Spinazie is lekker en gezond, maar er doen veel hardnekkige fabeltjes de ronde over deze groente. Bevat deze groene lekkernij zoveel ijzer als wordt beweerd? Mag je een kliekje spinazie nu wel of niet opwarmen? En hoe zat het ook alweer met de combinatie vis en spinazie?
1. Mag je spinazie opwarmen?
Ja, dat mag. Het is wel belangrijk dat je restjes spinazie na de eerste bereiding snel laat afkoelen en in de koelkast bewaart, bij 4 tot 7 graden Celsius. Zo krijgen bacteriën die de potentieel schadelijke stof nitriet produceren, minder kans om te groeien. Bewaar restjes nitraatrijke groente niet langer dan 2 dagen in de koelkast en geef ze niet aan kinderen die nog geen 6 maanden oud zijn. Invriezen van spinazie mag overigens ook gewoon.
2. Mag je vis bij spinazie eten?
Ja, dat mag. Het is prima om nitraatrijke groente zoals spinazie of sla te combineren met vis of schaaldieren, zoals mosselen. Dat kan meerdere keren per week. Het Voedingscentrum adviseerde eerder om nitraatrijke groente, zoals spinazie, andijvie of rode biet, niet te combineren met vis, schaal- en schelpdieren (uitgezonderd zalm en makreel). Deze combinatie kan namelijk nitrosaminen laten ontstaan. Nitrosaminen werden in proefdieronderzoek in verband gebracht met de vorming van (maag)kanker. Na recente onderzoeken weten we dat het eten van deze nitraatrijke groenten geen gevaar vormt voor de gezondheid. Het is dus geen probleem om vis met nitraatrijke groenten te combineren. Het maakt bovendien niet uit hoe vaak je per week nitraatrijke groente eet.
3. Hoe voorkom je stroeve 'spinazietanden'?
Stroeve tanden na het eten van spinazie komt door het oxaalzuur in deze groente. Ook bijvoorbeeld postelein en rabarber geven daarom bij het eten stroeve tanden. Oxaalzuur reageert snel op calcium en dat voel je aan je gebit. Het zuur bindt zich overigens ook aan calcium in het voedsel; die calcium kan je lichaam dus niet meer benutten.
Je kunt stroeve tanden voorkomen door het oxaalzuur tijdens het koken te binden met een beetje krijt (gewoon schoolkrijt is prima). Het vermindert stroeve tanden, maar tast wel de smaak van de spinazie iets aan. Je kunt ook een beetje melk of room toevoegen tijdens het koken; dat helpt tegen het stroeve gevoel en gaat het ontkalkende effect ook tegen. Dat is ook de reden dat veel diepvriesspinazie room bevat; de zogenoemde spinazie à la crème. Ook het serveren van een hardgekookt ei bij de spinazie gaat het stroeve gevoel tegen.
4. Zit er echt zoveel ijzer in spinazie?
Verse spinazie bevat 2,75 mg ijzer per 100 gram. Gekookte spinazie bevat 3,57 mg per 100 gram. Hiermee bevat de groente inderdaad relatief veel ijzer; ongeveer evenveel als rundvlees. Wanneer we echter kijken naar hoe dit ijzer wordt opgenomen in het lichaam, valt dat tegen. IJzer komt in onze voeding namelijk voor in twee vormen: heemijzer en niet-heemijzer. Heemijzer vind je vooral in vlees en vis en wordt door ons lichaam prima opgenomen. In groenten, fruit, brood, aardappelen en graanproducten zit vooral niet-heemijzer. En deze variant wordt minder efficiënt opgenomen door ons lichaam. Het al eerder genoemde oxaalzuur in spinazie maakt de opname nog moeilijker, omdat het zich aan ijzer bindt.
Dat het ijzergehalte van spinazie vaak wordt overschat, komt omdat er bij het vaststellen ervan ooit een foutje is gemaakt. Duitse wetenschappers analyseerden de groente in 1937 en bemerkten dat het ijzergehalte tien keer lager was dan tot dan toe werd aangenomen. Hoe dit heeft kunnen gebeuren is onbekend. Eén theorie is dat er bij de eerste analyse gedroogde spinazie werd gebruikt. Een andere is dat de vorige onderzoeker de komma een plaats teveel naar rechts had gezet, waardoor het ijzergehalte tien keer hoger uitviel. Overigens blijkt uit recent onderzoek dat het eten van een bord spinazie er wel voor zorgt dat spieren efficiënter werken.
Spinazie is sowieso een gezonde groente. Naast ijzer is spinazie rijk aan kalium, calcium, fosfor en magnesium en aan vitamine A, vitamine E, foliumzuur en antioxidanten zoals luteine en zeaxanthine.
5. Spinazie slinkt nogal tijdens de bereiding. Hoeveel heb ik nodig per persoon?
Spinazie bevat veel vocht, dat verdampt tijdens de bereiding. Je houdt ongeveer een kwart tot een derde over van het gewicht en in volume slinkt het nog veel meer. Voor 200 gram gekookte spinazie kun je daarom 350-400 gram rauwe spinazie per persoon rekenen.
- Voedingscentrum
- Voedingswaardetabel.nl
- Voeding Nu