Als vutter terug bij je oude baas

De tijd dat u als vutter stilletjes uit beeld verdween, is voorbij. Steeds meer werkgevers huren oud-werknemers weer in. Reden: ze kunnen niet zonder hun ervaring.

Soms leer je iemand pas écht waarderen op het moment dat hij er niet meer is. Een oude wijsheid die niet alleen in de liefde blijkt op te gaan, maar ook in het bedrijfsleven.

Veel kennis en kunde blijken weg te stromen wanneer ervaren werknemers met VUT, prepensioen of pensioen gaan. De computers hebben kuren zonder de technicus die eigenhandig het netwerk opbouwde, de studenten worden onrustig zonder de ervaren docent met overwicht, en de patiënten vinden het moeilijk om die nieuwe jonge huisarts te vertrouwen. Geen wonder dat werkgevers steeds vaker hun eigen oud-werknemers opnieuw inhuren. Zo is een nieuwe trend ontstaan: een doorstart tijdens de VUT.

Tekort aan arbeidskrachten

Uitzendbureau Oudstanding wordt geregeld benaderd door werkgevers die hun oud-werknemers niet kunnen missen. Oudstanding heeft inmiddels al tientallen ex-werknemers in dienst die weer aan het werk zijn bij hun oude baas. Vestigingsmanager Dineke Thiele van Oudstanding verwacht dat dat er alleen maar meer gaan worden. “Het is een kwestie van vraag en aanbod. Door de vergrijzing wordt het voor werkgevers steeds moeilijker om personeel te vinden.”

Vooral in de zorg en het onderwijs maar ook in het bedrijfsleven dreigt een tekort aan arbeidskrachten door de uittreding van de omvangrijke generatie babyboomers en het geringe aanbod van jonge arbeidskrachten. Werkgevers kunnen het zich eenvoudigweg niet meer permitteren om hun oudere werknemers over het hoofd te zien.

Kennis koesteren

Maar het belang van de senioren voor de werkgevers gaat verder dan alleen de macht van het getal. Ook door hun kennis, vaardigheden of ervaring gaan steeds meer werkgevers hun oudere werknemers koesteren. Zo heeft Oudstanding een aantal 55-plus GGD-artsen in dienst die de GGD niet alleen vanwege hun ervaring maar ook vanwege hun uitstraling en overwicht niet graag wilde missen. De artsen maken na hun VUT via Oudstanding een doorstart bij de GGD; ze geven nu hun jongere collega’s advies en helpen een handje mee tijdens speciale projecten of spoedklussen.

De voormalige werknemers komen meestal niet voltijd terug in vaste dienst, maar worden tijdelijk ingehuurd. “Flexibiliteit is van beide kanten vaak een belangrijke voorwaarde om opnieuw met elkaar in zee te gaan”, merkt Thiele op. De werkgever kan zijn voormalige werknemers tijdens piekperiodes of specifieke projecten inschakelen; voor de werknemer is het prettig dat hij niet meer dezelfde verantwoordelijkheid draagt als voor het prepensioen.

Ook vervullen de senioren lang niet altijd dezelfde functie als voor hun officiële vertrek. Thiele: “Een deeltijdmanager, dat werkt vaak niet. Managers komen meestal terug in een adviserende functie, maar niet altijd. Soms vinden ze het ook leuk om het uitvoerende werk te doen; weer lekker met hun handen bezig te zijn.”

Het begon te kriebelen

Antoinette van der Burg (64) uit Amsterdam ging weer bij haar voormalige werkgever aan de slag na een noodkreet van een oud-collega. Op dat moment was ze, na 23 jaar als redactiesecretaresse voor het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde te hebben gewerkt, een jaar met de VUT. “Ik hoorde van mijn collega, tevens vriendin, dat het helemaal niet lekker liep op het redactiesecretariaat. Er waren een paar nieuwe mensen aangenomen die maar weinig inzet toonden en daardoor hun werk niet goed deden.” De werkgever bleek terug te verlangen naar het enthousiasme en de nauwkeurigheid waarmee Van der Burg haar werk altijd had gedaan. Via Oudstanding kreeg de Amsterdamse een contract voor twee dagen in de week.

Hoewel ze op haar 60ste van de VUT-regeling gebruik had gemaakt omdat ze naar eigen zeggen “bekaf” was, begon het na een jaar “niets doen” toch weer te kriebelen. “Ik heb een 91-jarige moeder voor wie ik één tot twee dagen in de week zorg en kleinkinderen waar ik dol op ben, maar daar kun je niet de hele week mee vullen. Ik miste een doel in mijn leven.”

Zwitserlevensleur

Volgens Dineke Thiele van Oudstanding vallen veel senioren in een zwart gat wanneer ze stoppen met werken. “Je eigenwaarde krijgt een deuk omdat je het gevoel hebt geen maatschappelijke bijdrage te leveren. Of je mist het sociale netwerk dat je werk met zich meebracht. Het Zwitserlevengevoel blijkt niet te zijn wat je ervan verwacht had.”

Voor Van der Burg is het sociale aspect het belangrijkst. “Ik geniet ervan om weer contact hebben met mijn collega’s. En ik ben weer helemaal op de hoogte van de laatste roddels”, lacht ze.

Hoe werkt dat: een doorstart bij de oude baas?

Wie erover denkt om tijdens de VUT of prepensioen een doorstart te maken bij zijn oude werkgever, doet er volgens Dineke Thiele verstandig aan om eerst met de personeelsafdeling te gaan praten wat de mogelijkheden zijn. Bijna nooit zal de werkgever een vast contract voor onbepaalde tijd aanbieden. Dat hoeft geen nadeel te zijn, want ook voor de werknemer is een zekere mate van flexibiliteit heel aantrekkelijk. In dat geval zijn er verschillende mogelijkheden:

1 Tijdelijk contract. Als u weer bij uw oude werkgever gaat werken via een tijdelijk contract (meestal voor minder uren) is dat voor uw werkgever vaak aantrekkelijk. Het bedrijf loopt bijvoorbeeld niet veel risico als u langdurig ziek zou worden. Het contract loopt dan gewoon op de afgesproken einddatum af.

2 Via een uitzendbureau. Door wetgeving en cao’s is het voor veel werkgevers echter niet mogelijk om oud-werknemers opnieuw in dienst te nemen. Een oplossing kan dan zijn om via een uitzendbureau te gaan werken, bijvoorbeeld een in oudere werknemers gespecialiseerd uitzendbureau. Een keerzijde hiervan is dat een uitzendcontract voor u minder zekerheid biedt: uw oude werkgever kan de arbeidsovereenkomst ieder moment beëindigen indien er geen contracttermijn is afgesproken.
Andersom geldt die flexibiliteit voor u natuurlijk ook. Als u ineens besluit een grote reis te gaan maken, dan hebt u die vrijheid. Indien u voor een uitzendbureau gaat werken, krijgt u tevens te maken met een aantal praktische veranderingen. Zo moet u iedere week uw werkbriefje inleveren en krijgt u wekelijks uw salaris gestort. “Mijn werkgever koos voor deze constructie omdat hij zo voor mij nog nauwelijks een administratie hoeft bij te houden. En ik vond het ook heel gemakkelijk; ik heb één gesprek gehad met het uitzendbureau en het was geregeld”, zegt Van der Burg.

3 Het oprichten van een eenmanszaak. U bent dan een zogeheten ZZP’er (zelfstandige zonder personeel) die wordt ingehuurd door uw voormalige werkgever. U draagt zelf premies af; uw werkgever hoeft dat niet meer voor u te doen. De Belastingdienst stelt echter wel eisen aan het ondernemerschap. Zo moet u bijvoorbeeld een eigen administratie bijhouden en in de meeste gevallen wordt van u geëist dat u minimaal drie opdrachtgevers hebt.
Voor meer informatie over het opzetten van een eigen onderneming kunt u terecht op de website van de Belastingdienst of bij de Kamer van Koophandel (www.kvk.nl).

Mag u bijverdienen tijdens prepensioen?

Welke vorm u ook kiest voor een doorstart bij uw oude werkgever (tijdelijk contract, uitzendbureau of eenmanszaak), u moet er in alle gevallen op letten dat uw werk niet botst met uw VUT- of prepensioenuitkering. Of en hoeveel u mag bijwerken, verschilt per cao. Dit kunt u opzoeken in de cao, maar u kunt het ook navragen bij uw vakbond of bij de afdeling personeelszaken van uw oude werkgever. Soms wordt bijverdienen verboden, soms gelden maxima. Vroeger stond in verreweg de meeste cao’s dat geen nieuwe arbeidsovereenkomst met de oude werkgever aangegaan mocht worden. Maar in de jaren negentig zijn veel van deze passages geschrapt omdat er krapte ontstond op de arbeidsmarkt. Ook zijn er VUT--regelingen die verbieden dat bijverdiend wordt in dezelfde bedrijfstak zodat concurrentie tussen werknemers voorkomen wordt.

• Fiscus en bijverdienen. De Belastingdienst beschouwt de bijverdiensten van vutters en prepensioeners als een tweede inkomen. Beide inkomens (de vutuitkering en het inkomen uit arbeid) worden bij elkaar opgeteld en vervolgens belast voor de inkomstenbelasting. Dat betekent niet dat bijverdienen financieel onaantrekkelijk is. “Ik houd nu maandelijks meer over dan toen ik nog voltijd werkte”, vertelt Van der Burg.

• AOW en bijverdienen. Goed om te weten: 65-plussers met een AOW en eventueel pensioen mogen onbeperkt bijverdienen. Zij en de werkgever hoeven geen sociale premies meer af te lossen. Er wordt alleen loonbelasting geheven over uw verdiende geld. “Omdat er geen limiet is en er geen premies afgestaan hoeven te worden, is dit voor senioren met alleen een AOW-uitkering financieel zeer aantrekkelijk”, zegt Ariane Volz van de Sociale Verzekeringsbank (SVB).