Ik ga op vakantie en ik neem mee terug...

Worst als smaakmaker

Stevige kost, daar houden ze van in Duitsland. Vlees, kool, zuurdesembrood. Waar nemen we een voorraadje van mee naar huis? Augurken uit het Spreewald bijvoorbeeld, een van de weinige echt Oost-Duitse producten. Prettig: één augurk bevat slechts 4 calorieën. Ze zijn wel vrij zout!

Een typisch Duitse smaakmaker is karwijzaad, ook wel kummel genoemd. Gebruik het om kool te kruiden, bijvoorbeeld zuurkool of savooiekool, of om mee te bakken in brood. Karwijzaad zou helpen tegen winderigheid, daarom zou het zo goed samengaan met koolgerechten. Bewezen is dat niet, maar de smaakcombinatie werkt zeker.
Vergeet ook de Duitse zuurkool niet. Lang te bewaren en een bron van vitamine C. Vezels zitten er ook in: drie opscheplepels leveren 20 procent van de dagelijkse behoefte.

Maar vertrek niet zonder dé culinaire topper van Duitsland: worst. Een aanrader is Zapfen-Salami, met kruiden en kersenbrandewijn. Je herkent hem aan zijn uiterlijk; hij heeft de vorm van een dennenappel. Niet echt gezond, maar in kleine hoeveelheden heerlijk op een sandwich, in pastasaus, soep en salade.

Pas op met de Sachertorte

Wat mee te nemen uit het land van bergen, beekjes en bos­sen… Misschien pompoenpit-olie (Kürbiskernöl)? Rijk aan onverzadigde vetzuren die het cholesterolgehalte helpen verlagen. Er zitten ook omega-3-vet­zuren in, goed voor het hart. De olie heeft een groenzwarte kleur en een karamelachtige geur. Heerlijk in dressings of zo over de pasta, en in Nederland nauwelijks te koop.

Of de marmelades van Staud’s uit Wenen, een begrip. Ze hebben er ook ingelegde groenten, zoals paprika, asperges en knoflook. De eigen winkel (aan de Brunnenmarkt in Wenen) is een bezoek waard. Ingelegde groenten zijn van oudsher dé manier om ook in een schrale winter vitamine C en vezels binnen te krijgen. Maar ze smaken het hele jaar door goed. Als u dan toch in Wenen bent, neemt u natuurlijk (voorzichtig, zodat hij heel blijft) de echte Sachertorte mee, liefst gekocht bij hotel Sacher. Geniet, maar eet met mate: één zo’n punt levert liefst 350 calorieën. Vergeleken met appeltaart (285) en kwarktaart (266) is dat veel. Maar ja, Sachertorte moet je eens in je leven gegeten hebben.

Voor durfals: stinkkaas

 Wat hebben onze zuiderburen wat wij niet hebben? Om te beginnen heel veel bier. Er zijn meer dan duizend soorten, vooral abdijbier en speciaalbier. Neem een paar flesjes mee om op te drinken, maar gebruik het ook eens om rundvlees of konijn in te stoven.
En kent u uienconfituur, een soort hartige ‘jam’ op basis van ui? Lekker bij een stukje vlees of bij paté. Uien staan bekend om hun hoge gehalte aan antioxidanten, vooral quercetine. Deze antioxidant zit ook in appels, rode wijn en thee. Uit onderzoek blijkt dat het stofje hart en bloedvaten beschermt.

Durfals nemen een stuk Hervekaas of Herfse kaas mee. Wie de geur kan verdragen, geniet van de scherpe, sterke smaak van deze oude Limburgse ‘stinkkaas’. Met een vetpercentage dat schommelt tussen de 35 en 45 is deze kaas iets ‘slanker’ dan onze Goud-
se (rond de 48 procent vet). De naam Hervekaas is beschermd door de Europese Unie. Namaak is niet toegestaan; de kaas mag alleen worden bereid in het Land van Herve, in het noorden van de provincie Luik.

De hemel in een blikje

Het is vet, het is zondig, maar je likt er je vingers bij af: confit de canard. Deze gekonfijte eendenboutjes zijn langzaam gaar gesmoord in eendenvet. Koop het in blik, warm het op in de oven en klaar is de godenspijs. Gooi vooral de restjes vet niet weg, daar kun je prima aardappeltjes in opbakken. Maar let op: confit de canard barst van de verzadigde vetten – een pootje en een eetlepel vet kun je vergelijken met een stuk Hollandse rookworst en het kuiltje roomboterjus in de stamppot.
 
Vijgenjam is juist wél gezond. In elke Franse supermarkt te koop voor een prikkie, terwijl het in Nederland nauwelijks te krijgen is. Vijgen zijn rijk aan vezels en kalium. De jam is heerlijk bij pittige kaas en rauwe ham.

Makkelijk om mee te nemen zijn de beroemde linzen uit Le Puy. Misschien wat onbeduidend van uiterlijk, maar groots in smaak. En deze kleine, groene linzen koken niet stuk! Gebruik ze voor een soep of voor een salade met geitenkaas. Linzen zijn rijk aan vezels en B-vitamines. De echte Le Puy linzen dragen het keurmerk ‘appellation d’origine contrôlée’.

Bijna het hele jaar truffels!

Italië is dé bestemming voor lekkerbekken en levensgenieters. Stop om te beginnen funghi porcini in de koffer. Dit gedroogde eekhoorntjesbrood combineert fantastisch met bijvoorbeeld risotto. Week de paddenstoelen eerst een half uur in heet water (en gebruik het weekwater als basis voor bouillon).

Vergeet ook de koning onder de paddenstoelen niet: verse truffel. De geur is zó intens dat met wat geschaafde truffel zelfs een eenvoudige omelet een driesterrengerecht wordt. Er zijn zomertruffels (van mei tot oktober), wintertruffels (december-maart) en witte truffels (september-december). Lukt het niet om verse te vinden, neem dan geconserveerde truffel mee. Paddenstoelen zijn niet vet en bevatten veel antioxidanten en vezels.

Behalve de bekende arboriorijst (risottorijst), Parmezaanse kaas en olijfolie maken ze in Italië ook bresaola. Dat is gedroogd rundvlees met een volle, intense smaak. Serveer het als carpaccio: dun gesneden, met olijfolie, citroensap, rucola en Parmezaanse kaas. Of beleg er – na het bakken in de oven – een pizza mee. De voedingswaarde is vergelijkbaar met die van rauwe ham. Vrij mager dus.

Nog één onmisbaar souvenir: een fles Limoncello. Deze verrukkelijke likeur op basis van citroenen kun je puur drinken. Maar mengen met prosecco kan ook. Of druppel over ijs en gebak.

Van de varkens met zwarte pootjes

Een pan paella is wat lastig meenemen, maar Jamón Ibérico de Bellota Reserva overleeft de terugreis met gemak. De beroemdste, beste (en duurste) gedroogde en gerijpte rauwe ham van Spanje wordt gemaakt van varkens van het Iberische ras, die zich de laatste maanden van hun leven voeden met eikeltjes. Deze varkens hebben zwarte pootjes, vandaar dat de ham pata negra heet in de volksmond. Ook prettig: rauwe ham is een relatief slanke en pure vleeswaar.
 
Minder kostbaar maar ook leuk om mee te nemen is paprikapoeder. Rokerig van smaak en niet te vergelijken met wat er in Nederland in zo’n potje zit. Een Spaanse vervanger voor suiker is miel de caña, stroop van suikerriet. Geeft een bijzonder smaakeffect als je het toevoegt aan gegrilde groenten zoals wortel, pompoen of witlof.

En neem beslist een stuk manchegokaas mee. Deze harde, droge schapenkaas heeft wel tot twee jaar liggen rijpen. Het vetgehalte is vergelijkbaar met dat van volvette Goudse kaas, maar de smaak is zo vol en hartig dat je aan een klein stukje genoeg hebt. Lekker als hapje bij de sherry. Sherry! Hadden we die al genoemd?

Creatief met sesamzaad

In de jaren vijftig namen wetenschappers de eetgewoonten in zeven landen onder de loep en probeerden het gezondste eet­patroon te achterhalen. De winnaar in deze Zevenlanden­studie was het menu op Kreta, met veel vis, groenten, fruit, peulvruchten en olijfolie. 

Neem vooral de bron van de olie mee: olijven. Typisch Grieks zijn de langwerpige paarse kalamata olijven. Olijven bevatten veel natuurlijke antioxidanten, zoals vitamine E, en onverzadigde vetten.

Grieken zijn kunstenaars met noten en zaden, zoals walnoten en sesamzaad. Die zitten vol onverzadigde vetten en vezels. Sla voor de lekkere trek een paar pakjes pastelli tragano in, koekjes met sesamzaad en honing.

Nog zo’n product op basis van sesamzaad en honing (plus suiker en olie) is halva. Het ziet eruit als een blok en is vrij vet en zoet, maar in combinatie met yoghurt en vers fruit wordt het toch een stuk gezonder. Heerlijk als feestelijk ontbijt of nagerecht.
Nog één Griekse klassieker: de donkere, zoete, échte krenten uit Korinthe. Rijk aan mineralen als ijzer, magnesium, kalium, vitamine B1 en vezels.