Erven en schenken: vraag en antwoord

De belangrijkste vragen en antwoorden over erven, schenken en het testament op een rij.

Samenwonen en erven

Ik wil gaan samenwonen en overweeg, samen met mijn partner, een samenlevingscontract te laten opstellen. Is dat voldoende om elkaar verzorgd achter te laten?

Nee, het zit iets ingewikkelder in elkaar. U komt in aanmerking voor dezelfde vrijstelling als gehuwden (€523.667), mits u:

langer dan 6 maanden met de overledene hebt samengewoond;
bij de gemeentelijke basisadministratie op hetzelfde adres als de overledene stond ingeschreven;
in een notarieel samenlevingscontract een zorgverplichting hebt vastgelegd;
geen bloedverwant in de rechte lijn (grootouders - ouders - kinderen - kleinkinderen) van de overledene bent;
voor de inkomstenbelasting een fiscaal partner van de overledene was;
niet aan de bovenstaande voorwaarden voldoet, maar wel vanaf je 22ste jaar tot aan het overlijden vijf jaar met de overledene hebt samengewoond.

Dubbel schenken

Mijn ouders willen een groot bedrag schenken aan onze volwassen zoon. Mijn vrouw en ik zijn dit jaar hetzelfde van plan. Wat is fiscaal slim?

Als uw ouders meer schenken dan de jaarlijks vrijstelling (€2688) moet uw zoon schenkingsrecht betalen. U kunt als ouders veel meer schenken zonder dat uw zoon schenkingsrecht verschuldigd is. Aan jaarlijkse vrijstelling kunt u €4479 overmaken aan uw kind (of eenmalig €22.379 als het kind tussen de 18 en 35 jaar is). Dit moet u wel melden bij de belastingdienst. Schenken uw ouders aan u, en u vervolgens aan uw zoon, dan kunt u makkelijker vrij van schenkingsrechten schenken. U kunt ook overwegen de schenking over twee jaar te verdelen, zodat de successierechten zo laag mogelijk zijn.

Aan kleinkinderen schenken

Met onze zoon hebben wij door omstandigheden weinig contact. Onze twee kleindochters zien we wel regelmatig. Zij doen het goed op school en hen willen we graag steunen door schenkingen te doen. Dit gaat ten koste van de nalatenschap voor onze zoon. Kan dat?

Ja. Schenkingen aan kleinkinderen tellen niet mee bij het berekenen van de legitieme portie van kinderen; ze worden niet ingebracht bij de erfenis. Als u een kleinkind geld schenkt, kan het daar vrij over blijven beschikken. U kunt (per kind) ieder jaar vrij van schenkingsrecht €2688 schenken.

Slepende erfeniskwestie

De afwikkeling van de erfenis van mijn overleden broer duurt nu al vier jaar. Dit komt doordat een van de erfgenamen weigert mee te werken. Wat kunnen we hieraan doen?

De eerste stap is overleg met de weigerachtige erfgenaam of bemiddeling door een buitenstaander, zoals een notaris. Heeft dit geen effect dan kunt u naar de kantonrechter. Deze kan de erfgenaam dwingen mee te werken aan de verdeling. Ook kan de rechter een onafhankelijke derde aanwijzen die de belangen van de erfgenaam behartigt. Bij deze procedure wordt de verdeling vastgelegd in een notariële akte.

Man en vrouw zijn één

Een tante voor wie mijn man en ik veel doen, heeft geen kinderen. Zij wil ons nalaten. Nu heeft zij bedacht dat ze aan mijn man én aan mij wil nalaten. Zij wil zo bereiken dat we beiden het laagste tarief aan successierechten betalen en twee keer gebruik kunnen maken van de vrijstelling. Kan dat?

Nee. De wet zegt dat wanneer twee echtelieden van eenzelfde partij erven, deze erfenissen als één worden gezien. Dit betekent dat beide erfenissen moeten worden opgeteld en aangegeven bij de successiebelasting. Als u kinderen hebt, kan uw tante wel aan u en uw man samen en aan de kinderen afzonderlijk nalaten. Zij vergroot hierdoor de groep erfgenamen. Door het vergroten van de groep, erven allen wat minder. Afhankelijk van de waarde van de erfenis is het mogelijk dat er dan minder successierechten hoeven te worden betaald.

Lees meer over erven en schenken: