Van tijd tot tijd halen ze het nieuws: dolfijnen die met ballen de AEX ‘voorspellen’ of chimpansees die pijltjes gooiend fondsen uitkiezen. Beesten met succes op de beurs. Puur toeval? Niet volgens sommige economen.
Burton Malkiel is een gerenommeerd Amerikaans econoom. In 1973 stelt hij in een van zijn boeken dat een geblinddoekte chimpansee die dartpijltjes gooit naar The Wall Street Journal net zo’n goed resultaat op de beurs kan behalen als de gemiddelde beleggingsadviseur. In 1988 wil de krant dat weleens testen. Alleen wordt, omdat de dierenbescherming ernstige bezwaren heeft, de aap vervangen door een geblinddoekte redacteur.
Na zes maanden volgt het resultaat: in honderd wedstrijdjes blijken de experts 61 keer een beter resultaat te boeken. Daarmee lijkt de ‘theorie’ van econoom Malkiel weerlegd. Toch baart het resultaat wel zorgen; beleggers kunnen blijkbaar in 39 procent van de gevallen beter advies aan een geblinddoekte redacteur vragen.
The Wall Street Journal gaat veertien jaar lang door met de wedstrijd tussen de ‘darter’ en de experts. Als die in 2002 wordt stopgezet, is de conclusie erg voorzichtig. De krant wil geen van beide partijen tot winnaar uitroepen – eigenlijk toch een bevestiging van de stelling van Malkiel.
Jacko presteert boven verwachting. Jaar in jaar uit doet hij het beter dan de AEX, de graadmeter die het gemiddelde aangeeft van de 25 meest verhandelde fondsen op de Amsterdamse beurs. Na een aantal succesjaren komt er kritiek op Jacko: omdat de gorilla ook fondsen mag kiezen die de AEX niet halen, zou de vergelijking niet eerlijk zijn. Bovendien is het resultaat niet reëel, omdat bij het maandelijkse wisselen geen transactiekosten in rekening worden gebracht. Daar staat natuurlijk wel tegenover dat de gorilla ook niet zo goed betaald krijgt als de doorsnee-beleggingsadviseur.
In 2009 viert de website achter het experiment, Beursgorilla.nl, het tienjarig bestaan. Twee jaar later legt Jacko het af tegen de AEX.
Haar prestaties zijn zo goed dat ze, wanneer ze op Wall Street zou werken, de 22ste plaats zou innemen op de lijst van zesduizend beste ‘money managers’ van het land. Roland Perry, kenner van Wall Street en beleggingsredacteur op internet, meldt dat Raven beslist niet over voorkennis beschikt. Zijn conclusie: “Het lijkt er inderdaad op dat een willekeurige keuze uit een internet-index even succesvol kan zijn als investeren in een gespecialiseerd fonds.”
Na anderhalf jaar wordt de balans opgemaakt omdat Vinni helaas overlijdt. De redactie maakt dan meteen duidelijk waar het ze met het experiment om te doen was. Zo was 16 juni van het tweede jaar een mooi moment. Vinni had in de drie voorafgaande maanden ruim 5 procent winst geboekt, de AEX maar 1. Het persbericht dat daarover op de site verscheen, werd gretig gelezen door de bezoekers. Maar dat het resultaat van Vinni over de laatste maand – of het hele afgelopen jaar – dramatisch was, werd niet vermeld. Ook zou het resultaat veel slechter zijn geweest als de peildatum een paar dagen later was gekozen. En dat is het punt van Belegger.nl: je kunt met cijfers over rendementen makkelijk mooie beelden schetsen. Timing is alles en het hangt er gewoon van af welke cijfers je achterwege laat.
Een jaar later doen de dolfijnen het slechter dan de analisten en de AEX, met dien verstande dat in dat jaar de hele beurswereld in elkaar zakt. De AEX daalt 50 procent, de analisten verliezen 55 procent en de dolfijnen zelfs 59 procent. Maar die crisis hadden zowel de analisten als de dolfijnen niet voorspeld. In alle gevallen is de gedachte dezelfde als die van econoom Burton Malkiel: het is gewoon erg moeilijk om de ontwikkelingen op de effectenbeurs voor een heel jaar te voorspellen. En menselijke emoties, zoals angst en hebzucht, zitten de mens als belegger soms lelijk in de weg. Daar hebben dieren geen last van.
Na zes maanden volgt het resultaat: in honderd wedstrijdjes blijken de experts 61 keer een beter resultaat te boeken. Daarmee lijkt de ‘theorie’ van econoom Malkiel weerlegd. Toch baart het resultaat wel zorgen; beleggers kunnen blijkbaar in 39 procent van de gevallen beter advies aan een geblinddoekte redacteur vragen.
The Wall Street Journal gaat veertien jaar lang door met de wedstrijd tussen de ‘darter’ en de experts. Als die in 2002 wordt stopgezet, is de conclusie erg voorzichtig. De krant wil geen van beide partijen tot winnaar uitroepen – eigenlijk toch een bevestiging van de stelling van Malkiel.
Jackpot voor gorilla Jacko
In 2000 start een experiment waarin een gorilla in de dierentuin van Berlijn bananen krijgt voorgeschoteld. Elke banaan is gekoppeld aan een in Nederland beursgenoteerde onderneming. Van de eerste tien bananen die Jacko opeet wordt een portefeuille samengesteld. Elke maand wordt een van de fondsen omgeruild voor een nieuwe, ook weer door hem bananen te laten kiezen. Al vrij snel wordt Jacko’s werk geautomatiseerd: in een computerprogramma wordt zijn gedrag nagebootst. Een probleem is dat niet, want de gedachte is dat Jacko de bananen willekeurig kiest, en de bananen ook willekeurig aan een fonds worden toegeschreven.Jacko presteert boven verwachting. Jaar in jaar uit doet hij het beter dan de AEX, de graadmeter die het gemiddelde aangeeft van de 25 meest verhandelde fondsen op de Amsterdamse beurs. Na een aantal succesjaren komt er kritiek op Jacko: omdat de gorilla ook fondsen mag kiezen die de AEX niet halen, zou de vergelijking niet eerlijk zijn. Bovendien is het resultaat niet reëel, omdat bij het maandelijkse wisselen geen transactiekosten in rekening worden gebracht. Daar staat natuurlijk wel tegenover dat de gorilla ook niet zo goed betaald krijgt als de doorsnee-beleggingsadviseur.
In 2009 viert de website achter het experiment, Beursgorilla.nl, het tienjarig bestaan. Twee jaar later legt Jacko het af tegen de AEX.
Raven de superchimpansee
In Amerika wordt eind jaren negentig een proef gedaan met een echte chimpansee. Het vrouwtje was eerder actief als filmster en maakt nu een mooie carrièrestap. Haar naam is Raven en ze gooit pijltjes naar een bord met 133 aan het internet gerelateerde beursfondsen. Pijltjes die het bord niet halen, worden niet meegeteld. In 1999 boekt haar ‘advies’ een winst van 213 procent. Het lijkt een onwaarschijnlijk resultaat, maar de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq zit in die tijd midden in de internetbubbel. Raven wordt een hype.Haar prestaties zijn zo goed dat ze, wanneer ze op Wall Street zou werken, de 22ste plaats zou innemen op de lijst van zesduizend beste ‘money managers’ van het land. Roland Perry, kenner van Wall Street en beleggingsredacteur op internet, meldt dat Raven beslist niet over voorkennis beschikt. Zijn conclusie: “Het lijkt er inderdaad op dat een willekeurige keuze uit een internet-index even succesvol kan zijn als investeren in een gespecialiseerd fonds.”
Verliezen met Vinni de Vis
De website Belegger.nl begint in 2003 een soortgelijk experiment. De redactie zet een camera bij het aquarium van goudvis Vinni. De beelden zijn dagelijks via de website te volgen. Elke dag om 11.05 uur precies wordt bepaald of Vinni links of rechts in het aquarium zwemt. Links betekent ‘verkopen’ van alle aandelen uit de AEX-index; rechts ‘kopen’. Vinni’s adviezen worden bijgehouden in een grafiek. De eerste zes maanden presteert hij slecht: 16 procent in de min, terwijl de AEX in diezelfde periode 25 procent winst boekt. Maart is een ronduit slechte maand voor de goudvis met een verlies van meer dan 30 procent, april is met 20 procent in de plus al veel beter.Na anderhalf jaar wordt de balans opgemaakt omdat Vinni helaas overlijdt. De redactie maakt dan meteen duidelijk waar het ze met het experiment om te doen was. Zo was 16 juni van het tweede jaar een mooi moment. Vinni had in de drie voorafgaande maanden ruim 5 procent winst geboekt, de AEX maar 1. Het persbericht dat daarover op de site verscheen, werd gretig gelezen door de bezoekers. Maar dat het resultaat van Vinni over de laatste maand – of het hele afgelopen jaar – dramatisch was, werd niet vermeld. Ook zou het resultaat veel slechter zijn geweest als de peildatum een paar dagen later was gekozen. En dat is het punt van Belegger.nl: je kunt met cijfers over rendementen makkelijk mooie beelden schetsen. Timing is alles en het hangt er gewoon van af welke cijfers je achterwege laat.
NOVA’s beursdolfijn duikt op
Televisieprogramma NOVA laat eind 2006 een groep dolfijnen vijf ballen kiezen uit de 49 die in het bassin zitten. Elke bal heeft een nummer, gekoppeld aan een fonds uit de AEX en Midkap. Vijf gerenommeerde analisten mogen ook hun top 5 voor 2007 samenstellen. Een jaar later blijken de dolfijnen met de fondsen ABN Amro en TomTom een fantastische keuze te hebben gemaakt. De dieren boeken een winst van 27 procent. De AEX als geheel 4 procent, terwijl de analisten met hun gezamenlijke advies 9 procent verlies lijden. Pijnlijk. Het zakenblad Quote lacht zich suf.Een jaar later doen de dolfijnen het slechter dan de analisten en de AEX, met dien verstande dat in dat jaar de hele beurswereld in elkaar zakt. De AEX daalt 50 procent, de analisten verliezen 55 procent en de dolfijnen zelfs 59 procent. Maar die crisis hadden zowel de analisten als de dolfijnen niet voorspeld. In alle gevallen is de gedachte dezelfde als die van econoom Burton Malkiel: het is gewoon erg moeilijk om de ontwikkelingen op de effectenbeurs voor een heel jaar te voorspellen. En menselijke emoties, zoals angst en hebzucht, zitten de mens als belegger soms lelijk in de weg. Daar hebben dieren geen last van.
Bron
- Plus Magazine
