat ze allemaal in hetzelfde Brabantse stadje wonen. Dus dan komen ze elkaar af en toe tegen, maar dan kijken ze snel de andere kant op. En via via horen ze weleens iets over elkaar. Zo krijgt de zoon te horen dat zijn moeder na een kort ziekbed is overleden, maar hij neemt geen contact op met zijn familie. En zij niet met hem. Hij krijgt zelfs geen rouwkaart. Hij hoort ook niets over de erfenis, maar hij vermoedt dat alles in handen van zijn vader – de langstlevende partner – zal blijven.

Een jaar geleden overlijdt zijn zus, 48 jaar oud, plotseling aan een aneurysma. Daar schrikt de man enorm van. En hij heeft er ook veel verdriet om, al zal hij dat niet snel toegeven. Hij moet ook vaak denken aan de kinderen van zijn zus en zwager, twee jongens die nu een jaar of 16, 17 moeten zijn en die hij sinds hun kleutertijd niet meer gesproken heeft. Maar ook nu neemt hij geen contact op met zijn vader, zijn zwager of zijn neefjes. En zij niet met hem. 

Een beetje verward

Toevallig komt de zoon de voormalige secretaresse van zijn vader tegen. Het bedrijf bestaat al jaren niet meer, maar zij drinkt af en toe een kopje koffie bij haar oude werkgever. “Ik schrok van je vader”, zegt ze. “Hij is een beetje verward. Misschien wordt hij ­dement? Hij vertelde ook dat hij een levenstestament heeft.” In zo’n testament geven mensen aan iemand anders een volmacht om namens hen te handelen als ze dat zelf niet meer kunnen. Bij de zoon gaan nu alle alarmbellen af. Hij denkt: bij de ruzie over het familiebedrijf trok ik aan het kortste eind. Dat gaat me deze keer niet gebeuren. Ik wil dat de nalatenschap van mijn moeder wordt afgewikkeld en als mijn vader overlijdt, wil ik geen cent tekort komen. Maar hij heeft geen zin om de confrontatie aan te gaan met zijn vader of zijn zwager. Daarom schakelt hij een mediator in. De mediator probeert contact te leggen, maar daarover later meer.

Liever een biertje gedronken

De vader heeft ondertussen in zijn levenstestament zijn schoonzoon tot levensexecuteur (gevolmachtigde) benoemd. Eigenlijk heeft de schoonzoon daar helemaal geen zin in, maar hij vindt het vervelend om nee te zeggen tegen zijn schoonvader. En wie zou het anders moeten doen? Ook stoort de schoonzoon zich al jaren aan de slechte familieverhoudingen. Het is dat hij eerder geen ruzie wilde met zijn inmiddels overleden vrouw en nu niet met zijn schoonvader, maar als het aan hem lag had hij allang een biertje ­gedronken met zijn vervreemde zwager. Ook vindt hij het jammer dat zijn zoons hun oom nooit meer zien, terwijl ze vroeger zo gek op hem waren. Zonder dat ­iemand ervan weet, heeft de schoonzoon daarom bij de rechtbank bewindvoering aangevraagd voor zijn schoonvader. Hij wil van zijn executeurstaken af. Is deze erfenis nog te redden?

De zoon schakelde mij in voor eenzijdige mediation. Hij koos bewust niet voor een advocaat en een gerechtelijke procedure, want hij wilde de zaken niet nog erger maken. Hij had ­genoeg van de jarenlange ruzie in de familie en wilde de nalatenschap van zijn moeder zo harmonieus mogelijk afwikkelen. Eenzijdige mediation is aan de orde als niet iedereen wil meewerken. In een dergelijke situatie vraag ik mijn cliënt wat hij of zij belangrijk vindt. Vervolgens treed ik in contact met de andere partijen. Dat doe ik met een ‘mediation attitude’, dat wil zeggen met evenveel oog voor hún belangen, wensen en zorgen. Dan ontstaat meestal een proces waarin we gezamenlijk aan een oplossing werken waarin alle partijen zich kunnen vinden. Ik blijf wel de adviseur van degene die mij heeft ingeschakeld.”

Getty Images

Ontdekking bij de rechter

“In deze zaak moesten de zoon en ik eerst achterhalen wie vader in zijn levenstestament had benoemd tot levensexecuteur. Ik belde hem en schreef een vriendelijke brief, maar kreeg geen antwoord. Op de tweede brief kreeg ik een afwijzende reactie, geschreven door de schoonzoon. Dat kan natuurlijk niet, een gevolmachtigde aanwijzen en dan niet willen zeggen wie het is. Dus moest ik op zoek naar drukmiddelen. Op mijn advies heeft de zoon bij de rechtbank een verzoek ingediend tot onderbewindstelling van het vermogen van de vader. Zo’n juridische aanpak is niet wat je wilt, maar soms moet je toch ­juridische middelen inzetten om een zaak in beweging te krijgen. Ik wist niet dat de schoonzoon ondertussen óók met een verzoek voor onderbewindstelling bezig was, dat ontdekten we pas bij de rechter. Daar hoorden we ook voor het eerst dat hij benoemd was tot executeur. Hij bleek daar niets voor te voelen, maar hij had geen nee durven zeggen tegen zijn dementerende schoonvader. Hij wilde heel graag van die verantwoordelijkheid af en vroeg daarom bewindvoering aan. De vader was ook in de rechtszaal aanwezig. Die was teleurgesteld. Hij dacht dat hij alles goed geregeld had en nu bleek dat niet zo te zijn. De rechter keek er ook van op.”

Gegijzeld in de ruzie

“De schoonzoon huilde in de rechtszaal. Hij zei: ik voel me ­gegijzeld in deze familieruzie. Ik ben aangetrouwd en ik zit midden in deze ellende. Mijn vrouw is plotseling overleden en ik kom niet eens aan rouwen toe. Ook de zoon raakte geëmotioneerd. Uit­eindelijk hebben we de rechter ­gevraagd een boedelnotaris aan te wijzen voor het afhandelen van de nalatenschap van de moeder. De schoonzoon was bereid om in dat geval als gevolmachtigde van zijn schoonvader op te blijven treden. Maar verder wilde hij van zijn ­levensexecuteursrol voor vader af. Dat was een mooie oplossing. Bij het afwikkelen van de nalatenschap hadden de zoon en schoonzoon af en toe contact met elkaar. De zoon had de schoonzoon jarenlang ­gezien als handlanger van de ­andere familieleden, maar inmiddels ziet hij hem als iemand die ook geleden heeft onder de familieruzie. Langzaam kwam er iets van hun oude kameraadschap terug. Dat was mooi om te zien.

Deze kwestie is inmiddels al twee jaar geleden. De zoon heeft weer geregeld contact met zijn vader, al zit daar nog wel wat oud zeer. Dat zal waarschijnlijk nooit meer een warme band worden. Daarvoor is er destijds in het familiebedrijf te veel misgegaan. De zoon en schoonzoon hebben onderling wel een goede band. Ook heeft de zoon weer contact met de kinderen van zijn overleden zus. Daar is hij heel blij mee, want zo voelt hij zich toch weer iets dichter bij haar.”

Is er gedoe over een erfenis die u heeft gekregen? Of twijfelt u juist over het goed nalaten van uw eigen erfenis? Leg uw zaak voor aan onze redactie, dan denken deskundigen voor u na over een oplossing. We behandelen uw vraag ­natuurlijk anoniem. U kunt uw vraag sturen naar geldenrecht@plusmagazine.nl