Wat te doen bij gewichtsverandering bij kanker?

Wat kan ik doen bij gewichtstoename?

Bij een gewichtstoename tijdens de behandeling van kanker is er vaak sprake van een toename in vetmassa en tegelijkertijd verlies van spiermassa en spierkracht. Hierdoor voelen mensen zich vaak vermoeid en minder fit, wat ten koste gaat van de kwaliteit van leven. Ook is er bij overgewicht een grotere kans op diabetes en hart- en vaatziekten.

Hoewel het best lastig kan zijn, is het belangrijk om gewichtstoename zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Deze tips kunnen je hierbij helpen:

• Eet veel groente, fruit, peulvruchten en volkorenproducten. Door de vezels die hierin zitten heb je langer een vol gevoel en minder snel trek.
• Kies in plaats van de volle producten voor magere of halfvolle varianten van zuivelproducten, zoals magere of halfvolle melk, yoghurt of kwark en 30+ kaas.
• Drink veel, bijvoorbeeld water, thee en koffie zonder suiker. Laat vruchtensappen, frisdranken met suiker en alcohol staan.
• Blijf voldoende eiwitrijke producten eten, zoals zuivelproducten, peulvruchten, ei, vis, vlees (maximaal 350 – 500 gram rood vlees per week) en vleesvervangers. In combinatie met bewegen helpt dit om je spieren op te bouwen en je conditie te verbeteren.
• Verdeel de maaltijden over de dag en eet niet te grote porties.
• Ga aan tafel zitten als je eet, neem de tijd en eet met aandacht. Zo voel je beter of je vol zit en eet je minder snel te veel.
• Houd een eetdagboekje bij om te kijken wat en hoeveel je eet per dag. Dit kan online via de eetmeter van het Voedingscentrum, maar ook op papier. Het geeft inzicht in jouw valkuilen en mogelijke verbeterpunten.
• Zorg dat je minimaal 30 minuten per dag beweegt. Hoe meer beweging, hoe beter. Bewegen helpt ook om je fitter te voelen.

Wat kan ik doen bij onbedoeld gewichtsverlies?

Gewichtsverlies bij kanker gaat vooral om verlies van spiermassa. Als je spieren verliest, verlies je kracht en gaat je conditie achteruit. Dit kan een negatief effect hebben op je herstel en kan zorgen voor meer complicaties van de behandeling. Ook kun je met een zwakkere conditie de behandeling minder goed aan. Daarom is het belangrijk om gewichtsverlies tijdens de behandeling van kanker zoveel mogelijk te voorkomen.

Zorg dat je elke dag voldoende energie en eiwitten binnenkrijgt. De volgende tips kunnen je hierbij helpen:

• Verdeel je eten over de dag en eet vaker (kleinere) porties, bijvoorbeeld iedere twee uur.
• Eet en drink vooral producten met veel calorieën en eiwitten. Denk aan noten, avocado, volle zuivelproducten en vette vis.
• Kies voor volle zuivelproducten, zoals 48+ kaas en volle yoghurt.
• Beleg je brood dik met bijvoorbeeld zalmsalade of notenpasta. Of kies voor dubbel beleg. Combineer bijvoorbeeld eens hummus met kaas of roomkaas met zalm.
• Eet regelmatig iets tussendoor. Voorbeelden van tussendoortjes zijn een mueslibol, stukjes kaas, handje nootjes, toastjes met zalm of een schaaltje yoghurt met vruchten en/of cruesli.
• Kies voor producten die je lekker vindt en zorg voor variatie. Je eet meer als het eten aantrekkelijk en gevarieerd is.
• Probeer pap, vloeibare ontbijtvervangers of een smoothie van vers fruit met yoghurt of kwark als vaste voeding tegenstaat.
• Probeer een koude maaltijd of een broodmaaltijd met fris beleg als een warme maaltijd tegenstaat.
• Pas op met bouillon en soep. Deze producten geven snel een vol gevoel maar leveren geen of weinig calorieën en eiwitten.
• Blijf zo actief mogelijk. Hierdoor zorg je voor de opbouw van spieren en houd je je conditie op peil. Ook zorgt beweging voor meer eetlust.

Hulp van een diëtist

Het kan lastig zijn om anders te gaan eten. Een oncologiediëtist kan je hierbij helpen. Hij of zij kan advies geven over je voeding, afgestemd op jouw situatie en wensen wat betreft eten. Op verwijsgidskanker.nl vind je een oncologiediëtist in de buurt. Ook kun je je arts vragen om een verwijzing.

Heb je door kanker of de behandeling daarvan (ook) last van andere klachten? Op Voedingenkankerinfo.nl vind je tips om met veelvoorkomende klachten om te gaan. Denk hierbij aan eet- en slikproblemen, smaakverandering of -verlies, problemen met de stoelgang en vermoeidheid.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Het Wereld Kanker is al meer dan 25 jaar de autoriteit in Nederland op het gebied van voeding, lichaamsbeweging, lichaamsgewicht en kanker. Er zijn geen garanties tegen kanker, maar door gezond te eten en te leven kunnen we de kans op kanker wel verkleinen.