Zó zorg je het beste voor je huid

Ons grootste orgaan?

Een dermatoloog is een medisch specialist, die is gespecialiseerd in aandoeningen van huid, haar en nagels. De huid is ons grootste orgaan, wordt wel eens gezegd, maar daarover is discussie. Liesbeth van der Rhee: "Maag-lever-darmartsen zeggen dat de darmen, met de lengte en alle plooien, toch echt een groter oppervlak heeft. Maar dat neemt niet weg dat de huid een groot orgaan is, dat vele functies vervult in ons lichaam."

Drie huidlagen

De huid bestaat uit drie lagen. De eerste en bovenste laag is de opperhuid, waar zich onder andere de pigmentcellen bevinden. De tweede laag is de lederhuid. Hierin zitten ook kleine bloedvaten en lymfevaten, plus talgklieren en haarwortels. De derde laag is het onderhuidse bindweefsel, die onze huid stevigheid geeft. "De huid heeft verschillende functies", zegt Van der Rhee. "Zo beschermt het ons tegen de schadelijke effecten van zonlicht, onder andere door meer pigment aan te maken. Ook is het een barrière tegen vuil en ziekteverwekkers. Ze helpt de huid voorkomen dat we ziek worden. De huid kan ook transpireren, en zo onze temperatuur mede reguleren."

Rimpels en veroudering

Bij het ouder worden verandert de huid: die wordt wat minder elastisch, er verschijnen rimpels en de huid wordt droger. Is daar iets aan te doen? "Dat verouderen van de huid is een puur fysiologisch proces, dat kun je niet voorkomen." zegt Van der Rhee. "Wel is het zo dat ene persoon eerder rimpels krijgt dan de ander, dat is grotendeels erfelijk bepaald. Natuurlijk kun je wel goed voor je huid zorgen: de twee belangrijkste adviezen om de veroudering van de huid te remmen zijn niet roken en overmatig zonlicht vermijden."

Voorkom droge huid

Baby’s worden meestal geboren met een perzikhuidje, dat door een natuurlijk vetlaagje wordt beschermd. Bij het ouder worden verdwijnt dat vetlaagje grotendeels, waardoor de huid droger kan worden. Van der Rhee: "Veel mensen hebben met name in de winter last van een droge huid, als de cv aanstaat en de lucht in huis droger is. Een droge huid kan gaan schilferen en jeuken en er is een grotere kans op eczeem. Bij eczeem ontstaan er ontstekingsreacties in de huid. Je kunt de huid beschermen tegen uitdroging door niet te vaak te douchen of in bad te gaan. Gebruik ook liever geen heet water bij het douchen of badderen, dat droogt de huid extra uit. Verder is smeren heel erg goed. Een crème beschermt je huid tegen uitdroging en het houdt de huid soepel. En wat je dan smeert, dat is je eigen keuze. Als dermatoloog zal ik niet zeggen dat een dure crème beter is dan een goedkope. Het gaat er eigenlijk vooral om dát je smeert, met een crème die je goed bevalt."

Mooi van binnenuit

Een gezonde huid komt verder van binnenuit. Gezond leven is goed voor je hele lijf en dus ook voor je huid. Goed eten, met veel groenten en fruit bijvoorbeeld. "Die bevatten antioxidanten, die je huid helpen beschermen tegen de schadelijke effecten van bijvoorbeeld zonlicht of luchtvervuiling. Door gezonder te leven, verbetert vaak ook de kwaliteit van je huid en kom je letterlijk lekkerder in je vel."

Acne: minder suiker en zuivel

Een veel voorkomend huidprobleem is acne. Van der Rhee: "Acne ontstaat onder invloed van hormonen, meestal in de puberteit. Er wordt dan meer talg aangemaakt, en die talgkliertjes kunnen verstopt raken en gaan ontsteken. Vrijwel elke jongere krijgt acne, maar we weten niet hoe het komt dat de een er veel meer last van krijgt dan de ander. Voeding speelt wel een rol: soms helpt het om zuivel en suiker te vermijden. Verder kan ik als dermatoloog ook medicijnen en speciale crèmes voorschrijven om de klachten te verminderen."

Gek van de jeuk

Een veel gehoorde klacht op het spreekuur is jeuk. "Dat is een complex probleem",  legt Van der Rhee uit, "Want jeuk kan echt honderden oorzaken hebben. Het is vaak een heel gepuzzel om de oorzaak te vinden. Jeuk kan een signaal zijn voor een inwendig probleem, bijvoorbeeld bij slecht functionerende nieren. Het kan ook veroorzaakt worden door een allergie. Soms kunnen we de oorzaak echt niet vinden, en kunnen we de jeuk alleen symptomatisch behandelen met crèmes of medicijnen. Ik neem de klacht altijd wel heel serieus, want je kunt echt gek worden van jeuk."  

Huidkanker

Als dermatoloog behandelt Van der Rhee veel mensen met huidkanker. "Er is de generatie die vroeger zonder bescherming ging 'bakken' in de zon, en die als kind vaak is verbrand. Maar ik zie ook steeds vaker huidkanker op jongere leeftijd, bijvoorbeeld dertigers die veelvuldig hebben gereisd in zonnige landen." Beschermen tegen de zon blijft het allerbelangrijkst: zonnebrandcrème gebruiken en de zon vermijden tussen 12 en 15 uur. "Mensen smeren vaak veel te weinig zonnebrandcrème", zegt Van der Rhee. "Je moet echt een flinke laag opbrengen om je goed te beschermen." Verder is het verstandig om je huid goed in de gaten te houden: "Ga bij plotselinge veranderingen naar de huisarts. Voorbeelden zijn een moedervlek die groter wordt of gaat jeuken, of een plotselinge verkleuring van de huid." Gelukkig zijn de meeste vormen van huidkanker goed te behandelen met een speciale crème of het plaatselijk wegsnijden van de aangedane huid.

Meer weten over de huid? Het gesprek met dermatoloog Liesbeth van der Rhee is hieronder te beluisteren.