Ik was erbij: 'Ik was getuige van het einde van een tijdperk’

‘Na het avondeten zou ik met een paar vrienden uitgaan in Arnhem. Maar toen we op het journaal beelden zagen van wat zich bij de Berlijnse Muur afspeelde, opperde ik gekscherend: ‘Eigenlijk kunnen we vanavond ­beter in Berlijn uitgaan!’ Iedereen werd enthousiast en om negen uur vertrokken we met z’n vieren vanuit Leersum in een oude Renault richting Berlijn. De autoweg over Oost-Duits grondgebied was één grote file van langzaam ­rijdend verkeer.

Rond 6 uur ’s ochtends waren we eindelijk in Berlijn, waar we bij de Muur eerst maar eens een groezelige Kneipe opzochten. Zowat het enige café dat de deuren nog niet definitief gesloten had.
Bij Checkpoint Charlie aan de ­Friedrichstrasse gingen we naar Oost-Berlijn. De norse vrouwelijke agenten vonden dat heel verdacht, want de hele stad ging juist de ­ándere kant op. In het oosten was het inderdaad uitgestorven. Die ­indrukwekkende stilte zal ik nooit vergeten. Stilte na de storm. Ik ­realiseerde me dat ik getuige was van het einde van een tijdperk en iets unieks beleefde. Dat dit de laatste dag van de Russische overheersing was.

Rond de middag wilden we aan de Alexanderplatz iets gaan eten, maar meer dan Eisbein mit Sauerkraut en zwarte aardappels was niet verkrijgbaar en het meeste personeel was ertussenuit geknepen.
In de verlaten metro konden we gratis rijden, er was geen personeel en de kaartjes lagen over de grond verspreid.

Vanaf de Muur aan de Branden­burger Tor zijn we uiteindelijk weer ­terug naar Nederland gereden. Om 9 uur de volgende dag waren we thuis. We waren 36 uur onderweg geweest.”

Met hamers bikken

“We gingen met de metro naar Checkpoint Charlie. Toen we de metro uit kwamen en de trap op liepen, hoorden we al die mensen die met een hamer op de muur stonden te bikken. Ik zal dat geluid nooit meer vergeten, ik krijg er nog steeds kippenvel van.”
Els Ligthart (57),Warmenhuizen

Verwondering

“Ik woonde in Oost-Berlijn. Op het nieuws hoorde ik dat de Muur was gevallen. Ik ging naar mijn werk, maar daar was niemand. Samen met een vriendin ben ik toen naar West-Berlijn gegaan. Onderweg kregen we bij een bank 100 DM begroetingsgeld. In het westen was een feeststemming. We waren erg verwonderd over alles wat in de winkels te zien was en de bijzondere sfeer daar.”
Erika Buske (70), Numansdorp