Mijn moeder is onlangs overleden en ik ben de executeur in haar testament. Wij zijn thuis met vijf kinderen. Nu blijkt uit het testament dat mijn moeder een van mijn vier broers heeft onterfd en dat mijn andere broers en ik dus de enige erfgenamen zijn. Hoewel dit kennelijk niet de wens van onze moeder was, gunnen mijn broers en ik mijn onterfde broer ook gewoon een deel van de erfenis. Kunnen wij “zijn” wettelijke erfdeel uit onze erfdelen aan hem uitkeren?
Het testament van uw moeder is duidelijk. U en uw drie broers zijn de enige erfgenamen. Uiteraard kunt u alle vier een bedrag overmaken aan uw onterfde broer. Omdat u dit onverplicht doet zal de fiscus zich echter op het standpunt stellen dat u hierdoor feitelijk alle vier dat bedrag schenkt aan uw broer. Hierover is uw broer schenkbelasting verschuldigd als dit bedrag per schenker hoger is dan het vrijgestelde bedrag van € 2.147. Hierop is het hoge derdentarief van (30%/40%) van toepassing.
Een optie is dat uw broer een beroep doet op zijn legitieme portie. Op die manier heeft hij in elk geval recht op de helft van het gewone erfdeel als hij niet onterfd zou zijn. Dit breukdeel wordt vervolgens berekend over de waarde van de goederen van de nalatenschap per overlijdensdatum, vermeerderd met bepaalde giften en verminderd met bepaalde schulden. Als er tijdens leven geen schenkingen zijn gedaan, ontvangt uw onterfde broer zo in elk geval ruwweg de helft van wat de andere kinderen ook ontvangen. Omdat dit uit de nalatenschap van moeder komt, is hierop de hogere vrijstelling van € 20.371 en over het meerdere het tarief van kinderen van 10%/20% van toepassing.
Als u en uw broers vervolgens besluiten om de andere helft bij te passen, dan is dit uiteraard nog steeds een schenking maar per saldo zal er aan erfbelasting en schenkbelasting minder verschuldigd zijn.
