Getty Images
Op Texel doen een hoop sterke verhalen de ronde. Verhalen met een historische grondslag die een prachtige beschrijving geven van de Texelse eigenzinnigheid. Dat dit niet altijd de beste eigenschap is, blijkt in het voorjaar van 1973, toen het dorpje Oudeschild aan een ramp ontsnapte die het halve dorp had kunnen verwoesten...
Begin maart 1973 kreeg de kotter TX19 van de firma Krijnen een roestige cilinder in zijn netten van ongeveer twee meter lang. De schipper besloot het gevaarte mee terug te nemen naar de haven, waar schroothandelaar Schagen het voorwerp van hem kocht.
In de veronderstelling dat het om een afgedankte oliekoeltank ging, liet Schagen het voorwerp in de achterbak van zijn oude vrachtauto liggen. Pas zes weken later dacht de man weer aan het voorwerp en ging hij er samen met zijn vriend Sies Ellen mee aan de slag. Zij hoopten er wat koper uit te kunnen slopen voor wat extra bijverdiensten.
Opeens begon er bij Ellen een lampje te branden. In het café was er eerder nog quasi serieus de mogelijkheid geopperd dat het voorwerp een bom zou zijn. Wat als...? Ellen uitte zijn twijfel bij zijn maat, maar die maakte zich niet zo druk. "De besten gaan eerst", zei hij vol vertrouwen dat het zijn tijd nog niet was, terwijl hij de vulling van het voorwerp probeerde te laten branden.
In afwachting van de opruimingsdienst hielden twee agenten de wacht bij het verdachte voorwerp. Goed hun best deden zij echter niet: pas wanneer voorbijgangers de bom tot een meter of acht waren genaderd, werden zij vriendelijk verzocht de buurt te verlaten.
"De expert kwam van boord en slenterde naar de vrachtauto; zijn gezicht stond vooralsnog op loos alarm. Maar toen hij 't ding eens nader bekeek, veranderde de sfeer op slag. Met enige verbijstering vernamen de omstanders dat het een Engelse vliegtuigbom uit de laatste wereldoorlog was, geladen met 1500 kg anatol, een springstof die even zwaar is als TNT. In een straal van 50 tot 100 meter zou alles zijn platgeblazen als de slopers hun aanvankelijke voornemen het ding met snijbranders te openen ten uitvoer hadden gebracht. Dat zou betekenen dat het Stoombootkoffiehuis, diverse kotters en talloze auto’s zouden zijn vernietigd, om van het aantal slachtoffers maar te zwijgen."
Het onschadelijk maken van de bom duurde daarna nog een hele tijd. De vrachtauto werd naar de kade geduwd. Vervolgens moest er een kraanwagen aan te pas komen om het gevaarte op een marineschip te laden. Pas tegen zeven uur 's avonds voer het marineschip "tot opluchting van velen" de haven uit.
In de veronderstelling dat het om een afgedankte oliekoeltank ging, liet Schagen het voorwerp in de achterbak van zijn oude vrachtauto liggen. Pas zes weken later dacht de man weer aan het voorwerp en ging hij er samen met zijn vriend Sies Ellen mee aan de slag. Zij hoopten er wat koper uit te kunnen slopen voor wat extra bijverdiensten.
Metalen kern
Met een moker en een beitel slaagden de mannen erin het deksel los te krijgen. Helaas, er was geen koper te bekennen. Slechts een metalen kern met daaromheen een gele kristallijnen substantie. Aan de andere kant daarvan ontdekte Ellen een grote stop. Hij gaf er een paar tikken op en merkte dat hij deze er gemakkelijk vanaf zou kunnen schroeven.Opeens begon er bij Ellen een lampje te branden. In het café was er eerder nog quasi serieus de mogelijkheid geopperd dat het voorwerp een bom zou zijn. Wat als...? Ellen uitte zijn twijfel bij zijn maat, maar die maakte zich niet zo druk. "De besten gaan eerst", zei hij vol vertrouwen dat het zijn tijd nog niet was, terwijl hij de vulling van het voorwerp probeerde te laten branden.
Goede Vrijdag
Omdat Ellen bleef twijfelen, besloten de twee toch naar de Mokbaai te bellen. Hier, op de zuidpunt van het eiland, was het amfibisch oefenkamp voor mariniers. Op het moment van bellen, vierden zij echter Goede Vrijdag. Schagen en Ellen werden doorverwezen naar de politie. Die besloot vervolgens de mijnopruimingsdienst uit Den Helder te waarschuwen. Het was één uur 's middags.In afwachting van de opruimingsdienst hielden twee agenten de wacht bij het verdachte voorwerp. Goed hun best deden zij echter niet: pas wanneer voorbijgangers de bom tot een meter of acht waren genaderd, werden zij vriendelijk verzocht de buurt te verlaten.
Graaien
Zij wisten echter niet te voorkomen dat enkele nieuwsgierigen wel bij het voorwerp wisten te komen. Schagen en Ellen hoorden bij deze groep. Zij gingen zelfs op de cilinder zitten en staken ongemoeid een sigaret op. Pas toen Schagen in de springstof begon te graaien, verwijderde de politie hem van zijn troon.Operettesfeer
Een verslaggever van de Texelse Courant schrijft dat er die middag een "operettesfeer" heerst. Deze bleef vier uur lang hangen, totdat eindelijk de mijnopruimingsdienst arriveerde:"De expert kwam van boord en slenterde naar de vrachtauto; zijn gezicht stond vooralsnog op loos alarm. Maar toen hij 't ding eens nader bekeek, veranderde de sfeer op slag. Met enige verbijstering vernamen de omstanders dat het een Engelse vliegtuigbom uit de laatste wereldoorlog was, geladen met 1500 kg anatol, een springstof die even zwaar is als TNT. In een straal van 50 tot 100 meter zou alles zijn platgeblazen als de slopers hun aanvankelijke voornemen het ding met snijbranders te openen ten uitvoer hadden gebracht. Dat zou betekenen dat het Stoombootkoffiehuis, diverse kotters en talloze auto’s zouden zijn vernietigd, om van het aantal slachtoffers maar te zwijgen."
Het onschadelijk maken van de bom duurde daarna nog een hele tijd. De vrachtauto werd naar de kade geduwd. Vervolgens moest er een kraanwagen aan te pas komen om het gevaarte op een marineschip te laden. Pas tegen zeven uur 's avonds voer het marineschip "tot opluchting van velen" de haven uit.
Bezoek de haven van Oudeschild!
Hoewel er geen bom meer te vinden is, is Oudeschild zeker een bezoekje waard. Het dorp is de thuishaven van de Texelse vissersvloot en kent een rijke geschiedenis. Breng een bezoek aan deze haven en zie met eigen ogen waar het bovenstaande verhaal, maar ook de roemruchte VOC-geschiedenis van de Texelse Rede zich heeft afgespeeld.
Getty Images
