De schatten uit de Duitse natuur
Wie wellness zegt, zegt Duitsland. Want bij de ruim 350 Duitse spa's en kuuroorden weten ze precies hoe ze je in de watten moeten leggen. Ontspannen in een heet bubbelbad, ontstressen dankzij een heerlijke massage: in de spa is het gemakkelijk de dagelijkse beslommeringen achter je te laten. Van de klassieke kneippkuur tot aangename pakkingen en thalassotherapie: bij onze oosterburen vind je het.
Dit jaar is misschien nog wel meer dan anders een goede tijd om een Duitse kuuroord te bezoeken. Tweehonderd jaar geleden werd namelijk de uitvinder van de populaire koudwatertherapie geboren, de natuurgeneeskundige Sebastian Kneipp uit Bad Wörishofen in Beieren. Op basis van de heilzame eigenschappen van water en kruiden ontwikkelde hij de kneipptherapie, die door UNESCO tot Duits cultureel erfgoed wordt gerekend. De naar hem vernoemde koudwatertherapie wordt tot op de dag van vandaag wereldwijd toegepast. En daarom staat Duitsland het hele jaar in het teken van German.Spa.Tradition.
Water: meer dan een dorstlesser
Die kneipptherapie - ook wel hydrotherapie of waterkuren genoemd - is eigenlijk toevallig tot stand gekomen. Sebastian Kneipp kreeg in zijn jeugd namelijk tuberculose en ontdekte een boek van de arts Johann Siegmund Hahn over de helende werking van koud water. Zijn arts had hem tegen zijn tuberculose alleen maar suikerwater en bier geadviseerd, wat niet deed wat het moest doen. Zijn interesse werd dus gewekt en hij probeerde het uit in de rivier de Donau. Zijn training omvatte drie elementen: actieve lichamelijke opwarming, korte afkoeling in de Donau en dan nogmaals actieve opwarming. Hij herhaalde het korte baden in de daaropvolgende dagen en probeerde ook andere watertoepassingen - zoals waterlopen en dompelingen - uit. Zijn gezondheid verbeterde stukje bij beetje, tot hij helemaal genezen was.
Hoe werkt waterkuren?
Hydrotherapie met warm en koud water wordt zoals gezegd nog steeds toegepast. Door korte opgietingen, van een seconde tot een minuut, ontstaan temperatuurschommelingen op de huid die het lichaam een positief effect geeft. De tijdelijke vernauwing van de bloedvaten en de verwijding van de bloedvaten die erop volgt, bevorderen de doorbloeding in het hele lichaam. Dit versterkt het afweersysteem, stimuleert de bloedsomloop, het zenuwstelsel, de stofwisseling en verkwikt het lichaam. Warmte en kou hebben hierbij een verschillende werking. Het gebruik van warm water is vooral goed als het lichaam koud is en je je spieren wilt ontspannen. Een koude prikkel verfrist, activeert, versterkt, maakt wakker en laat het lichaam zelf actief worden om het afgekoelde gebied zelf weer te verwarmen. Het activeert de bloedcirculatie en de lymfecirculatie. Als de behandelingen regelmatig worden toegepast kan hydrotherapie het immuunsysteem langdurig ondersteunen en wordt het zelfherstellend vermogen van het lichaam gestimuleerd.
Werking van warm water:
- De bloedvaten verwijden zich, de huid wordt beter doorbloed
- Het hart gaat sneller kloppen
- De spierspanning wordt minder
- De bronchiën verwijden zich
- De aanmaak van zweet wordt gestimuleerd
Werking van koud water:
- Vaten van de huid trekken samen
- De spieren worden versterkt doorbloed
- De spierspanning wordt verhoogd
- Je stofwisseling wordt versneld
Alle goeds uit de zee
Maar de Duitse kuuroorden kennen niet alleen de kneippkuren. Er zijn ook spa's die thalassotherapie aanbieden. Deze thalassobaden mogen wettelijk niet verder dan 300 meter van de zee vandaan liggen, dus je vindt ze alleen aan de Duitse kusten van de Noordzee en de Oostzee. De term thalassotherapie is afgeleid van het Griekse woord voor zee en richt zich dan ook op de helende werking van de zee met baden, zeewiepakketten, scrubs met zeezout, onderwatermassages en inademing. Het staat bekend als een van de meest effectieve therapeutische behandelingen en wordt aanbevolen om spieren te versterken, problemen met het bewegingsapparaat aan te pakken, cellulite te behandelen, huidaandoeningen als eczeem en psoriasis te verbeteren en door middel van inademing astma, bronchitis en andere luchtwegaandoeningen te verlichten. Het helpt de bloeddruk verlagen en werkt ontgiftend en ontspannend. Er zijn verschillende behandelingen, zoals
- Hydrotherapie, onderwatermassages, straalnevels en minerale baden op basis van zeewater
- Jetstream, hogedrukstralen in een bad masseren het lichaam van top tot teen
- Jetshower, van een afstand spuit een therapeut een hogedrukstraal om de spieren te masseren
- Algenpakking, voor een kalmerende en herstellende werking, algen zijn rijk aan vitamines en mineralen.
Thalassotherapie maakt gebruik van
- Zeewater - in baden en ter inademing
- Zeemodder - in gezichts- en lichaamsmaskers
- Zand/ zeezout - als natuurlijke peeling
- Algen - in maskers en pakkingen
- Zeelucht - verbetert de ademhaling en verlicht luchtwegaandoeningen
- Zeewier - goed voor de gewrichten
Modder en meer
De helende kracht van water is dus enorm veelzijdig. Vaak wordt er bovendien gebruik gemaakt van plantaardige toevoegingen zoals hooibloemen of sparrennaalden. Maar water is niet het enige wat een bezoek aan een kuuroord rechtvaardigt. Naast Kneipptherapie en thalassotherapie kennen de Duitse kuuroorden namelijk ook een rijke traditie van modderbaden en -pakkingen. Natuurlijk veen wordt hierbij verwarmd tot meer dan veertig graden. Dankzij de warmtevasthoudende eigenschappen wordt de hoge temperatuur als aangenaam ervaren en werkt het pijnverlichtend. Al aan het einde van de 19e eeuw werd erkend dat modder niet alleen effectief is vanwege de warmte, maar ook rijk is aan voedingsstoffen en mineralen. De therapeutische eigenschappen zijn dan ook erg divers. Modderpakkingen zijn niet alleen ontspannend, maar verlichten ook huidaandoeningen, reuma en artrose. Modderbaden werken ontstekingsremmend en helpen de bloedcirculatie. En, mooi meegenomen, modder gaat huidveroudering tegen. Overigens worden ook pekel en zwavel bij problemen met het bewegingsapparaat gebruikt. En kun je zelfs in hooi baden ter ontgifting en ontspanning. Maar of je nu wel of niet voor de therapeutische werking gaat: je komt in ieder geval helemaal onspannen thuis en dat is in deze drukke tijden al een luxe op zich.
